Từ Huawei, ZTE, Hikvision, Zhejiang Dahua cho đến TikTok và WeChat, các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với các công ty và ứng dụng công nghệ Trung Quốc có phạm vi rộng và tác động lớn. Nhưng Bắc Kinh đã không có bất kỳ hành động thực chất nào để báo cáo hoặc trả đũa. Các chuyên gia cho rằng điều này là do Trung Quốc có ít lựa chọn để đáp trả.
Năm ngoái, Mỹ đã đưa các công ty công nghệ Trung Quốc như Huawei và Hikvision vào danh sách đen kiểm soát xuất khẩu. Tháng 5 năm nay, nước này đã áp đặt vòng trừng phạt thứ hai đối với Huawei, khiến các chip cao cấp của Huawei có nguy cơ hết hàng. Trong hai tuần qua, Hoa Kỳ đã tăng cường hỏa lực và giáng 6 đòn nặng tới Bắc Kinh chỉ trong ba tuần, bao gồm lệnh cấm hai ứng dụng phổ biến nhất của Trung Quốc là TikTok và WeChat từ ngày 20/9.
Bà Nina Xiang, người sáng lập của Công ty Quản lý và Đầu tư Tài chính Trung Quốc (China Financial Services Holdings Ltd), đã đăng một bài báo trên Nikkei Asian Review vào ngày 12/8, nói rằng Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã không thực hiện bất kỳ hành động mang ý nghĩa thực chất nào ngoài việc đưa ra những lời đe dọa và thiết lập một danh sách trừng phạt chỉ mang ý nghĩa tượng trưng để đáp trả lệnh cấm của Hoa Kỳ. Điều này là bởi vì để trả đũa một quốc gia có thể nói là siêu cường về công nghệ trên thế giới, các lựa chọn của Trung Quốc là "hữu hạn và không đủ".
Tại sao ĐCSTQ không dám khinh suất nhắm các công ty công nghệ Hoa Kỳ làm mục tiêu trả đũa?
Bà Nina Xiang cho rằng trong số các biện pháp trả đũa có thể chọn lựa của Bắc Kinh, sự lựa chọn dễ thấy nhất là gây tổn hại cho các công ty công nghệ Mỹ, nhắm vào các ông lớn công nghệ như Apple, Intel, Qualcomm, Micron Technology, Broadcom và Boeing… Nói cách khác là nhắm vào các công ty Mỹ có doanh số lớn nhất tại Trung Quốc. Từ góc độ tỷ lệ giữa doanh số bán hàng ở Trung Quốc và doanh số bán hàng toàn cầu, Qualcomm, Broadcom và Micron Technology là những đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất bởi sự trả đũa của ĐCSTQ. Nhưng nếu Bắc Kinh muốn động đến họ, có khả năng sẽ giáng một đòn mạnh vào chính mình. Bởi vì chip của các công ty bán dẫn này rất quan trọng đối với ngành công nghệ của Trung Quốc. Việc cấm họ sẽ chỉ khiến các công ty Trung Quốc bị tổn thất nhiều hơn.
Hơn nữa, tác động của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung đã giúp các công ty Mỹ giảm bớt sự phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc. Doanh thu của Boeing ở Trung Quốc đã giảm từ 12 tỷ đô-la Mỹ năm 2017 xuống còn 5,7 tỷ đô-la Mỹ vào năm 2019 và doanh thu của họ ở Trung Quốc tính theo phần trăm doanh thu toàn cầu giảm từ 13% xuống 7%. Tuy nhiên, vụ tai nạn máy bay Boeing 737 Max cũng có thể là một trong những nguyên nhân dẫn đến sự sụt giảm nghiêm trọng. Doanh số bán hàng tại Trung Quốc của Qualcomm giảm từ 14,6 tỷ USD năm 2017 xuống 11,6 tỷ USD vào năm 2019 và doanh thu tại Trung Quốc chiếm 66% doanh thu toàn cầu giảm xuống còn 48%. Trong khi đó, doanh số bán hàng của Apple tại Trung Quốc giảm từ mức cao nhất là 59 tỷ đô-la Mỹ vào năm 2015 xuống còn 44 tỷ đô-la Mỹ vào năm 2019 và tỷ lệ doanh số bán hàng tại Trung Quốc trên toàn cầu giảm từ 25% xuống 17%.
Apple, vốn được coi là viên ngọc minh châu trên chiếc vương miện công nghệ Mỹ, thường bị đồn đoán rằng có thể trở thành mục tiêu trừng phạt của ĐCSTQ khi mối quan hệ Mỹ - Trung đang khá căng thẳng. Bà Nina Xiang cho rằng Bắc Kinh cần cực kỳ thận trọng nếu muốn trả đũa, vì bất kỳ hành động nào chống lại Apple đều có thể kích hoạt các đợt phản công tiếp theo của Mỹ. Tương tự như vai trò cơ bản của đồng USD trong hệ thống tài chính toàn cầu, Hoa Kỳ là nền tảng của Internet toàn cầu ngày nay. Trong kho vũ khí "hạt nhân" của Mỹ để chống lại Bắc Kinh, ngoài một loại "vũ khí" hạng nặng là chất bán dẫn ra, Mỹ còn có nhiều vũ khí khác có thể đánh sập toàn bộ hệ thống kỹ thuật số của Trung Quốc.
Ví dụ, việc cấm các thực thể Trung Quốc sử dụng hệ điều hành của Mỹ sẽ làm suy yếu thiết bị công nghệ của Trung Quốc. Năm 2019, hệ điều hành Windows của Microsoft chiếm 82% thị phần tại Trung Quốc. Và ngay cả khi các nhà phát triển nội địa Trung Quốc đang chạy đua để phát triển phần mềm thay thế, với các lựa chọn thay thế như hệ điều hành mã nguồn mở Linux, thì cũng sẽ mất thời gian để chúng chạy thành công. Hoa Kỳ cũng có thể ngắt kết nối Trung Quốc khỏi Internet toàn cầu vì cơ quan đại diện của Hoa Kỳ đã kiểm soát hữu hiệu Tổ chức quản lý Tên miền và Số hiệu mạng thế giới (ICANN). ICANN là cơ quan quản lý nhật ký của Internet toàn cầu, chịu trách nhiệm về các nhiệm vụ liên quan đến Internet như cấp phát tên miền và địa chỉ IP.
Mặc dù những năm gần đây, Bắc Kinh đã đầu tư rất nhiều vào các ngành công nghệ cao như chip, robot, chế tạo máy bay và y học, v.v., nhưng về mặt kỹ thuật vẫn còn tương đối lạc hậu. Bà Nina Xiang nói rằng, ngay cả trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo như nhận dạng khuôn mặt và công nghệ giám sát.., chỉ đơn giản căn cứ vào quy mô thương mại hóa hiện tại, các tài liệu nghiên cứu và quỹ đầu tư mà tuyên bố Trung Quốc (ĐCSTQ) có thực lực thì đúng là chỉ dẫn sai lầm. Thử tưởng tượng xem: Liệu có một công ty công nghệ Trung Quốc nào có thể ảnh hưởng tới sự tồn vong các công ty công nghệ Mỹ nếu thiếu đi nó hay không? Câu trả lời là không.
Nếu Hoa Kỳ tiến hành một cuộc tấn công ‘hạt nhân’ vào tài chính, ĐCSTQ sẽ phải chịu hậu quả tàn khốc
Hôm 13/8, Reuters nói rằng, nếu ĐCSTQ thực hiện các hành động cứng rắn hơn nữa và đẩy mối quan hệ Mỹ - Trung đi đến cực độ, thì sẽ không loại trừ khả năng Mỹ có thể loại Trung Quốc khỏi hệ thống đồng USD toàn cầu, điều này sẽ mang lại hậu quả mang tính hủy diệt.
Phân tích chỉ ra rằng nếu Hoa Kỳ hạn chế hoạt động của các ngân hàng Trung Quốc bằng đồng USD, điều đó sẽ gây tổn hại rất lớn đến khả năng thực hiện các dịch vụ tài chính ở nước ngoài của ĐCSTQ, đặt ra thách thức đối với kế hoạch “Một vành đai, một con đường” và cũng sẽ phá vỡ kế hoạch “quốc tế hóa” đồng Nhân dân tệ của Bắc Kinh.
Ông Dư Vĩnh Định (Yu Yongding), một nhà kinh tế học tại Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc – một tổ chức tư vấn hàng đầu của ĐCSTQ, dự đoán rằng nếu chiến tranh thương mại leo thang thành chiến tranh tiền tệ, nền kinh tế Trung Quốc sẽ bị ảnh hưởng nặng nề, và ĐCSTQ gần như sẽ không còn đường quay lại.
Ông cũng cho rằng, triển vọng đáp trả các lệnh trừng phạt tài chính của Mỹ từ phía Trung Quốc cũng ảm đạm không kém. "Nếu các tổ chức tài chính của Trung Quốc bị hạn chế và không được phép sử dụng USD cũng như quyền sử dụng các dịch vụ quan trọng khác, chẳng hạn như bị loại trừ khỏi Hiệp hội Viễn thông Tài chính Ngân hàng toàn cầu (SWIFT) và Hệ thống thanh toán bù trừ liên ngân hàng New York (CHIPS), thì sẽ có rất ít các công ty [Trung Quốc] có thể chịu được biện pháp trừng phạt này”. Ông viết rằng: "Chính phủ Trung Quốc (ĐCSTQ) có rất ít lựa chọn trong vấn đề này”.
Nếu Washington tiến hành loại bỏ Trung Quốc khỏi hệ thống đồng USD, đó sẽ là một đòn chí mạng, bởi vì hầu hết các giao dịch ngoại thương của Trung Quốc đều được thực hiện thông qua hệ thống SWIFT. Đây là hệ thống mà Hoa Kỳ có thể tác động đến và một khi bị ngắt kết nối, các giao dịch của Trung Quốc với thế giới sẽ bị tách rời. Ngay cả các quan chức kinh tế của ĐCSTQ cũng phải công khai thừa nhận điều này.
Đông Phương
Theo The Epoch Times
