Vào thứ Tư (31/1), Hoa Kỳ đã bổ sung hàng chục công ty Trung Quốc vào danh sách các công ty của Bộ Quốc phòng Trung Quốc có hoạt động quân sự và dân sự đan xen. Đây là một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn nhằm ngăn chặn công nghệ Hoa Kỳ được sử dụng để hỗ trợ sự phát triển quân sự của Trung Quốc.
Một danh sách mới dài ba trang đã được công bố trên trang web của Lầu Năm Góc, bao gồm nhà sản xuất chip Yangtze River Storage (YMTC), công ty trí tuệ nhân tạo Megvii Technology (Megvii), nhà sản xuất lidar Hesai Technology (Hesai) và công ty công nghệ NetPosa, v.v.
Theo Bộ Quốc phòng Mỹ, các công ty trí tuệ nhân tạo Yitu Technology và Beijing Megvii, nhà sản xuất máy bay không người lái Thành Đô JOUAV, nhà sản xuất lidar Hesai Technology và công ty công nghệ NetPosa cũng là những thực thể hoạt động tại Hoa Kỳ nhưng có quan hệ với quân đội Trung Quốc.
Các công ty này gia nhập nhà sản xuất máy bay không người lái dân dụng DJI Technology có trụ sở tại Thâm Quyến và công ty di truyền học hàng đầu Trung Quốc, BGI. Hai công ty DJI và BGI đều nằm trong danh sách 1260H của Mỹ. Danh sách 1260H này thông báo cho các công ty Mỹ và quốc tế về các thực thể có thể đang hỗ trợ cho khu liên hợp công nghiệp quân sự của Bắc Kinh.
Lầu Năm Góc tuyên bố sẽ tiếp tục cập nhật thêm danh sách các công ty tích hợp quân sự - dân sự của Trung Quốc nếu phù hợp. Tuyên bố nêu rõ rằng chính phủ Hoa Kỳ có quyền thực hiện các hành động bổ sung chống lại các thực thể này theo các ủy quyền ngoài Danh sách 1260H.
Được biết, Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng cho năm tài chính 2024 có bổ sung một số nội dung dựa trên "1260H" của dự luật năm tài chính 2021. Theo Mục 805 của luật, Lầu Năm Góc bị cấm ký hợp đồng với các công ty có trong danh sách trong một vài năm tới.
Mặc dù việc được đưa vào danh sách không có nghĩa là nó bị Hoa Kỳ cấm ngay lập tức, nhưng một khi nó được đưa vào danh sách, nó sẽ mang lại rủi ro đáng kể về mặt danh tiếng cho công ty, đồng thời cũng là lời cảnh báo nghiêm khắc đối với các thực thể và công ty Hoa Kỳ về rủi ro kinh doanh. Ngoài ra, nó có thể làm tăng áp lực lên Bộ Tài chính Hoa Kỳ trong việc xử phạt các công ty này.
Chiến lược ‘quân dân hợp nhất’ của Trung Quốc có mục tiêu nhằm hỗ trợ hiện đại hóa quân đội Trung Quốc. Quân đội Trung Quốc sẽ thông qua các công ty, trường đại học và các dự án nghiên cứu trông giống như dân sự để nhận được sự hỗ trợ về công nghệ và chuyên môn tiên tiến.
Người phát ngôn của đại sứ quán Trung Quốc tại Washington, ông Lưu Bằng Vũ (Liu Pengyu), cho rằng Mỹ đang "lạm dụng" an ninh quốc gia và "lạm dụng" quyền lực nhà nước, đồng thời cho rằng những động thái này "cuối cùng sẽ phá hoại lợi ích của chính Mỹ".
Ông Lưu Bằng Vũ nói: "Những hành động này trái ngược với cam kết của Mỹ về cạnh tranh thị trường và công bằng thương mại quốc tế, gây cản trở cho dòng chảy thương mại và đầu tư hai chiều, đồng thời gây nản lòng các nhà đầu tư nước ngoài".
Ba công ty Trung Quốc đã bị loại khỏi danh sách cập 1260H nhật vào thứ Tư (31/1) gồm: Nhà sản xuất linh kiện điện tử công nghệ cao Fujian Torch Electron Technology, Tổng công ty Tư vấn Kỹ thuật Quốc tế Trung Quốc và SMIC Hong Kong International Co Ltd, là những công ty chuyên sản xuất chất bán dẫn.
Tuy nhiên, bất chấp áp lực từ ủy ban Hạ viện Hoa Kỳ về việc cạnh tranh với Trung Quốc, Quectel, một công ty Internet của Trung Quốc, vẫn không được thêm vào danh sách.
Việc xác định “các công ty quân sự Trung Quốc” là một phần trong nỗ lực lớn hơn của Washington nhằm ngăn chặn đầu tư của Mỹ vào các thực thể phát triển công nghệ lưỡng dụng (quân sự và dân sự), những công ty này có thể giúp quân đội Trung Quốc phát triển vũ khí tiên tiến hơn.
Tổng thống Joe Biden vào tháng 8 năm ngoái đã đưa ra lệnh cấm đầu tư vốn cổ phần tư nhân và vốn mạo hiểm của Hoa Kỳ vào các công ty Trung Quốc có liên quan đến công nghệ nhạy cảm như trí tuệ nhân tạo.
Trong phiên điều trần quốc hội hôm thứ Ba, Dân biểu Blaine Luetkemeyer, đảng viên Đảng Cộng hòa đến từ Missouri, gọi động thái của ông Biden là “một bước đi đúng hướng” và có thể “cải thiện thông qua hành động lập pháp bền vững hơn”.
Theo ông Bill Drexel thuộc Trung tâm An ninh Mỹ Mới, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Washington: Danh sách cập nhật "là lời nhắc nhở rằng mối quan hệ kinh tế Mỹ - Trung, đặc biệt về công nghệ đang tiếp tục căng thẳng, và có lý do chính đáng".
Ông Drexel nói rằng, trong khi chính quyền Trung Quốc sẽ không lùi bước khỏi chiến lược quân dân hợp nhất của mình, thì "người Mỹ không thể ngây thơ về vai trò rõ ràng mà các công ty bề ngoài là dân sự nhưng lại đang đóng góp trong việc xây dựng sức mạnh quân sự của Trung Quốc, các công ty này đang tác động chiến lược trực tiếp đến an ninh quốc gia Mỹ".
