Kỹ sư người Mỹ Schuyler Skaats Wheeler là người phát minh ra quạt điện. Tuy nhiên, từ hàng nghìn năm trước, con người đã sáng chế ra những chiếc quạt quạt cơ khí đầu tiên...
Một số nền văn minh lớn trên thế giới đã đóng góp vào việc thiết kế và phát triển các loại quạt khác nhau.
Người Trung Quốc là một trong những dân tộc đầu tiên cơ khí hóa quạt.
Vào thời nhà Hán, vào khoảng năm 180 sau Công nguyên, một người thợ thủ công Trung Quốc tên là Ding Huan đã phát minh ra một chiếc quạt hoạt động chỉ với một người điều khiển và làm mát một không gian rộng hơn bất kỳ loại quạt cầm tay nào.
Đến thời nhà Đường, người Trung Quốc đã tìm ra cách sử dụng sức mạnh thủy lực để làm quạt quay.
Giữa những năm 1830, một cải tiến lớn đối với quạt đã xảy ra với sự ra đời của quạt chạy bằng hơi nước.
Một vài thập kỷ sau, khi việc sử dụng điện năng lan rộng ở Châu Âu và Châu Mỹ, các nhà sáng chế đã tạo ra chiếc quạt điện đầu tiên.
-
- Quạt điện Crocker-Wheeler năm 1892. (Ảnh: Wikipedia)
Vào năm 1882, khai thác ý tưởng của Nikola Tesla và Thomas Edison, Schuyler Skaats Wheeler đã thiết kế nguyên mẫu chiếc quạt chạy bằng điện đầu tiên.
Chiếc quạt của Wheeler bao gồm hai cánh quạt gắn với một động cơ điện và không có vỏ bảo vệ.
Phát minh của ông đã được thương mại hóa bởi Công ty Curtis & Crocker, nơi Wheeler là giám đốc nhà máy. Những chiếc quạt điện được sản xuất sau đó bởi Công ty Crocker-Wheeler.
Các mẫu quạt điện ban đầu không thực sự an toàn. Việc các cánh quạt quay với tốc độ quá nhanh và không được đặt trong lồng bảo vệ đã dẫn đến những tai nạn.
-
- Quạt treo tường lưỡng cực, Công ty Western Electric, những năm 1880 tại Bảo tàng Khoa học và Công nghiệp. (Ảnh: Daderot. CC0 1.0)
Những chiếc quạt đầu tiên khá đắt tiền nên chúng chỉ có thể được tìm thấy trong nhà của những gia đình giàu có hoặc trong văn phòng.
Những năm 1890, các nhà thiết kế đã đưa vào một số cải tiến. Lồng bảo vệ được đưa vào sử dụng, không phải để bảo vệ ngón tay của người dùng mà để bảo vệ các cánh quạt đắt tiền. Ngoài ra, động cơ và hệ thống dây điện cũng được bọc lại.
-
- Các loại quạt từ đầu thế kỷ 20 trong Bảo tàng EDF Electropolis. (Ảnh: Arnaud 25. CC BY-SA 3.0)
Với việc phát minh ra quạt trần, kỹ sư người Mỹ gốc Đức Philip H. Diehl đã đóng góp một bước phát triển mới trong thiết kế quạt.
Vào thời điểm đó, Diehl đang làm việc cho Singer Company. Quạt trần của ông được tạo ra sau khi ông gắn các cánh quạt vào một động cơ máy may Singe.
Vào cuối những năm 1880, Diehl đã nhận được bằng sáng chế cho sản phẩm của mình, nhưng ông vẫn tiếp tục cải tiến phát minh của mình trong vài năm sau đó. Một cải tiến lớn là việc bổ sung một bóng đèn.
-
- Quạt có động cơ điện cảm ứng hay động cơ điện không đồng bộ Tesla, 1892-1896; Bảo tàng Khoa học và Công nghiệp. (Ảnh: Daderot. CC0 1.0)
Ban đầu, những chiếc quạt của Diehl được giới thiệu trong các nhà máy để làm mát cho hàng hóa và công nhân. Sau đó, chúng được đưa vào các không gian lớn hơn như nhà hàng, văn phòng và khách sạn trước khi đến nhà riêng.
Ngày càng có nhiều nhà sản xuất quạt xuất hiện vào cuối những năm 1890 và đầu những năm 1900, bao gồm Emerson, Westinghouse và General Electric.
-
- Quạt điện "Emerson Junior" từ giữa thế kỷ 20. (Ảnh: Infrogmation. CC BY-SA 3.0)
Sự cạnh tranh ngày càng tăng đã tạo ra áp lực phải tinh chỉnh và cải tiến thiết kế quạt, bao gồm cả hình dạng và số lượng cánh quạt. Trong thời gian này, những chiếc quạt điện xoay chiều đầu tiên đã xuất hiện trên thị trường.
Năm 1910, Westinghouse đã giới thiệu những chiếc quạt điện đầu tiên dùng trong gia đình. Chúng thường được làm từ đồng thau cho đến Thế chiến thứ nhất, khi đồng thau trở nên khan hiếm vì nó được sử dụng làm đạn dược. Nó được thay thế bằng thép và sau đó là nhôm cho phép quạt nhẹ hơn đáng kể.
-
- Quạt điện GE, thiết kế đầu thế kỷ 20. (Ảnh: Infrogmation. CC BY-SA 3.0)
Vào những năm 1910, máy điều hòa không khí bắt đầu thay thế quạt điện trong các tòa nhà thương mại, vì vậy nhiều nhà sản xuất đã ngừng sản xuất các mẫu quạt thương mại.
Thay vào đó, các công ty tập trung vào việc cải tiến quạt điện sử dụng trong gia đình. General Electric đã đạt được một bước tiến lớn trong những năm 1920, làm cho quạt của họ hoạt động êm hơn bằng cách phát triển các cánh quạt chồng lên nhau.
Vào những năm 1930, Emerson đã giới thiệu một thiết kế lưỡi dao mang tính biểu tượng lấy cảm hứng từ cánh quạt du thuyền. Nó được gọi là Silver Swan và là sáng tạo của một nhà thiết kế trẻ tên là Jane Evans.
-
- Quạt Siemens, năm 1920. (Ảnh: Wikipedia)
Vào những năm 1950, điều hòa không khí đã trở nên phổ biến đối với các hộ gia đình tại Mỹ và quạt bắt đầu mất dần tính phổ biến. Tuy nhiên, do cuộc khủng hoảng dầu mỏ và chi phí năng lượng gia tăng, người dân đã quay lại sử dụng quạt vào những năm 1970. Năm 2009, Dyson đã được cấp bằng sáng chế cho một thiết kế mới cho một chiếc quạt không cánh.
Ngày nay, một số người vẫn thích quạt điện hơn điều hòa không khí do chúng tiết kiệm năng lượng, tuổi thọ cao hơn, giá thành rẻ hơn và dễ vận chuyển hơn.
Văn Thiện
Theo wallswithstories
