Nhiệt độ khí quyển của Trái Đất tăng đột biến, đạt mức cao nhất trong vòng 20 năm trở lại đây, sau khi bị các cơn bão địa từ tấn công liên tiếp trong thời gian gần đây. Điều này có thể dẫn đến sự cố đối với cơ sở hạ tầng của nhân loại trong không gian.
Theo Live Science, bầu khí quyển của Trái Đất đã đạt kỷ lục mới về nhiệt độ, sau khi hấp thụ năng lượng từ các cơn bão Mặt Trời (bão địa từ) hoạt động dữ dội từ đầu năm đến nay, cho thấy "cực đại năng lượng mặt trời" đang đến rất nhanh.
Các chuyên gia cảnh báo, nhiệt độ ở tầng khí quyển cao thứ hai có thể sẽ tiếp tục tăng trong vài năm tới khi hoạt động của Mặt trời tăng lên, điều này có thể ảnh hưởng đến các vệ tinh quay quanh Trái đất.
Tầng đối lưu kéo dài từ đỉnh của tầng trung lưu, ở độ cao khoảng 85 km so với mặt đất, đến đáy của tầng ngoài, bắt đầu ở độ cao khoảng 600 km so với mặt đất, theo NASA. Ngoài tầng ngoài là không gian bên ngoài.
Trong hơn 21 năm, NASA đã đo nhiệt độ tầng nhiệt quyển thông qua bức xạ hồng ngoại phát ra từ các phân tử carbon dioxide và oxit nitric. Các nhà khoa học chuyển đổi dữ liệu được thu thập bởi vệ tinh Nhiệt quyển, Tầng điện ly, Tầng trung lưu, Năng lượng và Động lực học (TIMED) của NASA, thành Chỉ số Khí hậu Nhiệt quyển (TCI), được đo bằng terawatt hoặc TW (1 TW tương đương với 1 nghìn tỷ watt.)
Martin Mlynczak, nhà nghiên cứu thuộc sứ mệnh TIMED tại Trung tâm Nghiên cứu của NASA cho biết: "Chỉ số Khí hậu Nhiệt quyển (TCI) tăng đột biến vào ngày 10/3, đạt đỉnh 0,24 TW. Lần gần đây nhất, chỉ số TCI cao như vậy là vào ngày 28/12/2003.
Nhiệt độ tăng đột biến là do ba cơn bão địa từ vào tháng 1 và tháng 2 - những xáo trộn lớn đối với từ trường của Trái đất được kích hoạt bởi các khối plasma từ hóa chuyển động nhanh, được gọi là sự phun trào khối vành (CME) và ít thường xuyên hơn bởi các dòng hạt tích điện cao , được gọi là gió mặt trời, cả hai đều do mặt trời phun ra.
Mlynczak cho biết những cơn bão này tích tụ năng lượng trong tầng điện li, rồi khiến nó nóng lên bởi sự gia tăng của mức độ phát xạ hồng ngoại từ oxit nitric và carbon dioxide.
Thông thường, bức xạ hồng ngoại sau một cơn bão Mặt Trời sẽ làm mát tầng điện li, nhưng do các cơn bão xảy ra liên tiếp, đã khiến nhiệt độ luôn duy trì ở mức cao và không giảm bớt.
Kể từ khi nhiệt độ tầng khí quyển tăng đột biến, ít nhất đã có thêm 2 cơn bão địa từ nữa tấn công hành tinh của chúng ta. Một cơn bão xảy ra vào ngày 24/3, là cơn bão mạnh nhất tấn công Trái Đất trong hơn 6 năm. Một cơn bão khác diễn ra vào ngày 24/4.
-
- Biểu đồ cho thấy giá trị TCI tăng và giảm theo mỗi chu kỳ Mặt Trời. (Ảnh: NASA).
Các cơn bão địa từ trở nên thường xuyên hơn và dữ dội hơn trong thời gian cực đại của mặt trời, một phần của chu kỳ mặt trời kéo dài khoảng 11 năm, trong đó mặt trời hoạt động mạnh nhất và được bao phủ bởi các vết đen và các vòng plasma tạo ra CME và gió mặt trời.
Do đó, tầng nhiệt của Trái đất cũng tuân theo chu kỳ khoảng 11 năm, Mlynczak nói. Các nhà khoa học của chính phủ từ NASA và Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA) đã dự đoán cực đại năng lượng mặt trời tiếp theo sẽ đến vào năm 2025, điều đó có nghĩa là xu hướng nóng lên có thể sẽ tiếp tục trong vài năm tới.
Mlynczak cho biết những thay đổi đối với tầng nhiệt quyển có thể đặt ra những thách thức đối với các vệ tinh trong quỹ đạo thấp của Trái đất được định vị xung quanh ranh giới phía trên của tầng nhiệt quyển.
Mlynczak cho biết: “Tầng nhiệt quyển mở rộng khi nó nóng lên, dẫn đến lực cản khí động học tăng lên đối với tất cả các vệ tinh và các mảnh vỡ không gian”. Ông nói, lực cản tăng lên này có thể kéo các vệ tinh lại gần Trái đất hơn, điều này có thể khiến các vệ tinh va vào nhau hoặc rơi hoàn toàn ra khỏi quỹ đạo, như các vệ tinh của SpaceX Starlink đã làm vào tháng 2 năm 2022 sau một cơn bão địa từ bất ngờ.
Đỉnh hoạt động của năng lượng mặt trời có thể đến sớm nhất là vào cuối năm 2023 và mạnh hơn so với dự đoán ban đầu. Nếu kịch bản này xảy ra, thì nguy cơ xảy ra thảm họa vệ tinh sẽ tăng lên.
