Các nhà nghiên cứu ở Argentina đã khai quật được hai hóa thạch loài thằn lằn bay lớn nhất từng được tìm thấy ở Nam Mỹ, còn được mệnh danh "rồng tử thần", trong Hệ tầng Plottier, một mỏm đá nằm ở tỉnh Mendoza.
Chiều dài sải cánh của hai mẫu vật lần lượt đo được là khoảng 23 feet (7 mét) và 30 feet (9 mét). Các nhà nghiên cứu xác nhận rằng chúng là loài azhdarchids, một họ thằn lằn bay sống vào cuối kỷ Phấn trắng (khoảng 146 triệu đến 66 triệu năm trước đây).
Tác giả chính của nghiên cứu, Leonardo D. Ortiz David đến từ Phòng thí nghiệm và Bảo tàng Khủng long Argentina ở Mendoza, nói với Live Science trong một email: "Azhdarchids được biết đến với hộp sọ rất lớn - đôi khi lớn hơn cả cơ thể - cũng như cổ siêu dài và thân hình ngắn, cường tráng".
Các nhà khoa học xác định các hóa thạch là hai cá thể loài Thanatosdrakon amaru.
Thanatosdrakon amaru trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là "con rồng của cái chết". Các tác giả nghiên cứu cho biết "amaru" có nghĩa là "rắn bay" trong tiếng Quechuan bản địa và cũng ám chỉ Amaru, một vị thần hai đầu của người Inca.
Các nhà nghiên cứu xác định rằng hai con rồng tử thần chết cùng một lúc và một con chưa trưởng thành hoàn toàn. Tuy nhiên, họ không thể chắc chắn liệu hai con vật này có thuộc cùng một gia đình hay không.
Ortiz David nói: “Không có dấu hiệu nào trong các hóa thạch cho biết về mức độ quan hệ cha mẹ. Tuy nhiên, có thể khẳng định rằng hai mẫu vật có kích thước khác nhau, và mẫu vật nhỏ hơn là sinh vật chưa trưởng thành, và chúng đã ở cùng nhau khi chết cách đây hơn 86 triệu năm”.
Các hóa thạch thằn lằn bay được tìm thấy trong quá trình khai quật cho một dự án xây dựng dân dụng cách thủ đô Mendoza khoảng 500 dặm (800 km).
Khi Ortiz David và nhóm của ông đang giám sát quá trình đào bới thì họ phát hiện ra các mảnh hóa thạch trong trầm tích vùng ngập lũ. Mendoza, nơi có Aconcagua, ngọn núi cao nhất ở châu Mỹ, cũng được các nhà cổ sinh vật học biết đến với những khám phá về khủng long quan trọng khác, bao gồm cả về loài khủng long sauropod khổng lồ Notocolossus, một trong những loài khủng long lớn nhất thế giới, vào năm 2016.
Ortiz David cho biết thêm: "Các hóa thạch [Thanatosdrakon] ở các trạng thái bảo quản khác nhau; một vài trong số chúng là hoàn chỉnh, chẳng hạn như xương cánh, xương bàn chân và đốt sống lưng. Những thứ khác là các mảnh vỡ, bao gồm xương ngón chân, xương đòn, xương cẳng tay, xương đùi và xương chậu”.
Ortiz David nói rằng việc nhóm nghiên cứu phát hiện ra những hóa thạch trong tình trạng tốt như vậy thật đáng ngạc nhiên, bởi vì xương của loài thằn lằn bay rất dễ vỡ và hóa thạch thường được tìm thấy ở dạng các mảnh nhỏ.
Hóa thạch hiện được đặt trong Phòng thí nghiệm và Bảo tàng Khủng long tại Đại học Quốc gia Cuyo ở Mendoza. Để giúp bảo tồn các mẫu vật, các chuyên gia đã đúc các mẫu hóa thạch khác nhau theo tỷ lệ 1-1; các phôi được trưng bày tại bảo tàng.
Phát hiện của các nhà nghiên cứu sẽ được công bố trên tạp chí Cretaceous Research.
Văn Thiện
