Một số thực phẩm mùa hè dưới đây khiến gan dễ bị tổn thương và lâu dần dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ.
Gan nhiễm mỡ là tình trạng chất béo tích tụ trong tế bào gan vượt quá 5% trọng lượng gan khiến gan to hơn bình thường, ảnh hưởng đến chức năng gan. Gan nhiễm mỡ đơn thuần không viêm, khi có yếu tố viêm gọi là bệnh gan nhiễm mỡ. Nếu không điều trị kịp thời bệnh gan nhiễm mỡ có thể biến chứng thành xơ gan, ung thư gan.
Tiến sĩ, bác sĩ Vũ Trường Khanh, Trưởng khoa Tiêu hóa (Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội) cho biết, chế độ ăn uống ảnh hưởng trực tiếp đến gan nhiễm mỡ. Chọn thực phẩm phù hợp, hạn chế thức ăn nhiều dầu mỡ góp phần cải thiện tình trạng bệnh. Dưới đây là những món mà người dân nên hạn chế, nhất là vào mùa hè.
1. Chè, kem, bánh ngọt
Chè, kem, bánh ngọt đều là các món tráng miệng được nhiều người trẻ yêu thích nhưng chúng nhiều đường, chất béo, dễ gây béo phì và gan nhiễm mỡ. Thành phần chính của bánh ngọt là bột mì tinh chế khó tiêu hóa, có thể làm tích tụ mỡ trong gan.
2. Bia
Thời tiết mùa hè nóng nực nên nhiều người thích uống bia để giải khát. Nếu uống rượu bia quá mức gây ra gan nhiễm mỡ, viêm gan do rượu và xơ gan. Gan có nhiệm vụ phân giải rượu bia để đào thải chúng ra khỏi cơ thể. Dù gan có khả năng tái tạo và tự sửa chữa nhưng uống nhiều rượu bia, khả năng xử lý của cơ quan này suy giảm dẫn đến tổn thương nghiêm trọng, lâu dần mất chức năng.
3. Đồ uống nhiều đường
Nước ngọt có ga, trà sữa được giới trẻ ưa chuộng song chứa nhiều đường. Dùng thường xuyên các loại đồ uống này làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ.
Trung bình một lon nước ngọt có ga chứa khoảng 39g đường, tương đương 8 muỗng cà phê đường. Đường ở dạng lỏng khi vào cơ thể làm tăng nhanh đường huyết, dẫn đến các vấn đề như cáu kỉnh, đói, cảm giác thèm ăn. Lượng đường quá lớn đi vào cơ thể khiến hàm lượng insulin tăng cao, đồng thời gan cũng nhanh chóng biến đường thành chất béo.
Các chất tạo ngọt thay thế đường không có tác dụng kiểm soát cân nặng hay giảm mỡ, ngược lại nếu dùng lâu dài dễ gây ra các bệnh như tiểu đường type 2, tim mạch.
4. Món ăn tẩm ướp gia vị mạnh
Các loại gia vị có hương vị mạnh như muối ớt được sử dụng rất nhiều để chấm hoặc tẩm ướp các món ăn vặt như bánh tráng, hoa quả, bánh mì... Khi gan không khỏe, ăn thường xuyên thực phẩm cay nóng như gừng, tỏi, ớt, hồ tiêu khiến chức năng gan suy giảm. Cơ quan này không thể bài tiết chất béo, làm chúng tồn đọng nhiều hơn, khiến bệnh gan nhiễm mỡ nặng hơn.
Vậy nên, kiểm soát thực phẩm nạp vào cơ thể là cách tốt nhất để phòng tránh và điều trị gan nhiễm mỡ. Rượu bia và các đồ uống có cồn hầu như đều gây hại.
Có ba loại đường nạp vào cơ thể qua ăn uống hàng ngày gồm đường đơn (đường tinh) chủ yếu là fructose từ trái cây, đường đôi thường được sử dụng trong ăn uống và đường phân tử có trong gạo, ngũ cốc, khoai... Trong tổng năng lượng từ bữa ăn, chất bột đường thường chiếm khoảng 55-65%, phần còn lại là chất đạm và chất béo. Trong đó, dạng đường đa phân tử (có trong cơm, bánh mì, xôi, khoai, bắp...) nên chiếm 70% tổng lượng đường đưa vào cơ thể, dạng đường đôi và đơn thì chỉ nên nạp dưới 5% tổng năng lượng.
10 thực phẩm nên ăn để đẩy lùi bệnh gan nhiễm mỡ
- Trái cây và rau quả
Bao gồm nhiều trái cây và rau quả trong chế độ ăn uống của bạn. Chúng rất giàu chất chống oxy hóa, vitamin và chất xơ có thể giúp bảo vệ gan và cải thiện sức khỏe tổng thể.
2. Ngũ cốc nguyên hạt
Chọn các loại ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, bánh mì nguyên hạt và yến mạch thay vì ngũ cốc tinh chế. Chúng cung cấp carbohydrate và chất xơ, có thể giúp điều chỉnh lượng đường trong máu và giảm sự tích tụ chất béo trong gan.
3. Protein nạc
Chọn các nguồn protein nạc, chẳng hạn như thịt gia cầm, cá, thịt nạc, đậu phụ và các loại đậu. Protein rất quan trọng đối với sức khỏe và khả năng phục hồi của gan.
4. Chất béo lành mạnh
Tiêu thụ một lượng vừa phải chất béo lành mạnh từ các nguồn như bơ, các loại hạt và dầu ô liu. Những chất béo này có lợi cho tim và có thể giúp giảm viêm gan.
5. Cá béo
Các loại cá béo như cá hồi, cá thu và cá mòi có nhiều axit béo omega-3, có đặc tính chống viêm và có thể có lợi cho sức khỏe gan.
6. Tỏi
Tỏi mang lại những lợi ích tiềm năng cho bệnh gan nhiễm mỡ bằng cách giảm viêm, cung cấp chất chống oxy hóa và có thể cải thiện cấu hình lipid.
7. Sữa ít béo
Thêm các sản phẩm từ sữa ít béo hoặc không béo như sữa chua và sữa vào chế độ ăn hàng ngày để giảm lượng chất béo bão hòa.
8. Trà
Một số loại trà, chẳng hạn như trà xanh và trà bồ công anh, có thể có đặc tính bảo vệ gan và có thể được đưa vào chế độ ăn uống của bạn.
9. Gia vị tự nhiên
Nghệ, quế và gừng có đặc tính chống viêm và có thể giúp giảm viêm gan.
10. Cà phê
Tiêu thụ cà phê có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc các bệnh về gan, bao gồm cả NAFLD (Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu). Tuy nhiên, điều độ là điều quan trọng và nên tránh uống quá nhiều caffeine.
