Hàng loạt báo cáo về tác dụng phụ liên quan đến ý nghĩ tự tử đã xuất hiện ngay sau khi bắt đầu hoặc tăng liều sử dụng đối với các loại thuốc giảm cân.
Trong khi các loại thuốc như Ozempic, Wegovy và Mounjaro ngày càng phổ biến, chúng đang phải đối mặt với hàng loạt báo cáo liên quan đến ý định tự tử, làm gia tăng sự chú ý và yêu cầu giám sát nghiêm ngặt từ những cơ quan quản lý chuyên ngành.
Một phân tích gần đây của Reuters tiết lộ rằng, hơn 50% số báo cáo về tác dụng phụ liên quan đến ý nghĩ tự tử đã nảy sinh sau khi bắt đầu hoặc tăng liều sử dụng đối với các loại thuốc tiêm nói trên. Khoảng 40% thấy giảm đau sau khi bỏ thuốc hoặc dùng liều lượng nhỏ hơn.
Các loại thuốc phổ biến dùng để giảm cân đã bị chỉ trích từ tháng 7
Ozempic của Novo Nordisk được phê duyệt để điều trị bệnh tiểu đường loại 2, trong khi Wegovy được phê duyệt để kiểm soát cân nặng ở người lớn béo phì hoặc thừa cân. Mounjaro, một loại thuốc của công ty Eli Lilly, được phê duyệt để kiểm soát lượng đường trong máu ở người lớn mắc bệnh tiểu đường.
Cả ba loại thuốc này đều thuộc nhóm thuốc, được gọi là chất chủ vận thụ thể glucagon-like peptide-1 (GLP-1), và đã nằm trong tầm ngắm của các cơ quan quản lý ít nhất là từ mùa hè này.
Vào tháng 7, Ủy ban An toàn của Cơ quan Dược phẩm Châu Âu (EMA) đã bắt đầu đánh giá dữ liệu về nguy cơ xuất hiện ý định tự tử và tự làm hại bản thân liên quan đến việc sử dụng các loại thuốc phổ biến, bao gồm Ozempic và Wegovy, cả hai đều chứa thành phần hoạt chất semaglutide và Saxenda, một loại thuốc khác được phê duyệt để giảm cân, có chứa liraglutide.
Hiện tại, các chuyên gia đang tiến hành phân tích khoảng 150 trường hợp liên quan đến việc tự gây thương tích và xuất hiện ý nghĩ tự tử sau khi bắt đầu dùng những loại thuốc này. EMA dự kiến việc đánh giá này sẽ kết thúc vào tháng 11.
Trở lại Hoa Kỳ, Hệ thống báo cáo tác dụng phụ của FDA (FAERS) đã ghi nhận 6.253 báo cáo tác dụng phụ nghiêm trọng, trong đó có 163 trường hợp tử vong, liên quan đến Ozempic kể từ năm 2018. Wegovy liên quan đến hơn 460 trường hợp nghiêm trọng, với 6 trường hợp tử vong kể từ năm 2021, trong khi Saxenda liên quan đến gần 2.000 báo cáo nghiêm trọng và 49 trường hợp tử vong kể từ năm 2015.
Ý định tự tử: Chủ đề tái diễn với thuốc giảm cân
Trên nhãn của thuốc Wegovy cảnh báo rõ ràng về các tác dụng phụ nghiêm trọng có thể xảy ra đối với sức khỏe tâm thần như trầm cảm và ý nghĩ tự tử. Bệnh nhân nên theo dõi mọi thay đổi tâm trạng, hành vi và cảm xúc đột ngột.
Tương tự, liraglutide có liên quan đến ý nghĩ tự tử và làm trầm trọng thêm tình trạng trầm cảm ở một số bệnh nhân.
Trước đó, The Epoch Times cũng đã đề cập đến một trường hợp tử vong là nam giới liên quan đến loại thuốc này. Sau khi bắt đầu sử dụng Ozempic vào tháng 2 để điều trị bệnh tiểu đường, bệnh nhân trở nên thu mình một cách kỳ lạ. Đến tháng 5, tình trạng mệt mỏi trầm trọng và tâm trạng sa sút. Vào ngày 14 tháng 5, anh đã tự kết liễu đời mình.
Hiện tượng thuốc giảm cân kích thích ý nghĩ tự tử không phải là chưa từng có. Thuốc giảm cân Rimonabant của Sanofi (Acomplia, Riobant, Slimona) đã bị rút khỏi thị trường châu Âu vào năm 2008 do lo ngại về ý nghĩ tự tử. Mặc dù không liên quan đến thuốc GLP-1, nhưng nó làm giảm cơn đói thông qua hệ thống endocannabinoid, hệ thống này đóng vai trò kết nối giữa cơ thể và tâm trí. Rimonabant chưa bao giờ được chấp thuận ở Mỹ do tác dụng phụ về tâm thần.
Novo Nordisk trả lời
Trong một tuyên bố gửi qua email cho The Epoch Times, Novo Nordisk nói rằng sự an toàn của bệnh nhân là ưu tiên hàng đầu của công ty và họ rất coi trọng mọi báo cáo về tác dụng phụ khi sử dụng thuốc của mình.
Nhà sản xuất thuốc lưu ý rằng, các chất semaglutide và liraglutide đã có mặt trên thị trường hơn một thập kỷ, chúng được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường loại 2 trong hơn 15 năm và béo phì trong hơn 8 năm.
Theo Novo Nordisk, tại Hoa Kỳ, FDA yêu cầu các loại thuốc kiểm soát cân nặng mãn tính hoạt động trên hệ thần kinh trung ương, bao gồm Wegovy và Saxenda, phải đưa ra cảnh báo về hành vi và ý nghĩ tự tử. Công ty lưu ý: “Hiện tượng này đã được báo cáo trong thử nghiệm lâm sàng với các sản phẩm kiểm soát cân nặng khác”.
Nhà sản xuất thuốc cho biết thêm: “Novo Nordisk vẫn tin tưởng vào hồ sơ rủi ro cũng như lợi ích của sản phẩm và luôn cam kết đảm bảo an toàn cho bệnh nhân”.
Ý nghĩ tự tử là gì?
Ý tưởng tự tử, hoặc những suy nghĩ liên quan đến việc muốn tự tử, thường liên quan đến trầm cảm, “nhưng một số loại thuốc chắc chắn có thể gây ra tâm trạng chán nản hoặc thậm chí có ý nghĩ tự tử”, Tiến sĩ Anna K. Costakis, giám đốc chương trình đào tạo nội trú tâm thần học tại Northwell Staten Island thuộc Bệnh viện Đại học ở New York, nói với The Epoch Times.
Một ví dụ nổi tiếng là thuốc chống hút thuốc Chantix. Nó được phát hiện là có thể kích hoạt ý nghĩ tự tử ở những bệnh nhân có hoặc không có triệu chứng trầm cảm, được FDA liệt vào cảnh báo đen vào năm 2007. (Cơ quan này đã bỏ cảnh báo vào năm 2016).
Tiến sĩ Costakis cho biết, việc liên kết những ý nghĩ tự tử “mới hoặc dữ dội” với việc dùng một loại thuốc mới là hợp lý. Bà nói thêm: “Bệnh nhân nên liên hệ ngay với bác sĩ của mình và trao đổi về việc ngừng dùng thuốc càng nhanh chóng càng tốt”.
Đối với bất kỳ ai đang có ý định tự tử, trước tiên hãy liên hệ với những người thân, những người có thể giúp bạn được an toàn. Tiến sĩ Costakis lưu ý: Nếu không thể kiểm soát được những suy nghĩ, hãy gọi bác sĩ hoặc đến phòng cấp cứu.
Theo George Citroner - The Epoch Times
Nhật Duy biên dịch
George Citroner viết các bài báo về sức khỏe và y học, bao gồm các chủ đề ung thư, bệnh truyền nhiễm và tình trạng thoái hóa thần kinh. Anh đã được trao giải thưởng Media Orthopaedic Reporting Excellence (MORE) vào năm 2020 cho một câu chuyện về nguy cơ loãng xương ở nam giới.
