Cuộc hôn nhân của Tưởng - Tống là loại hôn nhân gì? Đó có phải là cuộc hôn nhân chính trị, hôn nhân lợi ích từng bị phỉ báng? Hay một cặp đôi yêu nhau với những cảm xúc sâu sắc?
Tạp chí “Thế kỷ” đã đăng bài viết của Dương Vũ Thanh, phó giáo sư Khoa Lịch sử Đại học Nhân dân Trung Quốc, trong đó phân tích và mô tả hoàn cảnh hôn nhân của Tưởng Giới Thạch dựa trên nhật ký và tài liệu lưu trữ của Tưởng Giới Thạch.
Đám cưới ‘môn đăng hộ đối’ Tưởng - Tống
Vào ngày 1 tháng 12 năm 1927, Tưởng Giới Thạch và Tống Mỹ Linh tổ chức đám cưới tại Thượng Hải. Khi đó, nhiều tờ báo đã theo dõi, đưa tin về quá trình kết hôn của hai người cũng như lễ cưới hoành tráng, và đăng tải những nhận xét sắc bén. Một số tờ báo bình luận rằng sự kết hợp giữa Tưởng Giới Thạch và gia đình họ Tống là một cuộc hôn nhân chính trị; một số người mô tả đó là "sự hợp tác giữa Trung Quốc (Tưởng Trung Chính) và Hoa Kỳ (Tống Mỹ Linh) bằng một cách chơi chữ. Đồng thời, một hình vẽ với một khẩu súng và một đống tiền, có tựa đề "Sự kết hợp giữa quân phiệt và trùm tài chính".
Tuy nhiên, những suy đoán này không phải là tất cả sự thật, ngoài những lợi ích mà thiên hạ thấy được bề mặt, Tưởng Giới Thạch còn muốn cưới Tống Mỹ Linh vì ông có cảm tình với cô và tin rằng cô là "người vợ lý tưởng"; còn Tống Mỹ Linh cũng từng nói: “Tôi phải lấy Tưởng Giới Thạch làm chồng, nếu không cả đời cũng không lấy chồng”.
Trong suốt hơn một năm Tưởng Giới Thạch theo đuổi Tống Mỹ Linh, những lời như “Mỹ Linh sẽ trở về Thượng Hải, tôi rất vui”, “Hôm nay tôi nhớ em gái xinh đẹp”, “Cả ngày tôi nhớ đến Mỹ Linh” thường xuyên xuất hiện trong nhật ký của ông, tiết lộ tình yêu của ông dành cho Tống Mỹ Linh vô cùng sâu sắc. Để theo đuổi được ‘người đẹp’ mà mình ngưỡng mộ, Tưởng Giới Thạch đã gọi điện, gửi thư, gửi ảnh, đến thăm, có khi lại rủ Tống Mỹ Linh tổ chức một buổi họp mặt vui vẻ ở một ngôi nhà nhỏ ở nông thôn, có khi lại tổ chức một bữa tối, và đôi khi ông còn lái xe đến khuya, đôi khi họ nói chuyện đến tận nửa đêm, rất vui vẻ.
-
- Đám cưới Tưởng Giới Thạch và Tống Khánh Linh vào năm 1927 (Ảnh: Getty)
Tháng 8 năm 1927, Tưởng Giới Thạch từ chức và trở về quê hương, lúc này Tưởng Giới Thạch đã gửi thư cầu hôn cho Tống Mỹ Linh, bày tỏ quan điểm hiện tại ông không có ý định hoạt động chính trị, “duy chỉ có một niệm với người mà cả đời mình ngưỡng mộ”. Thông thường, khi Tưởng Giới Thạch đã có chức vị cao thì nên được nhà Tống công nhận, làm sao có thể cầu hôn khi đã “nghỉ hưu”? Và nếu Tống Mỹ Linh đem lòng yêu thế lực của Tưởng, làm sao cô có thể bằng lòng kết hôn với vị “samurai vô danh bị thế gian bỏ rơi” này? Tất nhiên, có người sẽ nói rằng Tống Mỹ Linh biết Tưởng Giới Thạch chỉ tạm thời từ chức, sớm muộn gì ông cũng sẽ quay trở lại và giành lại quyền lực. Nếu vậy thì chúng ta chỉ có thể ngưỡng mộ Tống Mỹ Linh vì tầm nhìn chính trị và tầm nhìn xa của bà.
Vào tháng 9/1927, Tưởng Giới Thạch đến Thượng Hải thăm Tống Mỹ Linh. Ngày 26, Tưởng Tống đính hôn, ngày 28, Tưởng Giới Thạch đến Nhật Bản, gặp mẹ của Tống Mỹ Linh và ngỏ lời cầu hôn. Ngày 30 tháng 11, Tưởng Giới Thạch công bố suy nghĩ về hôn nhân của mình, tuyên bố rằng “kết hôn với Tống Mỹ Linh, người mà tôi kính trọng và yêu quý nhất, thực sự là một điều may mắn. Một trong những ngày vinh quang nhất trong cuộc đời tôi, và là một trong những ngày hạnh phúc nhất trong cuộc đời tôi."
Tình cảm ngọt ngào của vợ chồng Tưởng Giới Thạch
Mới kết hôn, Tưởng Tống có cuộc sống ngọt ngào, hòa thuận. Tống Mỹ Linh từ Thượng Hải đến Nam Kinh, Tưởng Giới Thạch cùng vợ ngâm mình trong suối nước nóng Đường Sơn, thăm lăng Tôn Trung Sơn, thăm hồ Mạc Sầu, thăm miếu Khổng Tử…. Mối quan hệ giữa hai người sau khi kết hôn rất thân mật và hòa hợp, dù thỉnh thoảng có xảy ra cãi vã nhỏ, như nhật ký của Tưởng Giới Thạch đã viết, đó là “vui vẻ tranh chấp”, tức là cãi vã cũng dễ chịu. Mặc dù Tưởng Giới Thạch cảm thấy Tống Mỹ Linh hơi "kiêu ngạo", nhưng ông vẫn yêu thương và tôn trọng người vợ đã được học cao hơn ở Mỹ, và sẽ chủ động an ủi vợ sau một cuộc cãi vã, hoặc về thăm nhà mẹ đẻ của bà. Đối với lời khuyên của Tống Mỹ Linh, Tưởng Giới Thạch cũng thường nghe theo.
Tưởng Giới Thạch dẫn quân chinh chiến nhiều năm, Tống Mỹ Linh có lúc phải xa chồng, nên bà thường xuyên mắc phải bệnh tương tư. Trong cuộc chiến phương Bắc, Tưởng Giới Thạch có lần ngủ gật trên xe và bàng hoàng cảm thấy Mỹ Linh đang ở bên cạnh mình, điều này cho thấy ông nhớ bà đến nhường nào. Một lần khác, Tống Mỹ Linh đến Nam Kinh thăm Tưởng Giới Thạch rồi trở về Thượng Hải, bà đã lên xe rồi, nhưng vì không chịu được chia ly nên đã xuống xe không chịu rời đi.
Trong thời kỳ kháng chiến chống Nhật, Tống Mỹ Linh đã sang Mỹ xin viện trợ, trước khi đi, Tưởng Giới Thạch đã bất đắc dĩ phải chia tay vợ. Trong thời gian Mỹ Linh ở Mỹ, hơn bảy tháng, giữa hai vợ chồng có rất nhiều điện tín, ngoài công việc, việc viết lách cũng bộc lộ tình cảm chân thành hai người dành cho nhau. Những bức điện chúc mừng không thể thiếu trong những dịp kỷ niệm ngày cưới, ngày sinh nhật của hai người; họ không quên chào nhau những nhàn rỗi; còn có những bức điện trao đổi nhân dịp “kỷ niệm 6 năm từ cõi chết sống lại”, để tưởng nhớ biến cố ở Tây An
Năm 1944, Tống Mỹ Linh chuẩn bị bay sang Brazil chữa bệnh, Tưởng Giới Thạch rất lo lắng: “Tôi thậm chí còn nghĩ rằng có thể mình sẽ không gặp lại em nữa”. Tống Mỹ Linh an ủi Tưởng Giới Thạch nói: “Anh phải nhớ rằng trên đời này có một người sẽ không bao giờ quên tình yêu của anh dành cho em”. "Tình yêu, thế là đủ để tự hào rồi." Nghe những lời đó, Tưởng Giới Thạch cảm thấy rất xúc động và cầu xin Chúa phù hộ cho bà sớm bình phục và trở về đoàn tụ.
Sau khi vợ đến Brazil, Tưởng Giới Thạch như mất hồn, không nghĩ đến trà hay đồ ăn, cảm thấy cô đơn và u sầu. Ngày 1/12/1944 là ngày kỷ niệm 17 năm ngày cưới của họ, Tưởng Giới Thạch có rất nhiều cảm xúc khi nhìn lại hiện tại và quá khứ. Lúc này Mỹ Linh đã sang Mỹ chữa bệnh, Tưởng Giới Thạch không biết tình hình bệnh tình của bà và khi nào bà mới có thể trở về, ông chỉ buồn bã viết trong nhật ký: “Chim sáo và chim yến phải phân ly, không thể tụ họp, thật đáng buồn!”
Tin đồn vu khống
Cuộc sống vợ chồng của Tưởng Giới Thạch và Tống Mỹ Linh đôi khi có những mâu thuẫn, khiến họ gặp chút rắc rối. Ảnh hưởng lớn nhất tới mối quan hệ vợ chồng chính là những tin đồn vu khống ngoại tình.
Vụ bê bối đầu tiên là về Tống Mỹ Linh, người ta bịa rằng khi Wilkie, đặc phái viên của Tổng thống Mỹ đến thăm Trùng Khánh vào tháng 10 năm 1942, Mỹ Linh đã có quan hệ tình cảm với ông ta. Tuy nhiên, cái gọi là “chuyện tình” này hoàn toàn là do thế hệ sau bịa đặt, lúc đó không hề có, cũng không thấy dấu vết nào trong nhật ký của Tưởng Giới Thạch, tuy sau này lại bị các học giả tạo dựng tin đồn lan truyền rộng rãi.
Vụ bê bối thứ hai liên quan đến Tưởng Giới Thạch, người ta nói khi ở Trùng Khánh, Tưởng Giới Thạch có “ngoại tình”, Tống Mỹ Linh đã đến Brazil dưỡng bệnh trong cơn thịnh nộ. Lần này vu khống này lớn đến mức Tưởng Giới Thạch phải ghi vào nhật ký của mình, lớn đến mức vợ chồng Tưởng - Tống phải tổ chức buổi tiệc trà để công khai bác bỏ tin đồn.
-
- Tưởng Giới Thạch và Tống Mỹ Linh ăn tối tại nhà riêng ở Trùng Khánh. (Getty)
Tưởng Giới Thạch tiết lộ trong nhật ký rằng có những tin đồn chống lại ông vào ngày 7 tháng 5 năm 1944. Ông tin rằng đó là “những tin đồn vu khống do Cộng sản lan truyền” và “những tin đồn tục tĩu về sự vô đạo đức và hành vi bừa bãi đang áp đặt lên tôi”. Khi đó Tưởng Giới Thạch cũng không mấy quan tâm: “Tôi tin chắc rằng một khi những tin đồn như vậy được chứng minh là sai sự thật thì sẽ tăng thêm phẩm hạnh của mình”.
Tuy nhiên, tin đồn ngày càng lan rộng, Tống Mỹ Linh cũng nhận được rất nhiều thư nặc danh, không chỉ vu khống Tưởng Giới Thạch mà còn liên quan đến hai con trai của Tưởng Giới Thạch là Tưởng Kinh Quốc và Tưởng Vệ Quốc. Tưởng Giới Thạch cảm thấy tình hình rất nghiêm trọng và tin rằng "tin đồn này không chỉ do Đảng Cộng sản tung ra mà còn được người dân Anh và Mỹ ủng hộ. Mục đích của nó không chỉ là hủy hoại danh tiếng cá nhân của tôi mà còn hủy hoại cả gia đình tôi." Mặc dù Tống Mỹ Linh rất tin tưởng Tưởng Giới Thạch nhưng bà rất lo lắng, những tin đồn ấy đã vu khống nhân cách và làm tổn hại đến đạo đức của Tưởng Giới Thạch vô cùng trầm trọng.
Tưởng Giới Thạch đã tổ chức một bữa tiệc trà vào ngày 5 tháng 7 tổng cộng 60 quan khách, bao gồm hiệu trưởng các học viện, quan chức cấp cao của các bộ và những người thân thiện từ Châu Âu và Hoa Kỳ. Tưởng Giới Thạch kịch liệt phủ nhận việc có quan hệ bất chính với một y tá và có một đứa con trai, ông tuyên bố mình là người theo đạo Thiên Chúa, tuyệt đối tuân theo giới luật của Thiên Chúa, ông có tiêu chuẩn đạo đức cao, tình cảm của ông với vợ tuyệt đối trong sáng, mối quan hệ của họ không có bất kỳ mối quan hệ mập mờ khác. Tống Mỹ Linh ngay lập tức nêu quan điểm của mình, đồng thời trịnh trọng bày tỏ sự tin tưởng vào nhân cách của Tưởng Giới Thạch. Nhiều quan khách cũng lần lượt lên tiếng, đều ca ngợi Tưởng Giới Thạch là “một người nghiêm túc và khắt khe, từ lâu đã được mọi người ngưỡng mộ”.
Việc những người nổi tiếng gặp phải một số vụ bê bối không phải là hiếm, giới truyền thông và dư luận đều săn đón thổi phồng, tuy nhiên, có lẽ hiếm trong lịch sử việc các nhà lãnh đạo “tập hợp các quan chức dân sự và quân sự cấp cao” để bác bỏ tin đồn. Tưởng Giới Thạch coi đây là “một trong những dấu tích lịch sử quan trọng của quá trình cách mạng của mình.”
Ngày 9/8/1944, Tưởng Giới Thạch đưa vợ ra sân bay bay sang Brazil dưỡng bệnh nhưng tin đồn vẫn chưa dừng lại, ngày 19/8, Tưởng Giới Thạch xem xét thông tin và được biết tin đồn về đời tư của mình. Các đảng cầm quyền và đối lập ở Mỹ vẫn chưa dừng lại, đặc biệt là những chuyện giữa gia đình vợ chồng ông.
Vào tháng 1 năm 1945, tin đồn về Tống Mỹ Linh lại bắt đầu. Tưởng Giới Thạch rất tức giận, chỉ trích những kẻ tung tin đồn trong nhật ký là “khuấy động quan hệ vợ chồng tôi, khiến gia đình tôi bất hòa, rồi hủy hoại nhân cách của tôi”, “để đạt được âm mưu phản quốc chính trị, và thủ đoạn độc ác duy nhất của nó là tung tin đồn thất thiệt, luôn lấy tình yêu nam nữ làm lý do cho sự khuấy động của nó."
Vượt qua những lời vu khống, tình yêu của Tưởng - Tống càng thêm vững chắc
Sau những tin đồn, cuộc hôn nhân của Tưởng - Tống vẫn vững chắc. Dù có xảy ra biến cố lớn trong và ngoài nước, dù tình hình của Tưởng Giới Thạch có tồi tệ đến đâu, Tống Mỹ Linh vẫn kiên quyết đứng về phía chồng, trao cho ông sự tin tưởng và ủng hộ.
Sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Nhật, Tưởng Giới Thạch liên tiếp bị thất bại về mặt quân sự, đồng thời giá cả tăng vọt, tiền tệ mất giá, sinh kế của người dân sa sút, người dân kêu ca.
Trong cuộc khủng hoảng, tất cả các bên đều chỉ trích Tưởng Giới Thạch.
Tưởng Giới Thạch mô tả hoàn cảnh của mình lúc đó trong nhật ký: “Tôi bị trong và ngoài Trung Quốc sỉ nhục, những kẻ cơ hội và quân phiệt phản động dùng thế lực để chèn ép tôi, mọi tầng lớp xã hội đều chế nhạo và vu khống tôi, những tướng như Lưu Thục Huân, vô liêm sỉ và ngu dốt, bỏ trốn với có tiền bạc, bọn tay sai không có tham vọng và hèn nhát đã bị bắt và tước vũ khí. Môi trường ngày nay khắc nghiệt đến mức chưa từng thấy trước đây. Dường như có nguy cơ bị diệt vong bất cứ lúc nào”. Tưởng Giới Thạch cảm nhận sâu sắc khó khăn và đau buồn, và điều duy nhất có thể khiến ông cảm thấy an ủi đôi chút đó là niềm tin vào tình yêu của vợ dành cho mình.
Vào giai đoạn cuối của cuộc nội chiến giữa Quốc Cộng, chế độ Quốc dân đảng đang sụp đổ, những người bạn thân của ông từng theo ông lần lượt rời xa ông, chỉ có Tống Mỹ Linh là chưa bao giờ rời bỏ Tưởng Giới Thạch. Bà vẫn vẫn kiên quyết muốn bay đến Hoa Kỳ và thực hiện các cuộc đàm phán cuối cùng với Ngoại trưởng Marshall.
Tưởng Giới Thạch nhận thức rõ thái độ của chính phủ Mỹ đối với Trung Quốc, tin rằng việc Tống Mỹ Linh sang Mỹ xin trợ giúp là "hoàn toàn vô vọng", đồng thời đã cố gắng hết sức khuyên can vợ đừng đi, chỉ có thể bị sỉ nhục. Nhưng Tống Mỹ Linh kiên quyết nói: “Việc vinh nhục cá nhân thì nhỏ, việc quốc gia tồn vong mới lớn. Dù thành công hay thất bại, tôi cũng phải cố gắng hết sức”.
Nhưng lần này Tống Mỹ Linh đã không thể đóng vai đệ nhất phu nhân, giúp chồng trong lĩnh vực ngoại giao như bà đã làm trong chuyến thăm Hoa Kỳ năm 1942, và giành được thiện cảm và sự ủng hộ từ Hoa Kỳ. Chế độ Quốc dân đảng cuối cùng sụp đổ, Tưởng Giới Thạch buộc phải rút khỏi đại lục vào tháng 12 năm 1949, rời đô sang Đài Loan.
Sau khi đến Đài Loan, vợ chồng Tưởng Giới Thạch sống một thời gian ngắn tại khách sạn Thảo Sơn trên núi Dương Minh ở Đài Bắc, sau đó họ xây dựng dinh thự Sĩ Lâm dưới chân núi và một hiệu sách trên núi Dương Minh, nơi sinh sống chính ở Đài Bắc.
Ngày nay, khi du khách đến thăm Đài Bắc, ba địa điểm từng là dinh thự tổng thống này đều có thể ghé thăm.
Trong khách sạn Thảo Sơn có "Mỹ lư" và "Giới Thọ đường" được đặt theo tên của Tống Mỹ Linh và Tưởng Giới Thạch, nơi đây từng chiêu đãi cựu Tổng thống Mỹ Nixon và Tướng MacArthur, hiện được dùng làm phòng triển lãm để trưng bày các di tích lịch sử. Trong khách sạn còn có một quán cà phê nhỏ, được cho là phục vụ đồ uống giải khát và bữa ăn theo sở thích của Tống Mỹ Linh, du khách có thể trải nghiệm cuộc sống ngày xưa của Tống Mỹ Linh, ngồi lặng lẽ, cầm tách cà phê nhẹ nhàng và hồi tưởng về quá khứ.
Tại nơi ở chính thức ở Sĩ Lâm Quan Đế, có thể tìm thấy dấu vết về nơi ở cũ của Tưởng Giới Thạch và Tống Mỹ Linh. Vườn Hồng là nơi mà Tống Mỹ Linh yêu thích nhất, từ tháng 3 đến tháng 5 hàng năm vẫn sẽ có rất nhiều hoa.
Vì thói quen làm việc và nghỉ ngơi khác nhau nên vợ chồng Tưởng Giới Thạch quanh năm ngủ riêng phòng, nhưng phòng ngủ thông nhau bởi Tưởng Giới Thạch sinh ra trong quân đội, quanh năm ngủ sớm dậy sớm; còn Tống Mỹ Linh sống cuộc sống Tây hóa, quen đi ngủ muộn và dậy muộn. Để không ảnh hưởng đến nhau, cả hai đã hình thành nên khuôn mẫu cuộc sống của riêng mình.
Tống Mỹ Linh thích xem phim, buổi tối thường chiếu phim ở phòng khách, Tưởng Giới Thạch thỉnh thoảng cùng xem phim với Tống Mỹ Linh, nhưng đến 9 giờ tối, dù phim chưa kết thúc cũng sẽ rời đi ngủ sớm.
Lý Quảng Tùng - Aboluowang
Lý Ngọc biên dịch
