Kiểm soát bệnh Parkinson với 5 bài tập chuyên sâu

Tập luyện là một trong những phương pháp điều trị tốt nhất đối với bệnh Parkinson

Bệnh Parkinson làm ảnh hưởng tới các tế bào não sản xuất dopamine, hậu quả dẫn đến các rối loạn vận động như run, chậm chạp, đơ cứng và mất thăng bằng. Đây là một bệnh tiến triển suốt đời. Nó cũng còn có thể gây ra táo bón, trầm cảm và các vấn đề về trí nhớ. Triệu chứng của bệnh khác nhau ở mỗi bệnh nhân, và cũng không có cách nào dự đoán được khi nào chúng sẽ xuất hiện hoặc sẽ nghiêm trọng đến mức nào.

Mặc dù nguyên nhân chính xác của bệnh Parkinson vẫn chưa được biết rõ, nhưng các nhà khoa học tin rằng đó là sự kết hợp của các yếu tố di truyền và môi trường. Bác sĩ sẽ chẩn đoán xác định là có bệnh khi bệnh nhân có hai hoặc hơn hai trong số bốn triệu chứng chính sau đây:

• Mất ổn định tư thế: khó giữ thăng bằng, tăng nguy cơ té ngã
• Vận động chậm (Bradykinesia) : các cử động chủ động và tự động chậm chạp, khiến cho việc thực hiện các chức năng hàng ngày trở nên khó khăn
• Run: dao động qua lại theo nhịp, thường ở bàn tay
• Đờ cứng: khó cử động do các cơ co và căng cứng

Xét đến những yếu tố như trên, thì tập thể dục sẽ có lợi cho những người mắc bệnh Parkinson. Tuy nhiên, các bài tập cần được điều chỉnh cẩn thận, phù hợp với từng đối tượng. Điều quan trọng là tránh các chuyển động qua lại nhanh chóng, nhảy hoặc thay đổi hướng nhanh. Cũng cần chú ý tới mức hao tổn năng lượng lớn do tình trạng cứng cơ gây ra.

Quỹ nghiên cứu bệnh Parkinson Michael J. Fox tuyên bố "Tập thể dục là một trong những phương pháp điều trị hiệu quả nhất cho bệnh Parkinson. Nhiều người hỏi về 'một chế độ tập thể dục tốt nhất' cho bệnh Parkinson. Hầu hết các bác sĩ đều nói rằng một chế độ an toàn, thú vị, giúp kiểm soát các triệu chứng cá nhân của bệnh nhân là cách tiếp cận tốt nhất".

Mặc dù không có một bài tập thể dục đơn lẻ nào có thể phù hợp cho tất cả mọi bệnh nhân, các bài tập sau đây đã giúp ích cho nhiều bệnh nhân của chúng tôi.

5 Bài tập cho bệnh nhân Parkinson

Xác định loại hình thể dục nào phù hợp nhất sẽ phụ thuộc vào các triệu chứng và khó khăn của bạn. Nếu bạn đang có lối sống ít vận động, thì nên bắt đầu với các bài tập cường độ thấp như đi bộ. Khi sức bền và sức mạnh đã được cải thiện, thì có thể dần dần tăng cường độ và tần suất tập luyện. Luôn luôn lắng nghe cơ thể của mình và dừng lại nếu cảm thấy bất kỳ triệu chứng đau hoặc khó chịu nào.

1. Đi bộ tiến/lùi

Đi bộ có thể là một thách thức đáng kể đối với những ai mà bệnh đã ở giai đoạn tiến triển. Bài tập này có thể cải thiện khả năng giữ cân bằng, giảm nguy cơ té ngã.

Bước 1: Bắt đầu bằng cách đứng trong một căn phòng hoặc hành lang dài để có thể đi bộ xa nhất có thể. Bài tập này cũng có thể được thực hiện ở bên ngoài nhà.

Bước 2: Đi bộ chậm rãi về phía trước theo nhịp độ bình thường cho đến khi được khoảng 15 mét nếu không gian cho phép.

Bước 3: Cẩn thận đi lùi về điểm bắt đầu. Di chuyển chậm để tránh bị ngã, vì đi lùi không có cảm giác tự nhiên và đòi hỏi sự chú ý nhiều hơn.

Bước 4: Cố gắng đi bộ tiến và lùi ba lần trước khi nghỉ ngơi. Nếu có thể, hãy lặp lại bài tập 3 lần.

Điều quan trọng là cần duy trì tốc độ, kiểm soát tránh tăng tốc đi nhanh để ngăn ngừa té ngã.

(Chung I Ho/The Epoch Times)

2. Ngồi xổm trên ghế (Chair Squats)

Tôi rất thích bài tập này. Các bước tập an toàn và có thể được điều chỉnh để có mức độ thử thách phù hợp. Chúng có thể được thực hiện chậm rãi, nên là lựa chọn tuyệt vời cho những người mắc bệnh Parkinson. Việc chuyển từ tư thế ngồi sang tư thế đứng có thể khó khăn, nhưng khi luyện tập thường xuyên, bài tập này có thể giúp giảm bớt những khó khăn đó.

Bước 1: Ngồi thẳng lưng, gần mép trước của ghế.

Bước 2: Duỗi thẳng hai tay ra trước mặt, từ từ đứng lên trong khoảng 2 đến 3 giây. Khi đã đứng dậy, buông hai tay xuống dọc theo thân người.

Bước 3: Từ từ ngồi xuống, tránh đặt áp lực lên cột sống. Khi đã ngồi xuống, hãy duỗi thẳng hai tay ra trước mặt. Động tác này sẽ trở nên tự nhiên sau một thời gian tập luyện.

Bước 4: Lặp lại động tác. Cố gắng thực hiện 3 hiệp, mỗi hiệp 15 lần đứng lên, ngồi xuống. Điều chỉnh theo khả năng.

Lúc đầu, động tác đứng-ngồi có thể khó khăn, nhưng hãy kiên trì và cơ thể sẽ dần thích nghi.

(Chung I Ho/The Epoch Times)

3. Diễu hành tại chỗ (Standing Marches)

Diễu hành tại chỗ là bài tập đơn giản nhưng hiệu quả cao. Các bước giơ cao chân giúp tăng cường sức mạnh, ổn định tư thế và tạo ra các chuyển động nhẹ nhàng khắp cột sống, hỗ trợ chống lại tình trạng cứng cơ.

Bước 1: Đứng thẳng, hai chân bằng vai, hai tay buông dọc theo thân người.

Bước 2: Diễu hành tại chỗ, nâng cao đầu gối hết mức có thể. Thực hiện chậm rãi, hoàn thành mỗi bước trong 1 đến 2 giây. Trong khi làm động tác, tập trung vào độ chính xác của chuyển động.

Bước 3: Thực hiện bài tập này trong 2 phút cho mỗi hiệp và cố gắng thực hiện 3 hiệp. Điều chỉnh bài tập tùy theo khả năng.

Nếu cần, có thể thực hiện bài tập này chậm hơn một cách đáng kể để phù hợp với tình trạng cứng cơ và chậm chạp (bradykinesia).

(Chung I Ho/The Epoch Times)

4. Giang chân sang ngang (Lateral Leg Raises)

Nâng chân sang ngang là bài tập tuyệt vời cho các cơ dạng của khớp hông và giúp làm khỏe thêm các cơ thân mình. Đây là các bài tập ổn định, có thể thực hiện chậm rãi, rất tốt để phục hồi chức năng cho bệnh nhân Parkinson.

Bước 1: Đứng thẳng, vịn tay vào lưng ghế hoặc chống tay lên mặt bàn để giữ thăng bằng, đảm bảo an toàn tối đa.

Bước 2: Từ từ dang một chân sang ngang, giữ chân thẳng, không gập đầu gối. Dang chân ra xa hết mức có thể một cách thoải mái, sau đó khép chân về. Lặp lại động tác với chân bên kia.

Bước 3: Lặp lại động tác. Cố gắng thực hiện tổng cộng 3 hiệp, mỗi hiệp 10 lần.

(Chung I Ho/The Epoch Times)

5. Đứng đá chân ra sau (Standing Kickbacks)

Đá chân sau là một cách tuyệt vời để tăng cường các cơ ở phía sau thân mình. Bí quyết của các bài tập này là tránh đẩy mạnh động tác mà thay vào đó hãy thực hiện một cách nhẹ nhàng.

Bước 1: Đứng thẳng, chống tay vào tường, lưng ghế hoặc mặt bàn để đảm bảo an toàn và giữ thăng bằng tối đa.

Bước 2: Từ từ nâng một chân ra sau, duỗi thẳng hết mức có thể, không gập đầu gối. Sau đó, hạ chân trở lại.

Bước 3: Lặp lại động tác với chân bên kia.

Bước 4: Lặp lại động tác. Cố gắng thực hiện 3 hiệp, mỗi hiệp 10 lần.

Ban đầu, có thể có khó khăn để thực hiện các bài tập này, vùng thắt lưng có thể bị mỏi. Tuy nhiên, hãy kiên trì và bạn sẽ nhanh chóng có được sức mạnh. Luôn có thể thoải mái điều chỉnh bài tập theo khả năng.

Loạt bài tập này chú trọng tập trung nhiều vào đôi chân. Khi bệnh Parkinson tiến triển, khả năng vận động có thể trở nên khó khăn hơn rất nhiều. Theo quan điểm phục hồi chức năng, việc lấy lại các kỹ năng có thể sẽ rất khó khăn một khi đã mất đi. Chủ động tập luyện, sẽ có thể ngăn ngừa sự tiến triển của bệnh.

Quỹ Michael J. Fox Foundation chỉ ra rằng "Bài tập tốt nhất là bài tập được đội ngũ chăm sóc sức khỏe của bạn chấp thuận và thu hút bạn, bởi vì, như vậy, bạn sẽ kiên trì thực hiện nó".

Mức độ thể chất của bản thân sẽ quyết định chương trình tập luyện của bạn. Nhưng, tốt nhất, đầu tiên nên thảo luận với bác sĩ về những gì phù hợp, trước khi bắt đầu. Có thể cần hợp tác với một chuyên gia vật lý trị liệu để họ giúp đánh giá và đưa ra một "đơn thuốc tập thể dục" an toàn.

Theo Kevin Shelley, The Epoch Times
Tân Minh biên dịch