Gần đây, hơn 20 ngân hàng ở Trung Quốc đã công bố báo cáo thường niên năm 2023. Báo cáo thường niên cho thấy tỷ lệ nợ xấu tổng thể của các ngân hàng tiếp tục tăng. Các chuyên gia phân tích rằng vấn đề lớn nhất đối với các ngân hàng Trung Quốc là tài sản của họ đã cạn kiệt một cách có hệ thống và việc khủng hoảng tài chính nổ ra chỉ còn là vấn đề thời gian.
6 ngân hàng lớn có dư nợ khó đòi vượt 200 tỷ nhân dân tệ
Tính đến ngày 29/3, có 21 ngân hàng niêm yết đã công bố báo cáo thường niên năm 2023. Đánh giá từ các báo cáo thường niên được công bố cho đến nay, tỷ lệ nợ xấu tổng thể của các khoản cho vay bất động sản của doanh nghiệp tiếp tục tăng.
Đánh giá từ số dư nợ xấu, số dư nợ xấu đối với bất động sản doanh nghiệp của sáu ngân hàng quốc doanh lớn vào năm 2023 là 214,496 tỷ nhân dân tệ, tăng khoảng 16,7 tỷ nhân dân tệ so với cuối năm trước, tỷ lệ nợ xấu chung tăng lên khoảng 5,24%. Số dư nợ xấu cho vay mua nhà ở cá nhân là 121,4 tỷ nhân dân tệ, tăng khoảng 4,9 tỷ nhân dân tệ so với cuối năm trước và tỷ lệ nợ xấu chung tăng từ 4,4% lên khoảng 4,7%.
Trong số đó, tỷ lệ nợ xấu liên quan đến bất động sản doanh nghiệp của Ngân hàng Giao thông đã tăng từ 2,8% vào năm 2022 lên 4,99% vào cuối năm 2023, đạt 24,403 tỷ nhân dân tệ. Mặc dù số dư nợ thế chấp quá hạn giảm nhưng các khoản vay lãi suất đặc biệt, một chỉ số về nợ xấu, đã tăng 23% lên 9,88 tỷ nhân dân tệ.
Tỷ lệ nợ xấu của Ngân hàng Công Thương (ICBC) so với bất động sản công là 5,37%, đạt 40,957 tỷ nhân dân tệ. Các khoản nợ xấu trong số các khoản cho vay thế chấp nhà ở tăng 9,6% lên 27,8 tỷ nhân dân tệ.
Ngoài ra, mặc dù tỷ lệ nợ xấu của Ngân hàng Nông nghiệp Trung Quốc và Ngân hàng Trung Quốc trong ngành bất động sản công giảm nhẹ nhưng vẫn ở mức lần lượt là 5,42% và 5,51%, đạt 46,615 tỷ nhân dân tệ và 48,172 tỷ nhân dân tệ. Tỷ lệ nợ xấu trong các khoản cho vay bất động sản công của Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc và Ngân hàng Tiết kiệm Bưu điện tăng lên 5,64% và 2,45%, lần lượt là 48,158 tỷ nhân dân tệ và 6,191 tỷ nhân dân tệ.
Ông Ngô Gia Long, một nhà kinh tế tổng hợp ở Đài Loan, nói với The Epoch Times rằng các ngân hàng cần vay tiền để liên tục trả nợ gốc và lãi, nhưng khi cuộc khủng hoảng bất động sản tiếp diễn, các khoản vay cung cấp cho các công ty bất động sản sẽ trở thành tài sản kém hiệu quả. Khủng hoảng bất động sản sẽ không bao giờ nguôi, có thể bên phía ngân hàng sẽ gặp vấn đề”.
"Nó (tỷ lệ nợ xấu cho vay bất động sản) được liệt kê chính thức trên báo cáo tài chính của ngân hàng, vì vậy mọi ngân hàng mà chúng tôi thấy hiện nay đều gặp phải vấn đề này. Bản thân đây thực sự là một rủi ro mang tính hệ thống", ông Ngô Gia Long nói.
Ông Vương Hách, một chuyên gia về các vấn đề Trung Quốc, nói với The Epoch Times: “Cuộc khủng hoảng trong ngành ngân hàng Trung Quốc thực sự rất nghiêm trọng, đặc biệt là các khoản nợ xấu trong lĩnh vực bất động sản. Tuy nhiên, dữ liệu hiện được các ngân hàng này công bố có thể nói đều là giả mạo và tất cả đều đã làm giảm đáng kể mức độ nghiêm trọng của vấn đề này".
“Thực chất nó là gì? Ngoài hoạt động kinh doanh nội bảng, nhiều ngân hàng còn có các hoạt động kinh doanh ngoại bảng lớn và nhiều sản phẩm tài chính, trong đó có nhiều sản phẩm đầu tư vào bất động sản. Hiện nay các ngân hàng sử dụng nhiều kỹ thuật kế toán để che đậy điều này. Ông nói: “Do cuộc khủng hoảng bất động sản ở Trung Quốc, toàn bộ ngành ngân hàng đang gặp nguy hiểm".
Chính quyền ép buộc ngân hàng quốc doanh cứu thị trường bất động sản
Trước tình hình ngành ngân hàng đang gặp khó khăn, chính quyền Trung Quốc đã tung ra chính sách "danh sách trắng" nhằm giải quyết khủng hoảng bất động sản, yêu cầu các ngân hàng hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp nhà đất. Tuy nhiên, hai tháng sau khi công bố danh sách, việc giải ngân cho 22 dự án tại Thiên Tân vẫn "chưa có tiến triển", phần lớn dự án vẫn đang trong giai đoạn kết nối với ngân hàng, thậm chí một số dự án còn đối mặt nguy cơ bị loại khỏi danh sách.
Những người trong ngành ngân hàng địa phương ở Thiên Tân cho biết, việc đưa dự án vào danh sách trắng chỉ là bước đầu tiên để được ngân hàng cho vay. Ngân hàng sẽ tiến hành sàng lọc kỹ lưỡng trước khi quyết định giải ngân. Do đó, việc giải ngân cho vay có thể diễn ra chậm hơn dự kiến.
Báo cáo năm cho thấy lợi nhuận ròng của 5 ngân hàng quốc doanh lớn nhất Trung Quốc bị buộc giải cứu thị trường bất động sản năm 2023 đều dưới 1,73%, giảm ở các mức độ khác nhau, xuống mức thấp kỷ lục mới dưới mức trung bình.
Ông Vương Hách cho rằng để cứu thị trường bất động sản, chính quyền Trung Quốc đã buộc các ngân hàng thực hiện ‘chinh sách danh sách trắng’ và gây áp lực buộc các ngân hàng phải cho các công ty nhà ở vay, tuy nhiên cách làm này không hợp lý về kinh tế và sai hướng.
“Vấn đề công trình xây dựng dở dang ở Trung Quốc là do sơ hở trong công tác quản lý, giám sát, khiến cơ quan quản lý địa phương, các ngân hàng và công ty bất động sản móc nối để biển thủ vốn, tạo ra một lỗ hổng lớn không thể lấp đầy. Hiện tại, việc xử lý quan hệ sở hữu của những công trình xây dựng dở dang này rất phức tạp, ai dính vào cũng như ‘rơi xuống hố’.
"Sau khi các ngân hàng nhìn thấy tình hình thị trường nhà đất hiện nay, đang "phản kháng mềm" chính sách từ trên. Chỉ cần cấp trên không ra lệnh cứng rắn, thì mọi người đều trì hoãn không thực hiện”.
Ông Vương Hách nói: “Chính quyền cũng rất rõ ràng rằng bản thân ngân hàng đang gặp nhiều vấn đề, đã vướng vào thị trường bất động sản, hiện nay lại yêu cầu tăng cường đầu tư, tăng cường cho vay, chẳng phải là ‘đổ thêm dầu vào lửa’ sao? Thực ra, chính quyền cũng không đưa ra chỉ thị mang tính ép buộc chính trị nào”.
Ông Vương Hách cho rằng tỷ lệ nợ chính phủ trung ương của Trung Quốc không cao, còn dư địa tài khóa để điều động tài chính, nhiều chuyên gia cũng đề nghị chính quyền Trung Quốc sử dụng quỹ tài chính để giải quyết vấn đề bất động sản và không đưa ngân hàng vào, nhưng chính quyền không tiếp thu.
Ông nói: "Chính quyền đã rất ngu ngốc trong việc đưa ra chính sách". Chính quyền Trung Quốc sẽ áp dụng bất cứ chính sách nào để khiến tình hình càng trở nên tệ hơn”.
Ông Ngô Gia Long cũng có quan điểm tương tự, ông nói: "Không ai trong giới lãnh đạo cao nhất của Trung Quốc hay nhóm của ông Tập Cận Bình thực sự hiểu về kinh tế hay bất động sản. Họ sử dụng các mối quan hệ chính trị và kinh doanh để xem xét các vấn đề kinh tế".
Lạm quyền là nguyên nhân khiến tài sản ngân hàng, công ty bất động sản cạn kiệt
Chính quyền Trung Quốc đang nỗ lực hết sức để ngăn chặn rủi ro tài chính. Vào ngày 27/3, ông Phan Công Thắng, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc, đã phát biểu tại một diễn đàn phụ của Hội nghị thường niên Diễn đàn Châu Á - Bác Ngao 2024 và đề cập rằng chính quyền Trung Quốc đang xây dựng một chính sách “Luật Ổn định tài chính” và xây dựng cơ chế trách nhiệm xử lý rủi ro với "quyền và trách nhiệm bình đẳng".
Ông Ngô Gia Long nói: “Điều chúng tôi thấy bây giờ là không chỉ một nhà phát triển tư nhân mà hầu hết tất cả các nhà phát triển tư nhân đều đang khủng hoảng nợ nần và không thể trả lại tiền. Tiếp theo, chính quyền địa phương và doanh nghiệp nhà nước cũng chịu áp lực nợ rất lớn (không thể trả lại tiền). "Nếu không lấy lại được tiền ngân hàng thì rắc rối sẽ lớn. Đây là lý do tại sao ông Phan Công Thắng luôn nhấn mạnh rằng điểm mấu chốt phải tuân thủ là tránh rủi ro hệ thống tài chính".
Ông Ngô Gia Long cho rằng: "Từ các nhà phát triển tư nhân lớn đến ngân hàng, rất nhiều tiền đã thực sự bị những người có quyền lực lấy đi. Sau khi lấy được Nhân dân tệ, họ rửa tiền tham nhũng ra Hồng Kông hoặc ra nước ngoài. Đó là làm trống tài sản. Việc làm trống tài sản thực sự là một vấn đề lớn".
Ông Ngô Gia Long nói: "Vấn đề trước đây được giải quyết bằng thặng dư thương mại khổng lồ. Bây giờ nó không thể được giải quyết nữa. Đằng sau việc bòn rút tài sản là sự lạm dụng quyền lực, thiếu các hạn chế và giám sát". “Một hệ thống chính trị như vậy chắc chắn sớm hay muộn sẽ gây ra tham nhũng có hệ thống, sau đó gây ra tình trạng thiếu hụt tài sản có hệ thống, cuối cùng gây ra rủi ro tài chính mang tính hệ thống. Chắc chắn rằng điều này không dựa trên ý chí cá nhân, chính quyền Trung Quốc có tránh né những vấn đề này cũng vô ích".
Ông Vương Hách cũng cho rằng, "Vấn đề bây giờ là chính quyền trung ương không biết điểm mấu chốt và tất cả các ngân hàng đều đang che giấu nó. Trách nhiệm thực sự của những khoản nợ lộn xộn và bất động sản là gì? Tỷ lệ nợ chính xác là bao nhiêu? Tỷ lệ nợ thực sự là bao nhiêu?" Dữ liệu thực tế hiện nay rất khó lấy được từ bên ngoài và bản thân chính quyền Trung Quốc cũng không có dữ liệu đó".
Ông nói: "Mọi việc ở Trung Quốc hiện nay rất khó lường. Ai có thể nghĩ rằng Tập đoàn Zhongzhi sẽ đột nhiên bùng nổ? Ai có thể ngờ rằng cổ phiếu và trái phiếu của Vanke đột nhiên mất hết? Hãy nhìn vào những báo cáo tài chính này, không phải đều tốt sao? Làm sao có thể đột nhiên xảy ra vấn đề lớn như vậy? Báo cáo chính thức nói rằng tình hình rất tốt, nhưng trên thực tế nó không đáng tin cậy”.
Ông Vương Hách nói: “Có một quan điểm chung rằng việc một cuộc khủng hoảng tài chính nổ ra trong hệ thống tài chính của Trung Quốc chỉ là vấn đề thời gian và điều đó chắc chắn là không thể tránh khỏi”.
Theo The Epoch Times
Lý Ngọc biên dịch
