Vị thế tài chính của Trung Quốc tại Đông Nam Á đang bị lu mờ. Với những vấn đề về kinh tế và tài chính của Trung Quốc hiện nay, xu thế này sẽ khó mà thay đổi trong thời gian trước mắt.
Thêm một dấu hiệu nữa cho thấy Trung Quốc đang gặp những rắc rối về kinh tế và tài chính: Bắc Kinh đã giảm đáng kể sự hiện diện tài chính của mình ở Đông Nam Á. Không còn nổi bật như xưa, ngày nay Trung Quốc đang bị lu mờ bởi các nước khác. Nếu ông Tập Cận Bình và các đồng sự của ông ta ở Bắc Kinh vẫn mơ về sự thống trị toàn cầu, thì họ sẽ phải tập trung suy nghĩ, vì Trung Quốc đang rút lui khỏi sân sau của chính mình.
Một báo cáo gần đây của Viện Lowy có uy tín, có trụ sở tại Sydney, thể hiện vị thế ngày càng suy giảm của Trung Quốc trong khu vực. Nguồn tài chính phát triển chính thức (ODF) của Bắc Kinh dành cho Đông Nam Á đã giảm vào năm 2021, năm gần đây nhất có dữ liệu, đạt mức tương đương 3,9 tỷ USD, giảm mạnh so với con số 7,6 tỷ USD được ghi nhận ở mức đỉnh năm 2015.
Đầu tư phát triển của các quốc gia khác và các tổ chức quốc tế đã lấp đầy khoảng trống do Trung Quốc để lại. Vào năm 2015, ở giai đoạn đỉnh cao, Trung Quốc là nhà đầu tư đơn lẻ lớn nhất của khu vực, chiếm 25%. Đến năm 2021, tỷ trọng của Trung Quốc đã giảm xuống chỉ còn 14%. Thật vậy, nỗ lực của Trung Quốc đã giảm mạnh đến mức giờ đây nó đã nhường vị trí hàng đầu cho Ngân hàng Phát triển Châu Á và Ngân hàng Thế giới. Nỗ lực không ngừng của Nhật Bản đã nâng tổng vốn đầu tư tích lũy của họ lên gần bằng Trung Quốc. Con số của Trung Quốc trong toàn bộ thời kỳ tương đương với 37,9 tỷ USD, chủ yếu vào giai đoạn ban đầu. Sự kiên trì của Nhật Bản đã nâng tổng vốn đầu tư lũy kế lên 28 tỷ USD. Hàn Quốc không xa phía sau, với tổng vốn đầu tư tích lũy là hơn 20 tỷ USD. Đức, Mỹ, Úc và Pháp, theo thứ tự đó, chiếm một phần lớn tổng lượng đầu tư, với số tiền từ 8,5 tỷ đến 5,4 tỷ USD.
Nguyên nhân
Bước ngoặt lớn của Bắc Kinh không hẳn phản ánh sự thay đổi trong các ưu tiên đối ngoại của nước này. Đông Nam Á luôn tự hào về vị trí đặc biệt trong các nỗ lực quốc tế của Trung Quốc. Đó là điều dễ hiểu, do vị trí địa lý gần gũi với Trung Quốc và tầm quan trọng của khu vực này đối với các tuyến đường thương mại cũng như quốc phòng của Trung Quốc. Cũng không có khả năng các quốc gia này quay lưng lại với dòng tiền của Trung Quốc, mặc dù một số quốc gia, chẳng hạn như Malaysia, đã tỏ ra miễn cưỡng tham gia vào sáng kiến Vành đai và Con đường của Bắc Kinh. Thay vào đó, sự rút lui của Trung Quốc một lần nữa phản ánh các vấn đề kinh tế và tài chính cấp bách của Trung Quốc. Đây là một thực tế khiến tình hình rất khó có khả năng được phục hồi.
Độc giả cũng có thể đã biết rõ nguồn gốc của những rắc rối kinh tế và tài chính của Trung Quốc. Nhiều tin tức gần đây cho ta thêm bằng chứng. Một phân tích từ ngân hàng đầu tư nổi tiếng Goldman Sachs gần đây đã nêu bật ảnh hưởng kéo dài do những thất bại trong lĩnh vực phát triển bất động sản của Trung Quốc, đáng chú ý nhất là Evergrande, một nhà phát triển lớn. Các nhà phân tích của Goldman kết luận rằng lĩnh vực này – từng chiếm 30% nền kinh tế Trung Quốc – sẽ tiếp tục suy thoái trong tương lai trước mắt.
-
- Một người đàn ông làm việc tại công trường xây dựng tòa nhà chọc trời ở Thượng Hải vào ngày 29/11/2016. (Ảnh: Johannes Eisele/AFP qua Getty Images)
Chỉ trong vài tuần qua, người ta đã biết rằng các khía cạnh khác của nền kinh tế Trung Quốc, sau khi khởi động nhanh chóng một cách đáng ngạc nhiên vào đầu năm 2023, đã chậm lại rõ rệt. Vào tháng 5, khoảng thời gian gần đây nhất có dữ liệu, xuất khẩu của Trung Quốc thấp hơn khoảng 7,5% so với mức của năm trước. Nhập khẩu - một chỉ báo đáng tin cậy về hoạt động kinh tế trong nước - thấp hơn 4,5% so với mức của năm trước. Nhập khẩu từ Hàn Quốc, một đối tác thương mại thân thiết của Trung Quốc, đã giảm 20,8% trong cùng thời gian đó. Nhập khẩu chất bán dẫn, một đầu vào quan trọng trong phần lớn những gì Trung Quốc bán trong nước và ra thế giới, thấp hơn 15,5% so với mức của năm trước. Tình trạng trì trệ kinh tế còn được thể hiện qua các báo cáo cho thấy nhập khẩu nguyên liệu thô giảm. Các lô hàng than, thứ vẫn rất quan trọng đối với sản xuất điện của Trung Quốc, đã giảm nhanh chóng từ mức cao của tháng 3 năm ngoái.
Với những dấu hiệu cho thấy châu Âu có thể đã rơi vào suy thoái và nền kinh tế Mỹ đang chậm lại, và có lẽ cũng đang trên bờ vực suy thoái, lĩnh vực xuất khẩu rất quan trọng của Trung Quốc khó có thể sớm cải thiện. Thật vậy, nhiều người hiện nay cho rằng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu trì trệ, Trung Quốc sẽ gặp khó khăn trong việc đạt được mục tiêu tăng trưởng thực 5%, thứ vốn đã bị điều chỉnh giảm. Đối mặt với những hạn chế như vậy về kinh tế, Trung Quốc cũng khó có thể sớm khôi phục lại vị thế nổi bật trước đây của mình ở Đông Nam Á.
Bài viết chỉ phản ánh quan điểm của tác giả, không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTD Việt Nam.
Theo The Epoch Times
Bảo Nguyên biên dịch
Tác giả Milton Ezrati là biên tập viên của The National Interest - một chi nhánh của Trung tâm Nghiên cứu Nguồn Nhân lực tại Đại học Buffalo (SUNY), và là nhà kinh tế trưởng của Vested - công ty truyền thông có trụ sở tại New York. Trước khi gia nhập Vested, ông từng là nhà chiến lược thị trường và nhà kinh tế trưởng cho Lord, Abbett & Co. Ông thường xuyên viết bài cho City Journal và viết blog cho Forbes. Cuốn sách mới nhất của ông có tựa đề "Thirty Tomorrows: The Next Three Decades of Globalization, Demographics, and How We Will Live" (30 mươi năm sau: Ba thập kỷ tiếp theo của toàn cầu hóa, nhân khẩu học, và cách chúng ta sẽ sinh sống).
