Ông Yevgeny Prigozhin ra lệnh cho thành viên Wagner đang tiến đến Moscow quay lại và trở về doanh trại để "tránh đổ máu". Một diễn biến bất ngờ khi Wagner được cho là đã tiến đến cách Moscow chỉ khoảng 200km.
Tối 24/6, rạng sáng 25/6, ông Prigozhin nói trên kênh Telegram cá nhân: "Họ muốn giải tán công ty quân sự Wagner. Chúng tôi bắt đầu cuộc hành quân vì công lý vào ngày 23/6. Trong 24 giờ, chúng tôi còn cách Moscow khoảng 200 km. Không có thành viên Wagner nào đổ máu trong quá trình này".
"Khi nguy cơ đổ máu đã đến gần, chúng tôi hiểu rằng dù thuộc phe nào cũng là máu của người Nga, nên chúng tôi quyết định chuyển hướng đội hình và trở về doanh trại theo kế hoạch", ông Prigozhin nói.
Lãnh đạo Wagner được cho là sẽ chuyển đến Belarus theo một thỏa thuận nhằm chấm dứt cuộc binh biến vũ trang chấn động nước Nga chống lại giới lãnh đạo quân sự của Nga, Điện Kremlin cho biết vào tối 24/6.
Thỏa thuận này được Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko đứng ra làm trung gian.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết ông Lukashenko đã đề nghị hòa giải với sự đồng ý của Tổng thống Vladimir Putin. Ông Lukashenko đã tận dụng mối quan hệ cá nhân tốt với ông Prigozhin trong khoảng 20 năm.
"Các bên thống nhất không để xảy ra đổ máu không cần thiết trên lãnh thổ Nga. Yevgeny Prigozhin chấp nhận đề nghị từ Tổng thống Lukashenko, lệnh cho thành viên Wagner ngưng mọi hoạt động hành quân trong lãnh thổ Nga và thực hiện những bước giảm căng thẳng", Văn phòng Tổng thống Belarus cho biết.
Rostov locals see off Yevgeny #Prigozhin, the head of the #Wagner group. #WagnerGroup pic.twitter.com/l8K4to0xnq
— Paul Golding (@GoldingBF) June 24, 2023
Soldiers of the Wagner group began to leave the territory near the headquarters of the Southern Military District in Rostov. #RussiaIsCollapsing #Wagner #WagnerGroup pic.twitter.com/59Nkowjbo5
— Paul Golding (@GoldingBF) June 24, 2023
Ông Peskov cho biết vụ án hình sự chống lại lãnh đạo Wagner vì tội nổi loạn vũ trang sẽ bị hủy bỏ, các chiến binh Wagner đã tham gia "cuộc tuần hành vì công lý" của Prigozhin sẽ không phải đối mặt với bất kỳ sự trừng phạt nào như một cách để ghi nhận sự phục vụ trước đây của họ cho nước Nga.
Mặc dù Putin trước đó tuyên bố sẽ trừng phạt những kẻ tham gia vào cuộc binh biến, nhưng ông Peskov cho biết thỏa thuận này có "mục tiêu cao hơn" là tránh đối đầu và đổ máu.
Theo ông Peskov, một số thành viên Wagner đã "đổi ý ngay từ đầu" và không tham gia cuộc nổi loạn. "Họ thậm chí còn đề nghị cảnh sát giao thông và các lực lượng khác hỗ trợ để có thể về trở về căn cứ", ông nói. "Những người đó sau này có thể ký hợp đồng với Bộ Quốc phòng Nga nếu muốn".
Hãng thông tấn RIA đưa tin ông Prigozhin và tất cả các chiến binh của mình đã rời khỏi sở chỉ huy quân sự ở thành phố phía nam Rostov-on-Don mà họ đã tiếp quản trước đó.
Wagner sau đó tiến vào thành phố Voronezh và Lipetsk ở phía nam thủ đô Moskva, khiến Nga mở chiến dịch chống khủng bố tại đây để đối phó. Prigozhin cho hay lực lượng Wagner có lúc cách thủ đô Nga khoảng 200 km.
Trên thực địa, Thống đốc Rostov-on-Don cho biết Wagner đã rút các chiến binh, thiết bị quân sự khỏi thành phố, trở về doanh trại sau khi trùm Wagner và Điện Kremlin đạt được thỏa thuận tránh đổ máu.
Tất cả các hạn chế an ninh trên cao tốc ở Nga đã được dỡ bỏ, Cơ quan Quản lý Đường bộ Liên bang Nga thông báo. Giới chức tỉnh Lipetsk, cách Moskva 400 km về phía nam, cũng dỡ bỏ các hạn chế.
Hãng thông tấn TASS của Nga cho hay giao thông tại đại lộ Budennovsky gần tổng hành dinh Quân khu Miền Nam Nga đã trở lại bình thường sau khi Wagner rút quân khỏi thành phố Rostov-on-Don.
Wagner tiến đến cách Moscow hơn 300km
Thống đốc tỉnh Lipetsk của Nga cho biết nhóm lính đánh thuê Wagner đã tiến vào khu vực này, AP đưa tin.
Vùng Lipetsk cách Moscow khoảng 360km (225 dặm) về phía nam và gần thủ đô hơn nhiều so với Rostov-on-Don, nơi lực lượng Wagner xuất hiện trong đêm.
Các nhà chức trách “đang thực hiện tất cả các biện pháp cần thiết để đảm bảo an toàn cho người dân. Tình hình đang được kiểm soát”, thống đốc Igor Artamonov cho biết trên Telegram. Ông không cho biết chi tiết về sự hiện diện của Wagner.
Các nhà chức trách trong khu vực ở phía tây nam của Nga, trước đó đã kêu gọi cư dân ở nhà vào hôm 24/6 sau khi nhóm Wagner tuyên bố sẽ cầm vũ khí để lật đổ giới lãnh đạo quân sự của đất nước.
Lực lượng Wagner đã kiểm soát được Rostov sau một cuộc nổi dậy trong đêm. Có vẻ như họ đã tiến thêm 800km về phía bắc để áp sát Moscow.
Phóng viên Reuters trước đó đã nhìn thấy các xe thiết giáp chở quân và một chiếc xe tải sàn phẳng chở một chiếc xe tăng lao vút qua thành phố Voronezh cách Moscow khoảng 500km. Một chiếc trực thăng quân sự của quân đội Nga đã bắn vào các phương tiện này. Hiện không có báo cáo nào về việc lính đánh thuê Wagner gặp phải bất kỳ sự kháng cự đáng kể nào trên tuyến đường cao tốc.
Video showing fights between Russia and Wagner forces in Rostov. #Russia #Putin #Wagner #WagnerCoup #WagnerGroup pic.twitter.com/MuBVdpfhq9
— Paul Golding (@GoldingBF) June 24, 2023
Russian airforce targeting a convoy of Wagner equipment on the M-4 highway in Voronezh region. #Russia #Putin #Wagner #WagnerCoup #WagnerGroup pic.twitter.com/PpT0fCnRJq
— Paul Golding (@GoldingBF) June 24, 2023
Ukraine nói binh biến là "dấu hiệu sụp đổ của chế độ Putin"
Theo CNN, một số quan chức Ukraine tin rằng nếu hành động của người đứng đầu Wagner, Yevgeny Prigozhin, chống lại Điện Kremlin dẫn đến xung đột nội bộ của Nga, thì đó là "dấu hiệu của sự sụp đổ của chế độ Putin".
"Cuộc đối đầu nội bộ của Nga giữa nhà lãnh đạo của Wagner là Prigozhin và giới lãnh đạo quân sự và chính trị của Nga là dấu hiệu cho thấy sự sụp đổ của chế độ Putin", theo Andriy Yusov, người phát ngôn của Cơ quan Tình báo Quốc phòng của Ukraine.
"Trước hết, chúng ta phải hiểu rằng đây là một cuộc xung đột và đối đầu nội bộ của Nga, là hậu quả trực tiếp của cuộc tấn công tội lỗi của chế độ Putin đối với Ukraine", đại diện của tình báo quân đội Ukraine cho biết.
Ông Yusov nói thêm rằng Ukraine đang tiếp tục theo dõi sát các diễn biến ở Nga.
Trong khi đó, viết trên mạng xã hội Twitter, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết cuộc nổi loạn của Wagner đang làm bộc lộ nhiều điểm yếu của quân đội Nga.
Theo ông, Nga trước đây lấn át những điểm yếu này bằng các chiến dịch tuyên truyền nhưng hiện tại, không gì có thể che giấu tình trạng "yếu kém toàn diện đó".
Lãnh đạo Ukraine đồng thời nhấn mạnh quân đội Nga ở Ukraine càng lâu nước này sẽ phải chịu những vấn đề ngày càng nghiêm trọng.
Prigozhin quyết không hàng
Trong một thông báo được đăng trên Telegram vào sáng ngày 24/6, Prigozin tuyên bố rằng tất cả các thành viên trong tổ chức lính đánh thuê Wagnerian của ông ta đã "sẵn sàng chết trong một chiến dịch chống lại quân đội Nga".
"Tất cả chúng tôi đã sẵn sàng chết. Tất cả 25.000 và sau đó là 25.000 người khác", ông nói, thêm rằng chiến dịch là "vì người dân Nga".
"Tổng thống đã mắc sai lầm nghiêm trọng khi cáo buộc chúng tôi tội phản quốc. Chúng tôi là những người yêu nước, chúng tôi đã và đang chiến đấu vì nó", Prigozhin nói. "Sẽ không ai ra đầu thú và nhận tội theo lệnh của tổng thống, FSB hay bất kỳ ai khác. Bởi vì chúng tôi không muốn đất nước tiếp tục sống trong tham nhũng, lừa dối và quan liêu".
Tổng thống Putin trước đó cam kết đập tan cuộc nổi dậy vũ trang của Wagner sau khi lực lượng này giành quyền kiểm soát thành phố Rostov, miền nam Nga.
Ngôn ngữ Prigozhin đưa ra trong thông điệp rõ ràng thách thức cả Điện Kremlin và các cơ quan an ninh Nga. Trước đây, ông luôn cẩn thận tránh chỉ trích trực tiếp hay thách thức quyền lực của Tổng thống Putin.
Part of Putin’s TV address with English subtitles. #Prigozhin #Wagner #WagnerGroup #putin pic.twitter.com/gnTCm7a7LJ
— Paul Golding (@GoldingBF) June 24, 2023
Bộ Quốc phòng Anh: Quân Wagner đang trên đường đến Moscow
Thông tin tình báo mới nhất từ Bộ Quốc phòng Anh cho biết một số lực lượng Wagner "đang di chuyển về phía bắc qua Voronezh, gần như chắc chắn với mục đích tiếp cận Moscow", theo BBC.
Voronezh nằm giữa Moscow và Rostov-on-Don, nơi mà nhóm lính đánh thuê của Wagner tuyên bố hiện đang kiểm soát Rostov-on-Don và Voronezh.
Báo cáo của Bộ Quốc phòng Anh cho biết cuộc đấu đá nội bộ trong quân đội Nga đã leo thang trở thành một "cuộc đối đầu quân sự hoàn toàn".
Wagner đã chiếm giữ các địa điểm quân sự quan trọng ở Rostov-on-Don, báo cáo cho biết, gọi cuộc nổi dậy là "thách thức quan trọng nhất đối với nhà nước Nga trong những năm gần đây".
Báo cáo cũng lưu ý rằng một số binh lính Nga "có thể vẫn bị động và chấp nhận nhượng bộ Wagner". "Trong vài giờ tới, lòng trung thành của các lực lượng an ninh Nga, đặc biệt là Lực lượng Vệ binh Quốc gia Nga, sẽ là chìa khóa cho diễn biến của cuộc khủng hoảng".
Russian military forces deployed on the streets of Moscow after Wagner group declares rebellion. #Prigozhin #Wagner #WagnerGroup #putin pic.twitter.com/q4y8pfZ4M1
— Paul Golding (@GoldingBF) June 24, 2023
Tình hình Voronezh rất căng thẳng
Hãng thông tấn Reuters trích dẫn nguồn tin Nga cho biết những tay súng Wagner đã giành quyền kiểm soát các cơ sở quân sự ở thành phố Voronezh, trung tâm hành chính tỉnh, cách thủ đô Moscow 500 km về phía nam.
"Lực lượng vũ trang Nga đang thực hiện các biện pháp tác chiến và chiến đấu cần thiết, là một phần trong hoạt động chống khủng bố trên lãnh thổ vùng Voronezh", Thống đốc bang Alexander Gusev hôm nay cho biết trong một tuyên bố trên mạng xã hội.
Russian military helicopters are bombing fuel depots held by the Wagner Group in the Voronezh region. #WagnerCoup #WagnerGroup #Russia #Putin pic.twitter.com/g0FF5lHFLN
— Paul Golding (@GoldingBF) June 24, 2023
Hiện tại, Wagner cũng đã kiểm soát toàn bộ cơ sở quân sự ở tỉnh Rostov, theo tuyên bố từ ông Prigozhin, lãnh đạo tổ chức quân sự tư nhân này.
Thống đốc vùng Voronezh Gusev cho hay lực lượng cứu hỏa đang cố gắng dập tắt hỏa hoạn tại một kho chứa dầu tại đây. Hơn 100 lính cứu hỏa và 30 phương tiện đã được điều tới hiện trường.
Gusev không đưa ra nguyên nhân vụ cháy nhưng các phương tiện truyền thông đã đăng tải đoạn video cho thấy một chiếc trực thăng quân sự xuất hiện khu vực này trước khi kho dầu phát nổ.
Kiev Post đưa tin Nga đã tiến hành không kích một kho dầu ở Voronezh.
(Tiếp tục cập nhật)
