Ngày mai, (11/7), TAND TP Hà Nội ra quyết định xét xử sơ thẩm đại án “Chuyến bay giải cứu” đang rúng động dư luận, với các bị cáo nguyên là các quan chức thuộc 4 Bộ với số tiền đưa nhận hối lộ lên tới hàng trăm tỷ đồng.
Theo quyết định của VKSND tối cao, 54 bị cáo bị đưa ra xét xử với 5 tội danh: Đưa hối lộ; Nhận hối lộ; Môi giới hối lộ; Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Trong đó, 21 bị cáo bị truy tố về tội Nhận hối lộ; 4 bị cáo bị truy tố về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ; 23 bị cáo bị truy tố về tội Đưa hối lộ; 4 bị cáo bị truy tố về tội Môi giới hối lộ; 1 bị cáo bị truy tố về hai tội Đưa hối lộ và Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và 1 bị cáo bị truy tố về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Hội đồng xét xử gồm 5 thành viên, 5 kiểm sát viên của VKSND tối cao và VKSND TP Hà Nội được phân công thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử sơ thẩm tại tòa.
Có 105 luật sư tham gia bào chữa cho 54 bị cáo, 2 bị cáo có nhiều người bào chữa nhất (6 luật sư) là Vũ Vũ Hồng Quang, cựu cán bộ Cục Hàng không Việt Nam và Nguyễn Thị Thanh Hằng, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thương mại, dịch vụ và du lịch Bầu trời xanh.
Cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tô Anh Dũng; cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự (Bộ Ngoại giao) Nguyễn Thị Hương Lan; cựu Phó cục trưởng Cục Lãnh sự Việt Nam (Bộ Ngoại giao) Đỗ Hoàng Tùng và cựu Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội Chử Xuân Dũng cũng có 3 luật sư bào chữa…
Riêng Nguyễn Quang Linh – cựu Trợ lý Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ có 2 luật sư bào chữa
Đáng chú ý, trong vụ án có cựu thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tô Anh Dũng, truy tố về tội nhận hối lộ, với cáo buộc 37 lần nhận tiền của doanh nghiệp trong quá trình thực hiện các "chuyến bay giải cứu", tổng cộng 21,5 tỉ đồng.
Ngoài ra, trong vụ án, nguyên Cục trưởng Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao - bà Nguyễn Thị Hương Lan, bị Bộ Công an đề nghị truy tố tội Nhận hối lộ, 32 lần với số tiền lên tới hơn 25 tỷ đồng.
Trong vụ án “chuyến bay giải cứu”, bị can Phạm Trung Kiên, cựu Thư ký của Thứ trưởng Bộ Y tế đã nhận hối lộ của 18 cá nhân là đại diện doanh nghiệp và một số người khác với tổng số tiền hơn 42,6 tỷ đồng- là bị can nhận hối lộ nhiều nhất trong vụ án.
Viện Kiểm sát xác định 23 cá nhân là đại diện các doanh nghiệp đã đưa hối lộ hơn 226 tỷ đồng, 4 cá nhân môi giới hối lộ hơn 74 tỷ đồng và lừa đảo chiếm đoạt số tiền gần 25 tỷ đồng.
Theo cáo trạng, khi dịch COVID-19 bùng phát và diễn biến phức tạp, Chính phủ đã chỉ đạo tổ chức 1000 chuyến bay, đưa hơn 200.000 công dân Việt Nam từ 62 quốc gia, vùng lãnh thổ về nước để phòng, chống dịch. Từ tháng 4/2020 - 1/2022, Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao đã đề xuất lãnh đạo Chính phủ phê duyệt tổ chức 772 chuyến bay đưa công dân về nước, trong đó có 400 chuyến bay giải cứu, 372 chuyến bay combo.
Quá trình thực hiện, biết được vai trò của các bị cáo tại Bộ Ngoại giao như: Nguyễn Thị Hương Lan, cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự; Tô Anh Dũng và Vũ Hồng Nam, đều là cựu Thứ trưởng...đại diện các doanh nghiệp (phần lớn là doanh nghiệp lữ hành du lịch) đã móc nối, đưa hối lộ, nhằm mục đích để nhóm cán bộ "tạo điều kiện" cấp phép thực hiện các chuyến bay.
Cơ quan điều tra cáo buộc để có chi phí "bôi trơn", nhóm doanh nghiệp phải nâng giá vé máy bay, "tăng" thêm nhiều chi phí phát sinh với công dân Việt Nam ở nước ngoài, có nhu cầu về nước cách ly.
Không chỉ bị quan chức của 5 Bộ và các địa phương trong nước gây sức ép, doanh nghiệp còn phải chung chi cho một số cán bộ tại đại sứ quán ở nước ngoài.
Trong quá trình cấp phép các chuyến bay, phê duyệt cách ly tại địa phương và giải quyết vụ án, từ tháng 9/2020 đến tháng 12/2022, có 25 cá nhân đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn, nhiệm vụ được giao để nhận hối lộ tổng cộng gần 165 tỷ đồng và lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, gây thiệt hại hơn 10 tỷ đồng.
Lý Ngọc tổng hợp
