Ở tuổi 53, hành trình trải qua thời kỳ mãn kinh của Rida Rafiq rất phức tạp, cơ thể bị hủy hoại do chẩn đoán sai về bệnh trào ngược axit nặng. Bà bắt đầu phải chịu đựng những cơn cảm giác nóng rát lan từ bụng đến cổ và cánh tay, kèm theo sụt cân, lo lắng và trầm cảm. Bất chấp nhiều biện pháp can thiệp y tế, bao gồm nội soi và chăm sóc khẩn cấp, tình trạng thuyên giảm vẫn khó đạt được cho đến khi xét nghiệm nội tiết tố tiết lộ thủ phạm thực sự – mãn kinh.
Chia sẻ trải nghiệm với The Epoch Times, bà Rafiq nhớ lại và nhấn mạnh: "Tôi chắc chắn rằng đó là do vấn đề hormone cơ thể, nhưng bác sĩ lại không tin. Tôi thật bất lực và đau khổ". Câu chuyện của bà là lời nhắc nhở về sự phức tạp xung quanh thời kỳ mãn kinh, nêu bật những khó khăn mà phụ nữ thường gặp phải khi đối diện với các triệu chứng phi truyền thống.
Kết thúc kỳ kinh nguyệt: Một giai đoạn mới bắt đầu
Đối với nhiều phụ nữ, ý nghĩ chấm dứt chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng dường như là một sự giải thoát. Hãy hình dung nó - không còn phải tìm kiếm băng vệ sinh, tạm biệt chứng chuột rút cùng những thay đổi tâm trạng trong giai đoạn tiền kinh nguyệt. Đó là tầm nhìn về sự giải phóng nhưng thực tế cho thấy, thời kỳ mãn kinh thường phức tạp hơn nhiều.
Trả lời với tờ The Epoch Times, tiến sĩ Holly Thacker, chuyên gia về mãn kinh và giáo sư tại Cleveland Clinic, cho biết: “Mãn kinh không chỉ là dấu chấm hết cho kinh nguyệt. Nó là một sự thay đổi sinh học quan trọng”. Đó là sự khởi đầu của một điều gì đó khác - một giai đoạn mà cơ thể tự xác định lại bản thân khi không có các hormone sinh sản mà cơ thể đã phụ thuộc bấy lâu nay.
Thời kỳ mãn kinh và tiền mãn kinh, đánh dấu những thay đổi đáng kể trong cơ thể phụ nữ, đặc trưng với tình trạng buồng trứng giảm sản xuất estrogen và progesterone. Những hormone này rất quan trọng không chỉ cho khả năng sinh sản mà còn cho sức khỏe tổng thể.
Tiến sĩ Wen Shen, giám đốc dịch vụ tư vấn mãn kinh tại Johns Hopkins, nhấn mạnh tác động sâu rộng của estrogen lên các hệ thống cơ thể khác nhau, bao gồm chức năng tim mạch, xương, miễn dịch, tiêu hóa và thần kinh.
“Trong thời kỳ mãn kinh, việc buồng trứng giảm sản xuất estrogen và progesterone không chỉ liên quan đến những thay đổi về sinh sản. Đó là một trải nghiệm toàn thân”. Tiến sĩ Shen nói với The Epoch Times rằng sự suy giảm estrogen có thể ảnh hưởng đáng kể đến mọi thứ, từ sức khỏe tim mạch đến chức năng não.
Một loạt các triệu chứng
80% phụ nữ nhận thấy các triệu chứng của họ trở nên nhẹ hoặc biến mất - tuy nhiên, khoảng 20% trường hợp xuất hiện các triệu chứng kéo dài suốt một thập kỷ hoặc hơn.
Các triệu chứng vận mạch như bốc hỏa, đổ mồ hôi ban đêm và rối loạn giấc ngủ là những triệu chứng phổ biến nhất của thời kỳ mãn kinh, ảnh hưởng đến 3/4 phụ nữ. Những triệu chứng đặc biệt này thường khiến phụ nữ phải tìm đến bác sĩ và chúng thường kéo dài trung bình khoảng 7,4 năm.
Ngoài các cơn bốc hỏa, gần 2/3 phụ nữ báo cáo hội chứng tiết niệu sinh dục thời kỳ mãn kinh, ảnh hưởng đến vùng âm đạo và hệ tiết niệu. Các triệu chứng phổ biến khác bao gồm tim đập nhanh, đau đầu, mệt mỏi, mất ngủ và đau ngực.
Các tác động tâm lý cũng rất đa dạng, bao gồm khó chịu, thay đổi tâm trạng và giảm sự tự tin. Đó là một sự kết hợp phức tạp, nhấn mạnh lý do tại sao mãn kinh không chỉ là sự kết thúc của chu kỳ kinh nguyệt - đó là một sự thay đổi đáng kể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh khác nhau của sức khỏe và tinh thần.
11 triệu chứng ít được biết đến của thời kỳ mãn kinh
1. Cảm giác kiến bò trên da
Nghiên cứu cho thấy, hơn 10% phụ nữ cho biết họ đã trải qua cảm giác kỳ lạ trong thời kỳ mãn kinh - một cảm giác đặc biệt giống như kiến hoặc bọ bò trên hoặc dưới da.
Thời kỳ mãn kinh thường mang lại những thay đổi đáng kể về sức khỏe làn da, với 64% phụ nữ cho biết có những thay đổi về da trong thời gian này. Sự suy giảm sản xuất estrogen đồng nghĩa với việc ít bã nhờn, lượng dầu tự nhiên của da, dẫn đến tình trạng khô và ngứa tăng lên. Hậu quả là da trở nên mỏng manh, mất độ đàn hồi và nhạy cảm hơn trong thời kỳ mãn kinh.
2. Hội chứng bỏng miệng
Hội chứng bỏng miệng (BMS) ảnh hưởng đến 1/3 phụ nữ mãn kinh, biểu hiện là vết bỏng dai dẳng ở lưỡi, môi hoặc khắp miệng.
Các bác sĩ thường chẩn đoán BMS sau khi loại trừ các tình trạng khác. Nghiên cứu đang tiến hành cho thấy, sự thiếu hụt các vitamin quan trọng như B12, D, sắt và axit folic có thể là những yếu tố góp phần gây ra bệnh.
Thời kỳ mãn kinh đôi khi gây ra các vấn đề sức khỏe răng miệng khác. Những thay đổi về khẩu vị, chẳng hạn như vị đắng hoặc vị kim loại, là hiện tượng phổ biến, cùng với tình trạng nướu nhạy cảm và khó chịu ở răng.
3. Rụng tóc (và tăng tóc)
Bạn đã bao giờ phát hiện râu mọc trên cằm? Đừng lo! Nhiều người cũng có biểu hiện tương tự.
Thời kỳ mãn kinh có thể làm tăng sự phát triển của tóc ở những vùng không ngờ tới, tình trạng này được gọi là rậm lông. Điều này bao gồm sự phát triển của râu ở cằm, môi trên, ngực, lưng và bụng. Nguyên nhân của điều này là do sự gia tăng tương đối của nội tiết tố androgen hoặc nội tiết tố nam trong giai đoạn kết thúc kinh nguyệt.
Mặc dù râu có thể mọc ở những nơi không ngờ tới nhưng lại có thể mỏng ở những nơi khác. Nghiên cứu cho thấy có tới một nửa số phụ nữ mãn kinh bị mỏng tóc, một tình trạng về mặt y học gọi là rụng tóc kiểu nữ. Nồng độ estrogen giảm cũng có thể dẫn đến rụng tóc ở chân, cánh tay và vùng mu.
4. Cảm giác điện giật
Một số phụ nữ trải qua thời kỳ mãn kinh cho biết họ có cảm giác bị điện giật trong cơ thể. Hiện tượng này chủ yếu xảy ra ở đầu hoặc tứ chi, được cho là có liên quan đến sự thay đổi nội tiết tố trong thời kỳ mãn kinh. Cảm giác có thể đi kèm với cơn bốc hỏa hoặc xảy ra độc lập.
Tiến sĩ Thacker giải thích: "Đây là một phần của hiện tượng vận mạch ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương và ngoại biên. Một số phụ nữ có làn da quá mẫn cảm và không thích người khác chạm vào. Trong khi những người khác mô tả những cú sốc giống như điện giật".
5. Đau nhức
Nghiên cứu chỉ ra rằng có tới 71% phụ nữ sau mãn kinh cảm thấy đau cơ và đau khớp, thường bị xác định nhầm là dấu hiệu lão hóa. Sự khó chịu này có liên quan đến việc giảm nồng độ estrogen, có vai trò bảo vệ sức khỏe khớp và mật độ xương. Lượng estrogen thấp hơn có thể dẫn đến sưng, đau khớp và tăng nguy cơ loãng xương, đặc trưng là xương yếu và dễ gãy.
Ngoài ra, sự biến động của estrogen có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm khớp, thường dẫn đến viêm xương khớp. Do sự phức tạp của những tình trạng này, các chuyên gia khuyên phụ nữ mãn kinh nên tìm kiếm hướng dẫn y tế để có các lựa chọn điều trị phù hợp.
6. Thay đổi mùi cơ thể
Khi thời kỳ mãn kinh đến gần, nhiều phụ nữ trải qua những thay đổi khó nhận thấy về mùi cơ thể. Sự thay đổi này một phần là do khứu giác bị thay đổi trong thời kỳ tiền mãn kinh, khiến mùi hương của bản thân có vẻ nồng nàn hơn.
Đáng chú ý, việc đổ mồ hôi nhiều do bốc hỏa và đổ mồ hôi ban đêm có thể làm tăng mùi hôi nách bằng cách thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn. Sự thay đổi nội tiết tố trong thời kỳ mãn kinh, đặc biệt là giảm estrogen và tăng testosterone, cũng ảnh hưởng đến việc sản xuất mồ hôi và thành phần của nó, làm thay đổi mùi cơ thể hơn nữa.
7. Thời kỳ ảo ảnh
Như thể hành trình mãn kinh còn chưa đủ phức tạp, nhiều phụ nữ còn gặp phải hiện tượng được gọi là “thời kỳ ảo ảnh”. Hãy tưởng tượng tình huống mà bạn thường gặp trong thời kỳ kinh nguyệt: đau bụng, mệt mỏi, đau ngực - nhưng thực tế không có chảy máu.
Sự xuất hiện này gắn liền với sự dao động nội tiết tố thất thường trong thời kỳ mãn kinh. Mặc dù chu kỳ kinh nguyệt đã ngừng, cơ thể vẫn phản ứng với sự thay đổi nồng độ estrogen và progesterone, thường bắt chước các triệu chứng tiền kinh nguyệt.
8. Những cơn lạnh buốt
Trong khi các cơn bốc hỏa là dấu hiệu phổ biến của thời kỳ mãn kinh, thì những cơn lạnh buốt ít được thảo luận hơn, cũng có thể có tác động tương tự. Đây là một triệu chứng đáng ngạc nhiên mà nhiều phụ nữ gặp phải trong thời kỳ mãn kinh, đặc trưng bởi những cơn ớn lạnh đột ngột hoặc cảm giác ớn lạnh dữ dội, thường kèm theo run rẩy.
Triệu chứng này xảy ra riêng lẻ hoặc cùng với các cơn bốc hỏa, gây mãn kinh khó lường. Sự dao động nội tiết tố, đặc biệt là sự suy giảm estrogen, làm gián đoạn bộ điều nhiệt bên trong cơ thể, gây ra những thay đổi nhiệt độ đáng kể này. Những cơn bốc hỏa có thể ảnh hưởng đáng kể đến giấc ngủ và sinh hoạt hàng ngày, không chỉ đơn thuần là sự khó chịu về thể chất.
9. Thay đổi trực quan
Nếu bạn thấy mình nheo mắt hơn một chút khi nhìn vào chữ in nhỏ, có thể đó là do mắt bị lão hóa nhiều hơn. Thời kỳ mãn kinh thường dẫn đến những thay đổi về thị lực và sức khỏe của mắt. Khô mắt, một triệu chứng phổ biến, xuất hiện khi nồng độ estrogen, ảnh hưởng đến việc sản xuất nước mắt, suy yếu. Điều này có thể dẫn đến khó chịu, cảm giác có sạn trong mắt và thậm chí có lúc bị mờ mắt.
Nhiều phụ nữ cho biết tầm nhìn của họ có những thay đổi tạm thời, trải qua những khoảnh khắc mờ mịt có thể đến và đi một cách không thể đoán trước. Mặc dù thường là tạm thời nhưng những thay đổi này có thể gây khó chịu, ảnh hưởng đến các công việc hàng ngày như đọc sách hoặc làm việc trên máy tính. Các chuyên gia chăm sóc mắt nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm tra thường xuyên trong thời gian này, vì các biện pháp can thiệp kịp thời có thể giúp kiểm soát các triệu chứng này một cách hiệu quả.
10. Cảm thấy mất thăng bằng
Thời kỳ mãn kinh có thể bất ngờ làm thay đổi cảm giác thăng bằng của phụ nữ, gây chóng mặt hoặc những thách thức liên quan đến thăng bằng. Những triệu chứng này có thể phát sinh mà không báo trước và làm gián đoạn cuộc sống hàng ngày.
Nguồn gốc của những vấn đề cân bằng này được cho là do sự dao động nội tiết tố có thể tác động đến tai trong - nhân tố chính trong việc duy trì sự cân bằng. Ngoài ra, các triệu chứng mãn kinh khác như bốc hỏa, rối loạn giấc ngủ và thay đổi thị lực có thể gián tiếp góp phần gây ra cảm giác chóng mặt hoặc bất ổn.
11. Hay quên
Nếu gần đây bạn quên mất ngày sinh nhật của một người thân hoặc nơi bạn để chìa khóa thì thời kỳ mãn kinh có thể đóng một vai trò nào đó.
Bên cạnh các triệu chứng thể chất phổ biến, thời kỳ mãn kinh thường kéo theo những thay đổi nhận thức tinh tế nhưng đáng kể. Phụ nữ trải qua giai đoạn này thường có những khoảnh khắc hay quên, khó khăn trong việc duy trì sự tập trung và cảm giác chung là tinh thần kém nhạy bén.
Sự dao động và cuối cùng là giảm nồng độ estrogen trong thời kỳ mãn kinh được cho là đóng vai trò chính trong những thay đổi về tinh thần này. Estrogen ảnh hưởng đến chức năng não, bao gồm cả trí nhớ và sự tập trung. Do đó, sự suy giảm hormone này có thể có tác động rõ rệt đến khả năng nhận thức.
Theo Sheramy Tsai - The Epoch Times
Bảo Vy biên dịch
Sheramy Tsai là một y tá dày dạn kinh nghiệm với sự nghiệp viết lách kéo dài hàng thập kỷ. Là cựu sinh viên của Đại học Middlebury và Johns Hopkins, Sheramy kết hợp chuyên môn viết lách và điều dưỡng của mình để mang đến nội dung có sức ảnh hưởng. Sống ở Vermont, cô cân bằng cuộc sống nghề nghiệp của mình với cuộc sống bền vững và nuôi dạy ba đứa con.
