"Nếu ông Trump không tham gia cuộc bầu cử năm 2024, tôi tin ông DeSantis sẽ là ứng cử viên Đảng Cộng hòa xuất sắc nhất trong nhiều năm", người viết diễn văn cho cựu Tổng thống Hoa Kỳ Ronald Reagan đã nói khi bình luận về việc Thống đốc tiểu bang Florida Ron DeSantis rút khỏi cuộc đua bầu cử Mỹ năm 2024. Vậy vì sao ông DeSantis lại đột nhiên tuyên bố rút lui?
"Nếu ông ấy (DeSantis) đợi đến năm 2028 để tranh cử tổng thống, tôi sẽ bỏ phiếu cho ông ấy". Vài giờ sau khi ông DeSantis tuyên bố rút lui khỏi cuộc đua, một người ủng hộ cựu Tổng thống Trump giải thích lý do.
Thống đốc tiểu bang Florida Ron DeSantis, 45 tuổi, đã tạm dừng chiến dịch tranh cử tổng thống của mình sau khi kết thúc đầy thất vọng ở vị trí thứ hai với tỷ số cách biệt lớn với ông Trump trong cuộc bầu cử sơ bộ ở Iowa vào ngày 15/1. Ông đột ngột tuyên bố rút lui khỏi cuộc đua vào ngày 22/1.
Chiến dịch của ông DeSantis đã trở nên phản cảm và nhiều yếu tố đã khiến ông thất bại, bao gồm những đánh giá sai lầm về chiến lược, quản lý tài chính kém, rối loạn trong nhóm, giao tiếp kém với cử tri và không có khả năng thuyết phục cử tri. Tuy nhiên, một số nhà quan sát chính trị cho rằng 2024 không phải là năm của ông DeSantis, và năm tổng thống của ông sẽ phải đợi đến 2028.
Dưới đây là những ý kiến khác nhau về lý do tại sao ông DeSantis cuối cùng đã từ bỏ cuộc đua vào nhà Trắng năm 2024 .
Ông DeSantis quyết định rút lui như thế nào?
Vào tối thứ Bảy, ngày 21/1, ông DeSantis dự kiến sẽ bay từ Nam Carolina đến New Hampshire để tổ chức một sự kiện vận động tranh cử vào ngày hôm sau, nhưng ông quyết định bay về nhà ở Tallahassee, Florida vào cuối đêm đó để sum họp với gia đình và một nhóm cố vấn cấp cao mà ông có mối liên hệ chặt chẽ. Sau đó, vào buổi chiều sớm Chủ Nhật, ngày 22/1, ông đã đưa ra quyết định rút lui khỏi cuộc bầu cử.
Theo thông tin mà tạp chí Politico có được, ông DeSantis đang đặt cược chiến dịch tranh cử của mình vào Iowa, ông và các đồng minh đã đầu tư hàng triệu đô-la vào một chiến dịch kêu gọi bỏ phiếu quyết liệt và đã đích thân đến thăm tiểu bang này, tất cả 99 quận. Nhưng trong cuộc họp kín ở Iowa vào ngày 15/1 (thứ Hai tuần trước), ông DeSantis chỉ kết thúc ở vị trí thứ hai đáng thất vọng, kém xa đối thủ Donald Trump.
Sau khi biết được kết quả vào đêm hôm đó, ông DeSantis bắt đầu thảo luận về các lựa chọn của mình với những người thân cận. Một đảng viên Đảng Cộng hòa nắm rõ tình hình cho biết, qua cuộc trò chuyện, có thể thấy rõ Thống đốc DeSantis ban đầu có ý định ở lại cuộc đua, nhưng đến thứ Năm tuần trước (18/1), ông DeSantis bắt đầu nghiêm túc xem xét khả năng rút lui.
Kết luận mà ông DeSantis và nhóm cố vấn của ông đưa ra là họ không có con đường tiến lên vì cựu Tổng thống Trump đã giành chiến thắng áp đảo tại tiểu bang Iowa, điều này giúp ông Trump củng cố sự hỗ trợ từ phía Đảng Cộng hòa.
Các cố vấn cấp cao của ông DeSantis muốn cho đội ngũ trong chiến dịch tranh cử và các nhà tài trợ hàng đầu biết trước về quyết định rút lui, thay vì ngạc nhiên khi được công bố chính thức.
Vào khoảng 2 giờ chiều Chủ Nhật, ngày 22/1, những người gây quỹ hàng đầu của ông DeSantis đã nhận được tin nhắn từ bà Lauren Lofstrom, giám đốc tài chính chiến dịch của ông DeSantis, thông báo cho họ về quyết định này.
Khoảng một giờ sau, nhân viên chiến dịch biết được qua email rằng ông DeSantis sẽ bỏ cuộc đua và sắp có thông báo.
Sau đó, ông DeSantis tuyên bố rút lui khỏi cuộc đua tổng thống và tuyên bố ủng hộ ông Trump, ông nói: "Ông Trump tốt hơn Tổng thống hiện tại Joe Biden. Điều này là hiển nhiên".
Theo một người quen thuộc với vấn đề này, trong số những người ủng hộ việc ông DeSantis rút lui ngay sau cuộc họp kín ở Iowa có ông Chip Roy, đại diện của Texas, một người ủng hộ nhiệt tình cho ông Trump và cũng là người có nhiều kinh nghiệm vận động tranh cử. Ông Roy nói với Politico: “Tôi hoàn toàn ủng hộ Thống đốc DeSantis và quyết định đặt đất nước và người dân lên trên bản thân ông ấy”.
Đánh giá sai lầm về mặt chiến lược: Có nhiều điều bất ngờ
Trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022, ông DeSantis đã giành chiến thắng trong cuộc tái tranh cử thống đốc bang Florida với cách biệt gần 20 điểm phần trăm. Ông ngay lập tức được coi là một ngôi sao bảo thủ đang lên. Thành tích quản lý và ý chí gây quỹ quy mô lớn của ông sẽ giúp ông trở thành người nhân vật hàng đầu tiếp theo trong Đảng Cộng hòa để có thể thay thế cựu Tổng thống Trump.
Khi ông DeSantis tham gia cuộc đua năm 2024, vào tháng 5/2023, những người ủng hộ ông đã có tầm nhìn lớn đối với ông: Họ mong đợi ông sẽ xông ra khỏi Iowa và tiến tới New Hampshire một cách thắng lợi, để thay thế ông Trump và trở thành gương mặt mới của Đảng Cộng hòa.
Nhưng thực tế là ông DeSantis đã không giành được sự ủng hộ của cử tri trong cuộc bầu cử sơ bộ, còn ông Trump thì dần củng cố được sự ủng hộ và tiến lên trong các cuộc thăm dò trước khi giành chiến thắng vang dội ở Iowa.
Ông DeSantis về đích ở vị trí thứ hai ở Iowa, trong khi các cuộc thăm dò nghiệt ngã cho thấy ông chỉ có một con số ở New Hampshire. Nhiều người ủng hộ ông DeSantis không ngờ rằng ông đã không nổi lên như một thách thức mạnh mẽ đối với ông Trump hoặc trở thành người thay thế ông Trump.
Đối với ông DeSantis, người hy vọng mang chiến thắng vang dội của mình ở Florida đến với quốc gia và có thể tiếp tục theo đuổi chương trình nghị sự “MAGA” (Make America Great Again - Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại) của ông Trump mà không cần gánh vác nặng như ông Trump, thì việc rút lui là một kết thúc không dễ chịu chút nào.
Các nhà quan sát chính trị và những người thân cận ông DeSantis đã nhận thấy những dấu hiệu của hiệu suất kém trong chiến dịch bầu cử trong vài tháng qua. Ông DeSantis đã giảm sút trong các cuộc thăm dò dư luận, ông không thể thoát khỏi tin đồn tiêu cực về hình ảnh của mình và không thể hiệu quả so với ông Trump trong việc thuyết phục cử tri.
Trong một nghiên cứu của ông Whit Ayres, người đã làm nhà phân tích dữ liệu cho ông DeSantis trong cuộc tranh cử lần đầu chức vụ thống đốc năm 2018, ông nói: "Nếu họ (cử tri) có thể có được một ông Trump, họ sẽ không muốn có một Trump thứ hai. Đây là thị trường mà bà Nikki Haley đã phát triển, còn ông Ron DeSanti thì không thể phát triển được".
Bà Haley, cựu đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hợp Quốc, là người về đích ở vị trí thứ ba trong cuộc họp kín của Đảng Cộng hòa ở Iowa, nhưng khoảng cách với ông DeSantis rất hẹp và bà thu hút chủ yếu những đảng viên Đảng Cộng hòa ít ủng hộ ông Trump hơn.
Hơn nữa, ít ai ngờ rằng, vụ án hình sự của ông Trump lại giúp ông giành được sự ủng hộ mạnh mẽ từ cử tri Đảng Cộng hòa.
Sau khi bị buộc tội 91 trọng tội trong 4 cáo trạng hình sự, ông Trump nổi lên mạnh mẽ hơn bao giờ hết, vận động tranh cử như một người tử vì đạo, phá vỡ kỷ lục gây quỹ hết lần này đến lần khác và giành chiến thắng trong các cuộc thăm dò hết lần này đến lần khác. Và ông DeSantis chỉ có thể bảo vệ ông Trump, điều này làm suy yếu ngôn ngữ mà ông đã sử dụng để thuyết phục cử tri Đảng Cộng hòa bầu ông làm người thay thế ông Trump.
Khởi đầu không thuận lợi, rắc rối liên miên
Tháng 5 năm ngoái, ông DeSantis đã gặp trục trặc khi khởi động chiến dịch năm 2024, khởi đầu đó đã báo trước những rắc rối sau này của ông.
Ông DeSantis đã chọn cùng tỷ phú công nghệ Elon Musk tuyên bố ứng cử trên "Twitter Spaces" (Twitter là tên gọi trước đây của mạng xã hội X) thay vì tuyên bố ứng cử trước ống kính truyền hình truyền thống, và để người vợ và những đứa con trẻ trung, quyến rũ, ăn ảnh của ông giúp ông nổi tiếng.
Một chiến dịch khởi động trên các nền tảng truyền thông xã hội với hy vọng mang lại vẻ tiên tiến đã trở thành một thảm họa công nghệ.
Những ngày tiếp theo cũng không khả quan hơn cho ông DeSantis. Trong một sự kiện chiến dịch nhỏ tại Iowa, ông đã khiến một nhóm cử tri cảm thấy thất vọng khi họ bỏ bữa trưa để vào một phòng chật chội để nghe ông nói, nhưng ông không dành thời gian để trả lời câu hỏi của họ.
Ông Alex Conant, một chiến lược gia của Đảng Cộng hòa, người từng làm việc trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016 của Thượng nghị sĩ Marco Rubio, nói với Bloomberg: “Những lời hùng biện của ông ấy (DeSantis) đều là về Florida, điều này không gây ấn tượng với cử tri ở Iowa hay New Hampshire. Ông DeSantis chưa bao giờ nói rõ lý do tại sao ông ấy lại là ứng cử viên tổng thống tốt hơn ông Trump".
Mặc dù chiến dịch của ông DeSantis có tổ chức là nhóm siêu tranh cử (PAC) với khẩu hiệu Không Bao Giờ Rút Lui (Never Back Down) với nguồn lực lên đến 1,3 tỷ USD, tuy nhiên nhóm PAC này vẫn đối mặt với khủng hoảng tài chính. Người quản lý chiến dịch đầu tiên của ông DeSantis, là Generra Peck, đã thuê hơn 90 người với lương cao, và chi phí lớn cho việc ông DeSantis sử dụng máy bay riêng để tham gia các sự kiện chiến dịch đã dẫn đến thâm hụt ngân sách.
Đến giữa tháng 8 năm ngoái, chiến dịch tranh cử của ông DeSantis đã thực hiện hai đợt sa thải, bao gồm cả việc thay thế Peck bằng James Uthmeier, chánh văn phòng thống đốc, người chưa từng tham dự chiến dịch tranh cử tổng thống.
Mùa thu năm ngoái, chiến dịch của ông DeSantis đã thực hiện một sự thay đổi chiến lược khác - nhằm mục đích dồn toàn lực vào Iowa. Nhóm của ông hy vọng khoản đầu tư vào tiểu bang này sẽ mang lại hiệu quả mạnh mẽ trong cuộc tranh cử đầu tiên.
Nhưng vì đội ngũ chiến dịch và nhóm Never Back Down của PAC không được phép phối hợp nhắn tin và kiểm soát một cách hợp pháp, mối quan hệ giữa hai nhóm đã trở nên căng thẳng. Cuối cùng, chủ tịch của Never Back Down, cũng là chiến lược gia của Đảng Cộng hòa, là Jeff Roe, đã từ chức vào tháng 12.
Ngoài ra, ông DeSantis dường như không bao giờ biết cách cạnh tranh với ông Trump mà không chỉ trích ông ấy, Ông cũng có vẻ ít sẵn sàng nói chuyện với cử tri và trả lời phỏng vấn truyền thông quốc gia, chỉ tương tác với các phương tiện truyền thông thân thiện và bảo thủ, điều này tạo nên một hình ảnh không mấy tích cực về ông.
Nhà tài trợ của Đảng Cộng hòa ở Iowa, ông Bruce Rastetter, nói với Bloomberg: "Ông ấy (DeSantis) là một người tuyệt vời và các chính sách đều có sẵn. Nhưng tôi nghĩ, theo quan điểm của tôi, việc kết nối với cử tri là thách thức lớn nhất mà chúng tôi từng thấy".
Ông Tim Miller, cố vấn Đảng Cộng hòa cho chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016 của cựu Thống đốc tiểu bang Florida Jeb Bush, cho biết: "Chúng tôi đã biết vào năm 2016 rằng cử tri thực sự muốn có ông Trump. Vì vậy, chỉ cố gắng ủng hộ chiến dịch của ông ấy về các vấn đề văn hóa, mà không thực sự chỉ trích ông ấy, điều đó sẽ thất bại vì nó đã thất bại rồi".
Năm 2024 dường như không phải là năm của ông DeSantis
Trên đường đi, những bước đi sai lầm của ông Ron DeSantis và sự hồi sinh của ông Trump dường như đã định đoạt số phận của ông.
“Tôi chưa bao giờ hiểu ông Ron đang làm gì”, cựu Thống đốc bang New Jersey Chris Christie, một người lớn tiếng chỉ trích ông Trump trong Đảng Cộng hòa, người đã phát động chiến dịch tranh cử năm 2024 của riêng mình, nói với Politico. Ông muốn lật đổ ông Trump, nhưng ông cũng tuyên bố rút lui khỏi cuộc bầu cử vào ngày 10/1.
Ông Christie cho biết ông DeSantis đã không cho cử tri lý do thực sự để chọn ông ấy thay vì chọn ông Trump. Ông nói: “Nếu bạn tiếp thị bản thân vì New Coke nhưng Coca-Cola vẫn còn trên kệ, mọi người sẽ mua Coca-Cola chứ không phải New Coke”.
Bà Sarah Longwell, một thành viên khác của Đảng Cộng hòa chống Trump, cho biết: "Ông DeSantis đang cố gắng cạnh tranh với ông Trump để giành được sự ủng hộ của 'Forever Trumpers', về cơ bản giống như một giáo phái chết chóc. Đó là một sai lầm chiến lược. Ông ấy không có được những người đó".
Ngay cả những người ủng hộ trung thành nhất của ông DeSantis cũng nói rằng trở ngại lớn nhất mà ông không thể vượt qua thực ra là ông Trump.
Một người gây quỹ cho ông DeSantis cho biết: "Vấn đề mà chúng tôi gặp phải là ông Trump và ông DeSantis có cùng một cơ sở và chính ông Trump đã tạo ra cơ sở đó... Tôi không nghĩ là ông DeSantis. Bất kỳ sai sót nào trong chiến dịch tranh cử đều là một sai sót nghiêm trọng. Vấn đề là ông ấy đang tranh cử chống lại ông Donald Trump. Nếu ông Trump không tranh cử, ông Ron DeSantis sẽ là người được đề cử".
Sau khi ông DeSantis tham gia cuộc bầu cử vào năm ngoái, ông Trump liên tục cáo buộc ông DeSantis là "không trung thành".
Vài giờ sau khi ông DeSantis tuyên bố rút lui, ông Ozzy Bonilla, một tài xế 29 tuổi cho cuộc vận động tranh cử của ông Trump, nói với Bloomberg: "Nếu ông ấy (DeSantis) có thể đợi đến năm 2028 tranh cử tổng thống, tôi sẽ bỏ phiếu cho ông ấy".
Ông Bonilla cho rằng việc tham gia cuộc đua chống lại ông Trump trong cuộc bầu cử năm 2024 khiến DeSantis giống như một "kẻ phản bội".
Ông Douglas MacKinnon, nhà tư vấn chính trị và truyền thông, đồng thời từng là người soạn thảo tài liệu cho Tổng thống Ronald Reagan và George H.W. Bush, đã viết một bài báo thẳng thừng trên tờ The Hill. Ông nói thẳng: “Tôi không tin 2024 là năm để Thống đốc Florida Ron DeSantis tranh cử tổng thống. Tôi cho rằng năm của ông ấy là năm 2028".
Ông McKinnon cũng nói trong bài báo: "Nếu ông Trump không tham gia cuộc bầu cử năm 2024, tôi tin DeSantis sẽ là ứng cử viên Đảng Cộng hòa xuất sắc nhất".
Trên thực tế, ông DeSantis đã trì hoãn khoảng nửa năm trước khi chính thức tham gia chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2024. Ông MacKinnon cho rằng trực giác của DeSantis cũng mách bảo ông ấy rằng “2024 không phải là năm của ông ấy”.
Ông DeSantis có thể làm gì tiếp theo?
Hành động chính thức kết thúc chiến dịch tranh cử năm 2024 của ông DeSantis ngay lập tức đã khiến người ta đặt ra nhiều suy đoán về tương lai của ông. Bởi ông DeSantis vẫn còn trẻ, đã lên tiếng rút lui khỏi cuộc đua với ông Trump và bà Haley, và cho biết ông sẽ thích trở lại Florida để hoàn thành 2 năm còn lại trong nhiệm kỳ Thống đốc của mình.
Khi nói về khả năng trở thành Phó Tổng thống, ông DeSantis nói: "Tôi không nghĩ rằng vị trí này có thể mang lại nhiều lợi ích".
Do hạn chế về thời gian nhiệm kỳ, sau khi hoàn thành nhiệm kỳ Thống đốc, ông DeSantis sẽ không thể tái tranh cử lần thứ ba vào năm 2026.
Ông MacKinnon cũng cho rằng ông Trump không có lý do để chọn DeSantis làm đối tác tranh cử Phó Tổng thống, vì ông ấy từng có kinh nghiệm từ Chủ tịch Quốc gia Đảng Cộng hòa (RNC) Haley Barbour trong thời kỳ tổng thống Reagan: "Ứng cử viên Phó Tổng thống chỉ có một nhiệm vụ: Giành được bang quê hương của họ. Bất kỳ công việc nào khác chỉ là nước dùng".
Ông Trump không cần ông DeSantis để giúp ông ấy giành được Florida. Ông McKinnon cho rằng nhiệm vụ quan trọng của ông DeSantis là tiếp tục củng cố thành tích chính trị xuất sắc của mình ở Florida trong 2 năm tới, đảm bảo vị thế của Đảng Cộng hòa ở Florida và sự tiến triển suôn sẻ trong các chính sách của ông Trump, đồng thời tìm kiếm một người kế nhiệm thống đốc Đảng Cộng hòa xuất sắc.
Ông DeSantis khi đó có thể tái tham gia cuộc đua tổng thống vào năm 2028, ông McKinnon nói: "Khi đó, ông ấy sẽ chỉ mới 49 tuổi và sẽ có nhiều kinh nghiệm hơn".
NTD Việt Nam sẽ tiếp tục cập nhật các thông tin mới nhất về bầu cử tổng thống Mỹ 2024 tại đây.
Theo The Epoch Times
Lý Ngọc biên dịch
