Gần đây, nhiều sinh viên Trung Quốc đã bị các quan chức thực thi pháp luật thẩm vấn, bị hủy thị thực và bị trục xuất về nước khi họ nhập cảnh vào Hoa Kỳ, vì có thể những sinh viên này có mối liên hệ với Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).
Ngày 28/1, trên trang web chính thức của Đại sứ quán Trung Quốc tại Hoa Kỳ cho biết, Đại sứ quán Trung Quốc tại Hoa Kỳ đã tổ chức tiệc kỷ niệm 45 năm quan hệ ngoại giao giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ. Ông Tạ Phong (Xie Feng), đại sứ Trung Quốc tại Hoa Kỳ, cho biết trong bài phát biểu của mình, rằng gần đây tiểu bang Florida đã ra điều luật cấm sinh viên Trung Quốc làm việc tại phòng thí nghiệm của các trường công.
Ông Tạ Phong cũng đề cập rằng, hàng tháng có hàng chục sinh viên quốc tế và những người Trung Quốc đến Hoa Kỳ đều bị từ chối nhập cảnh, và một số người trong số họ bị đưa vào một "phòng tối nhỏ" và bị thẩm vấn tới 8 giờ đồng hồ. Ông Tạ không giải thích chi tiết cụ thể lý do tại sao sinh viên Trung Quốc bị Mỹ từ chối nhập cảnh.
Ngày 29/1, Thông tấn Trung Quốc và nhiều phương tiện truyền thông của nhà nước đã đăng lại một bài viết của China Oversea Network vào tháng 8/2023, thông tin về một sinh viên Trung Quốc họ Lý, bị đưa vào một "phòng tối nhỏ". Bài báo đưa tin, vào tháng 1/2023, sinh viên này đến Đại học Maryland ở Hoa Kỳ để học tiến sĩ về khoa học máy tính, khi đến sân bay Quốc tế Dulles ở Washington, sinh viên này bị đưa đến một "phòng tối nhỏ" để các nhân viên thực thi pháp luật Hoa Kỳ thẩm vấn.
Theo bài báo, các quan chức thực thi pháp luật Hoa Kỳ không chỉ kiểm tra điện thoại di động, máy tính xách tay và các thiết bị điện tử khác của sinh viên Lý mà còn liên tục thẩm vấn sinh viên này, rằng liệu anh và các thành viên trong gia đình có phải là thành viên của ĐCSTQ và Đoàn Thanh niên Cộng sản hay không.
Cuối cùng, các nhân viên Hoa Kỳ đã cấm sinh viên này nhập cảnh trong 5 năm, hủy thị thực hợp lệ và trục xuất.
Theo báo chí Trung Quốc đưa tin vào ngày 4/1, hàng chục sinh viên Trung Quốc đã bị thẩm vấn và thậm chí bị trục xuất khi họ nhập cảnh vào Hoa Kỳ. Một trong những sinh viên Trung Quốc có tên T, quay lại Hoa Kỳ từ Trung Quốc vào ngày 19/12/2023. Khi nhập cảnh tại sân bay Washington Dulles, anh này bị nhân viên xuất nhập cảnh đưa đến phòng thẩm vấn trong 8 giờ đồng hồ. Sau đó, anh T được thông báo visa F-1 du học đã bị hủy và anh T sẽ không được phép nhập cảnh vào Mỹ trong 5 năm.
Một sinh viên Trung Quốc khác bị thẩm vấn có tên M, đến Trung tâm Ung thư Quốc gia thuộc Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ vào năm 2022 để nghiên cứu, vào ngày 22/11/2023 sinh viên này bị thẩm vấn khi nhập cảnh tại sân bay Dulles. M được hỏi liệu nội dung nghiên cứu hiện tại của anh này có được chính quyền Trung Quốc tài trợ hay không và liệu kế hoạch du học và nghiên cứu khoa học của anh có liên quan đến quân đội và các phòng thí nghiệm trọng điểm của chính quyền Trung Quốc hay không.
Trên thực tế, Luật Nhập cư và Quốc tịch Hoa Kỳ từ lâu đã hạn chế việc nhập cư đối với các thành viên ĐCSTQ và các đảng phái chính trị độc tài, nhưng việc thực thi luật này trước đây rất lỏng lẻo. Vào năm 2020, Sở Di trú Hoa Kỳ đã quy định rõ ràng rằng mọi đơn xin nhập cư của các thành viên của ĐCSTQ, các đảng chính trị độc tài khác hoặc là các cơ quan thành viên của các tổ chức trên đều không được chấp nhận.
Nhà văn độc lập Gia Cát Minh Dương cho biết trong một cuộc phỏng vấn với The Epoch Times, rằng cách tiếp cận của Hoa Kỳ dựa trên lập trường chống ĐCSTQ. Kể từ khi ông Trump nhậm chức đến nay, các chính trị gia của Mỹ ngày càng hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa ĐCSTQ và Trung Quốc, đồng thời bắt đầu thực hiện nhiều biện pháp hơn để hạn chế việc nhập cư đối với các thành viên của ĐCSTQ vào Hoa Kỳ. Ngay từ vài năm trước, Đại sứ quán Hoa Kỳ đã hỏi các công dân Trung Quốc xin thị thực Hoa Kỳ những câu hỏi như: “Bạn có tham gia hoặc giúp phá thai cho phụ nữ không?” và “Bạn có tham gia cấy ghép nội tạng không?”
Điều đáng nói là vào ngày 22/1, phiên tòa xét xử sinh viên quốc tế Trung Quốc Ngô Khiếu Lôi (Wu Xiaolei) vì tội đe dọa các thành viên của "Phong trào Giấy Trắng" đã bắt đầu tại tòa án liên bang Boston. Wu Xiaolei bị FBI bắt giữ vào ngày 14/12/2022. Sau đó, các công tố viên buộc tội anh ta hai tội: “theo dõi mạng" và "phát tán thông tin đe dọa giữa các tiểu bang”.
Theo tài liệu điều tra, nạn nhân Zooey có dán các tờ rơi gần Trường Đại học Âm nhạc Berklee vào tháng 10/2022, trong đó có các khẩu hiệu như: “Hãy ở bên người dân Trung Quốc”, “Chúng tôi muốn tự do” và “Chúng tôi muốn dân chủ”. Sau đó, Wu Xiaolei đã nhiều lần đe dọa Zooey trên Internet.
Cộng đồng quốc tế đều biết, ĐCSTQ đã sử dụng các sinh viên Trung Quốc ở nước ngoài để thực hiện các hoạt động gián điệp và đánh cắp tài sản trí tuệ. Trong nhiều năm qua, các cơ quan tình báo Hoa Kỳ đã cảnh báo về việc sinh viên Trung Quốc có mối liên hệ với quân đội Trung Quốc gây ra rủi ro an ninh quốc gia cho Hoa Kỳ.
Vào tháng 5/2020, Tổng thống Donald Trump đã ban hành Sắc lệnh số 10043, cấm nhập cảnh đối với những sinh viên và học giả Trung Quốc có thị thực F (thị thực sinh viên) và thị thực J (thị thực du học do chính phủ tài trợ) có liên quan đến quân đội Trung Quốc.
Lý Ngọc tổng hợp
