Một tướng cấp cao ở Kiev cho biết, tình hình ở tiền tuyến đã xấu đi và quân đội Nga đã đạt được một số tiến bộ. Quân đội Ukraine đang chờ đợi nguồn cung cấp nhu yếu phẩm chiến trường cần thiết khẩn cấp.
Tổng tư lệnh Lực lượng vũ trang Ukraine, Oleksandr Syrskyi, hôm Chủ nhật (28/4) cho biết tình hình ở tiền tuyến đang leo thang. Lực lượng Nga đang cố gắng giành lấy thế chủ động chiến lược. Ông giải thích, địch cố gắng chọc thủng tiền tuyến và tập trung lực lượng chủ lực ra nhiều hướng, tạo nên ưu thế đáng kể về sức mạnh và phương tiện.
Ông Syrskyi cho biết, tình hình đang thay đổi nhanh chóng, với một số địa điểm được đổi chủ nhiều lần trong ngày, khiến tình hình trở nên rất bất ổn. Ông nói: “Tại khu vực Luhansk, kẻ thù đang cố gắng sử dụng ưu thế số lượng về bom trên không, tên lửa và đạn pháo để tăng cường hỏa lực tới biên giới hành chính của Luhansk”. Tuy nhiên, họ đã bị quân Ukraine chặn lại. Ngoài ra, quân đội Nga tiếp tục tiến về làng Terni theo hướng Leman, cố gắng đánh đuổi quân Ukraine ra khỏi sông Zherebets”.
Tình hình tiền tuyến phức tạp nhất là ở hướng Pokrovsk và Kurakhove, nơi giao tranh vẫn tiếp diễn. Ông Silsky cho biết, có tới 4 lữ đoàn đang giao tranh với quân địch ở các hướng này. Lực lượng vũ trang Ukraine, trong khi bảo toàn sức mạnh, đã di chuyển đến các vị trí mới ở phía tây Berdichiv, Semenivka và Novokhalivka. Nhìn chung, quân đội Nga đã đạt được những thành công nhất định về mặt chiến thuật trên các hướng này, nhưng không giành được thắng lợi quyết định.
Tài khoản X War Mapper cung cấp những thông tin mới nhất về tình hình ở tiền tuyến Ukraine, nơi lực lượng Ukraine đang trong giai đoạn khó khăn trước quân đội Nga. Biểu đồ công bố hôm thứ Sáu (26/4) cho thấy tiến bộ của quân đội Nga tại khu vực Donetsk trong 10 ngày qua.
War Mapper cho biết lực lượng Nga đã tiến về phía Semenivka và Berdych và chiếm được Novovimy Kalivka, phía nam Marinka. Trong khi đó, lực lượng Ukraine tiến về phía đông Ivanivka, Krischivka và Terni.
Các nhà phân tích đặt câu hỏi liệu dự luật viện trợ an ninh trị giá 61 tỷ USD của Washington dành cho Ukraine có bị trì hoãn quá lâu hay không. Ông Rob Lee, nhà phân tích quân sự và thành viên cấp cao tại Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại (FPRI), trong khi khẳng định dự luật, cho rằng viện trợ của Mỹ có thể giúp Kiev chiến đấu trong năm 2024 và 2025, nhưng Nga vẫn có thể đạt được tiến bộ trong năm nay, vì vậy việc thông qua của dự luật dường như không giải quyết được tất cả các vấn đề của Ukraine.
Ông Lee cho biết, với sự thất thủ của Chasov Yar, các vị trí của Ukraine ở phía nam thành phố cũng sẽ gặp nguy hiểm. Điều tương tự cũng xảy ra với sự tiến bộ của Nga ở những nơi khác. Đây là chi phí cao của sự chậm trễ viện trợ.
Phân tích của ông Eugene Rumer, chuyên gia về các vấn đề Nga và Á-Âu tại một viện nghiên cứu Mỹ, cho thấy ngay cả khi Ukraine có kế hoạch viện trợ mới nhất thì cũng không còn lựa chọn nào tốt hơn. "Nhiều nhà phân tích quân sự đã đi đến kết luận này một cách riêng tư nhưng không muốn bày tỏ quan điểm này", ông Rumer công bố bình luận vào ngày 25/4. Ông nói rằng tại hội nghị thượng đỉnh NATO sắp tới ở Washington, thay vì tranh luận về con đường trở thành thành viên của Kyiv, liên minh này nên cam kết “cung cấp vũ khí tấn công chính xác tầm xa, bao gồm khả năng ngày càng tốt hơn để phòng thủ và chống lại các cuộc tấn công của Nga, đồng thời tiếp tục mở rộng các cuộc tấn công sâu vào lãnh thổ Nga”.
Tuy nhiên, việc Quốc hội Mỹ thông qua gói viện trợ trị giá 61 tỷ USD chắc chắn sẽ làm tăng thêm sự lạc quan của Ukraine và những người ủng hộ nước này. Marianna Tretiak, chủ tịch Liên minh Mỹ - Ukraine, cho biết trong một tuyên bố hôm 25/4: “Mặc dù chúng tôi không biết lịch trình giao hàng thực tế, nhưng một số báo cáo cho thấy đợt giao hàng đầu tiên có thể diễn ra ngay trong tuần này. Trước tình hình nghiêm trọng ở tiền tuyến, chúng tôi tin rằng chính quyền quân sự Ukraine sẽ nhanh chóng phân phối viện trợ trong vòng vài ngày tới”, bà Tretiak nói.
Ukraine tung đòn phủ đầu tầm xa
Lực lượng Ukraine đã tăng cường tấn công vào các hệ thống phòng không của Nga trên bán đảo Crimea bị chiếm đóng, được hỗ trợ bởi sự hỗ trợ mới nhất của vũ khí tầm xa. Vào ngày 28/4, Nền tảng Tài khoản X War Intel đã báo cáo về vụ tấn công, trích dẫn một "kênh của Nga". War Intel viết trong bài viết: "Vào buổi tối, địch tấn công quân đội hệ thống phòng không tại Talhankut bằng tên lửa chiến thuật của Quân đội và có thể đã sử dụng đầu đạn chùm. Kẻ thù đang cố gắng tiêu diệt toàn bộ khu vực phòng không, và dự kiến sẽ có các cuộc tấn công dữ dội hơn".
Hiện giới truyền thông chưa thể độc lập xác minh thông tin này. Tuy nhiên, đã có những trường hợp tấn công tương tự thành công. Tổng thống Ukraine Zelensky cho biết trong bài phát biểu qua video ngày 17/4 rằng lực lượng vũ trang Ukraine đã thực hiện các cuộc tấn công chính xác nhằm vào những người chiếm giữ sân bay Dzhankoy ở Crimea. Cuộc tấn công là lần đầu tiên lực lượng Ukraine sử dụng hệ thống tên lửa chiến thuật của Quân đội do Mỹ cung cấp. Không rõ liệu cuộc tấn công tại Talhankut có sử dụng tên lửa chiến thuật của Quân đội hay không.
Đầu năm nay, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã phê duyệt việc cung cấp tên lửa tầm xa như vậy cho Ukraine. Điều đáng chú ý là việc chuyển giao vũ khí vào thời điểm đó không được công bố rộng rãi với thế giới bên ngoài mà được cho là theo yêu cầu của Ukraine nhằm duy trì sự an toàn cho các hoạt động quân sự của Ukraine. Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng, Sullivan, xác nhận với các phóng viên tuần trước rằng Ukraine đã được cung cấp "một số lượng lớn" tên lửa tầm xa có thể tấn công các mục tiêu cách xa tới 285 dặm (khoảng 458km).
Ukraine hiện có khả năng tấn công tầm xa để tấn công bất kỳ mục tiêu quân sự nào của Nga trên các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng. Mặc dù hiện đang ở thế bất lợi rõ ràng nhưng nước này có động lực mạnh mẽ trên chiến trường tiếp theo.
Ông Ihor Romanenko, trung tướng Ukraine đã nghỉ hưu và nguyên phó tham mưu trưởng Lực lượng vũ trang Ukraine, đã dự đoán hướng phản công có thể xảy ra của quân đội Ukraine. Ông cho rằng hướng tấn công hiệu quả nhất của quân đội Ukraine là bờ trái sông Dnieper, nơi có thể mở đường về phía nam tới Crimea.
Ông chỉ ra rằng khu vực Kherson là hướng chính của cuộc tấn công năm ngoái. “Kẻ thù đã phát hiện ra tình hình này nên đã cho nổ đập Kakhovka và để nước tràn vào hướng ưu tiên nhất của chúng ta”.
Viện Nghiên cứu Chiến tranh cho rằng, cuộc tấn công tiềm tàng của Nga nhằm chiếm Kharkiv trong tương lai sẽ là một nhiệm vụ cực kỳ khó khăn và sẽ đặt ra thách thức lớn đối với quân đội Nga, đặc biệt sau khi có sự hỗ trợ quân sự của Mỹ, quân đội Nga sẽ đối mặt với tình thế được trang bị tốt hơn của quân đội Ukraine
Sau khi Lầu Năm Góc tuyên bố vào ngày 24/4 rằng họ sẽ cung cấp cho Ukraine vũ khí và đạn dược mới trị giá 1 tỷ USD, Quân đội Mỹ đã tăng gấp ba lần sản lượng đạn pháo 155 mm hàng tháng.
Phó Tham mưu trưởng Quân đội Hoa Kỳ, James Mingus, cho biết: "Nhờ thông qua thỏa thuận bổ sung, sản lượng đạn dược hàng tháng của chúng tôi sẽ đạt 100.000 viên vào mùa hè tới". Ông Mingus cho biết trong tháng này, khối lượng sản xuất đạn dược của nhà máy Quân đội Hoa Kỳ là khoảng 30.000 viên. Mục tiêu sản xuất 100.000 viên đạn mỗi tháng sẽ cao gấp sáu lần so với kể từ khi Nga xâm chiếm Ukraine toàn diện.
Dự án Maven dùng AI trên chiến trường
Mỹ đang thử nghiệm trí tuệ nhân tạo (AI) để xử lý hình ảnh trong cuộc chiến ở Ukraine. Trong Dự án Maven do Lầu Năm Góc dẫn đầu, Mỹ, Anh, Ukraine và các nhà thầu quân sự đang thử nghiệm sử dụng trí tuệ nhân tạo trên chiến trường với mục đích phát hiện và khai thác các lỗ hổng của Nga.
Dự án Maven đang được Mỹ thử nghiệm tại Ukraine là dự án sử dụng AI để xử lý hình ảnh, sử dụng AI để nhận dạng người và vật thể trong video drone. Sử dụng AI cho chiến tranh và cuối cùng sử dụng thuật toán máy tính để thay thế con người trong việc đưa ra các khuyến nghị ra quyết định trên chiến trường.
Công nghệ đang phát triển nhưng vẫn còn một chặng đường dài phía trước. Khi sử dụng nhiều loại dữ liệu hình ảnh khác nhau, con người có thể xác định chính xác xe tăng 84% trong khi Maven AI chỉ đạt gần 60%, con số này giảm xuống còn 30% trong điều kiện thời tiết phức tạp.
Tuy nhiên, công nghệ này có tiềm năng rất lớn. Ukraine đang sử dụng phiên bản Maven hoạt động mà không cần dựa vào tình báo nhạy cảm của Mỹ hoặc sự hỗ trợ từ các hệ thống tiên tiến. Ukraine đã trang bị cho máy bay không người lái tấn công của mình khả năng nhắm mục tiêu AI. Những máy bay không người lái tấn công này được cho là đã được sử dụng để tấn công các cơ sở công nghiệp năng lượng của Nga.
Trong vài tuần qua, Ukraine ngày càng sử dụng máy bay không người lái tầm xa để nhắm mục tiêu vào các nhà máy lọc dầu và các cơ sở công nghiệp khác của Nga. Một số máy bay không người lái này đã bắt đầu sử dụng các phiên bản AI đơn giản để giúp máy bay không người lái nhắm mục tiêu chính xác và chống nhiễu.
Có thông tin cho rằng AI cho phép máy bay không người lái duy trì độ chính xác của cuộc tấn công bất chấp sự can thiệp. Máy bay không người lái được trang bị máy tính lưu trữ dữ liệu địa hình. Máy bay không người lái có thể bay theo kế hoạch định trước mà không nhận tín hiệu vệ tinh, cho phép Ukraine tấn công mục tiêu với độ chính xác vài mét mà không bị nhiễu.
Mặc dù các chi tiết cụ thể hơn về dự án Maven của Ukraine sẽ không được công bố nhưng các nguồn tin cho thấy dự án này đã giúp lực lượng Ukraine nhắm vào các mục tiêu ở Nga. Quan trọng hơn, nó cung cấp cho Kyiv và Washington những bài học kinh nghiệm về ứng dụng AI trong chiến tranh hiện đại.
Theo Shishi Redian
Lý Ngọc biên dịch
