Sau hàng loạt phát ngôn gây sốc, ông trùm lính đánh thuê Wagner Yevgeny Prigozhin cuối cùng cũng đã bị cơ quan an ninh Nga sờ gáy, mở cuộc điều tra vì hành vi "xúi giục nổi loạn".
Theo TASS, hôm 23/6, Ủy ban Chống khủng bố Quốc gia Nga ra thông cáo: "Liên quan tới những tuyên bố vô căn cứ đang được lan truyền của Yevgeny Prigozhin, Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) mở cuộc điều tra về hành động xúi giục nổi loạn vũ trang. Chúng tôi yêu cầu dừng ngay lập tức các hành động phi pháp".
Trước đó, người đứng đầu Wagner đã công bố loạt thông điệp gây sốc trên mạng xã hội, cáo buộc Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu bay tới vùng Rostov-on-Don để chỉ đạo thực hiện vụ tập kích tên lửa nhắm vào doanh trại huấn luyện ở hậu phương của Wagner gây thương vong lớn vào ngày 23/6.
Theo đó, ông Prigozhin cáo buộc quân đội Nga đứng sau vụ tấn công và lãnh đạo Bộ Quốc phòng Nga đã chỉ đạo di chuyển hơn 2.000 thi thể đến nơi khác để ém nhẹm thông tin. Trùm Wagner công bố một video cho thấy khói bốc lên từ doanh trại và nhiều dấu vết bị tấn công, nhưng không có bằng chứng nào cho thấy có thương vong lớn.
"Những kẻ cướp đi mạng sống của đồng đội chúng tôi và phá hủy cuộc đời của hàng chục nghìn quân nhân Nga sẽ bị trừng phạt. Chúng tôi có 25.000 người và sẽ làm rõ vì sao đất nước đang chìm trong hỗn loạn", ông Prighozin tuyên bố sau cuộc họp của "hội đồng chỉ huy tác chiến Wagner".
Ông này cũng thề sẽ xử lý bất kỳ trạm kiểm soát hoặc lực lượng không quân nào cản đường Wagner. “Chúng tôi sẽ xem xét bất kỳ kẻ nào cố gắng kháng cự lại và nhanh chóng tiêu diệt chúng”, ông nói.
Trùm Wagner cho hay mình cùng các tay súng dưới quyền sẽ tới gặp Bộ trưởng Quốc phòng Shoigu, gọi đây là cuộc "hành quân công lý, không phải đảo chính" và hành động của họ "không cản trở quân đội Nga".
Vài phút sau, Prighozin đăng thông điệp cho hay ông Shoigu đã rời khỏi Rostov-on-Don mà "không trả lời câu hỏi vì sao ra lệnh cho trực thăng tấn công chúng tôi".
Hãng thông tấn TASS cho biết, khi mâu thuẫn kéo dài giữa Prigozhin và giới lãnh đạo quân sự hàng đầu dường như đi đến hồi kết, cơ quan an ninh FSB của Nga đã mở một vụ án hình sự chống lại ông ta.
TASS dẫn nguồn tin từ một cơ quan an ninh cho biết, an ninh đã được tăng cường vào tối hôm 23/6 tại các tòa nhà chính phủ, cơ sở giao thông và các địa điểm quan trọng khác ở Moscow. Thiết giáp cũng được triển khai khắp thủ đô Moscow, trong đó có khu vực xung quanh trụ sở Bộ Quốc phòng Nga.
Trong khi đó, FSB phát đi thông cáo cho biết các tuyên bố và hành động của ông Prigozhin "cấu thành hành vi xúi giục xung đột vũ trang trên lãnh thổ Nga". Người bị cáo buộc tội danh xúi giục nổi loạn và binh biến vũ trang ở Nga có thể đối mặt với án tù 20 năm.
"Chúng tôi kêu gọi các thành viên Wagner tránh phạm sai lầm không thể sửa chữa, dừng ngay mọi hành vi bạo lực chống lại nhân dân Nga, không tuân theo mệnh lệnh của tên tội phạm và kẻ phản bội Prigozhin, đồng thời bắt giữ hắn ta", thông cáo của FSB có đoạn.
Russia never lacks shiny new military equipment for its own population. pic.twitter.com/CvCbW2VBXU
— Dmitri (@wartranslated) June 23, 2023
Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Tổng thống Vladimir Putin đã được thông báo về các sự kiện liên quan tới Prigozhin và "các biện pháp cần thiết đang được triển khai".
Bộ Quốc phòng Nga ngày 23/6 tuyên bố tất cả tin nhắn và video phát tán trên mạng xã hội về vụ tấn công nhằm vào doanh trại hậu phương của tập đoàn Wagner "đều không đúng với thực tế và là thông tin khiêu khích". Cơ quan này còn cho hay quân đội Ukraine đã "lợi dụng hành vi khiêu khích của ông Prigozhin" để tấn công hướng Bakhmut.
Tướng Sergei Surovikin, phó chỉ huy trưởng các lực lượng Nga ở Ukraine, người từng nhiều lần được Prigozhin ca ngợi về năng lực lãnh đạo, cũng kêu gọi Wagner "án binh bất động", nhấn mạnh mọi rối loạn chính trị tại Nga chỉ làm lợi cho kẻ thù.
"Tôi kêu gọi các bạn hãy dừng lại," Surovikin nói trong một video đăng trên Telegram, tay phải đặt trên khẩu súng trường. “Kẻ thù chỉ chờ tình hình chính trị nội bộ của chúng ta xấu đi", ông này nói.
"Lính Wagner phải tuân theo ý chí và mệnh lệnh của Tổng thống Nga. Giải tán đội hình hành quân lập tức và trở về căn cứ trước khi quá muộn", tướng Surovikin nói.
General "Armageddon" Surovikin published a video calling Wagner to "obey the Supreme Commander".
"I have just returned by the order of the Ministry of Defence from the zero line, where our forces, our commanders, our soldiers, volunteers carry out the objective, fighting the… pic.twitter.com/oUgGWmlHsI
— Dmitri (@wartranslated) June 23, 2023
Reuters cho hay, đây được cho là vụ khủng hoảng lớn nhất mà Tổng thống Putin phải đối mặt kể từ khi phát động cuộc chiến tại Ukraine vào tháng 2/2022.
Prigozhin, đồng minh thân cận một thời của ông Putin, trong những tháng gần đây đã liên tục công kích các chỉ huy quân sự Nga và có một mối thù hận ngày càng gay gắt với Moscow. Trước đó vào hôm 22/6, trùm Wagner dường như đã vượt qua lằn ranh mới khi nói rằng lý do cơ bản khiến Điện Kremlin tấn công Ukraine là dựa trên những lời dối trá của các chỉ huy cấp cao trong quân đội.
Wagner đã dẫn đầu các nỗ lực của quân đội Nga trong việc đánh chiếm thành phố Bakhmut của Ukraine vào tháng 5. Đây được coi là chiến thắng lớn nhất của Nga trong suốt 10 tháng trên chiến trường. Và ông Prigozhin đã sử dụng thành công trên chiến trường của mình để chỉ trích sự lãnh đạo của Bộ quốc phòng mà dường như không bị trừng phạt - cho đến tận bây giờ, theo Reuters.
Trong nhiều tháng, lãnh đạo Wagner đã công khai cáo buộc Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu và Tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov, là kém năng lực và dối trá.
"Chiến tranh là cần thiết để Shoigu có thể trở thành nguyên soái, để ông ta có thể nhận được huân chương 'Anh hùng' thứ hai", ông Prigozhin nói trong một video đăng tải ngày 22/6. "Chiến tranh không cần thiết để phi quân sự hóa hoặc phi hạt nhân hóa Ukraine".
Marat Gabidullin, cựu chỉ huy của Wagner, người đã chuyển đến Pháp sau khi Nga tấn công Ukraine, nói với Reuters rằng các chiến binh của Wagner có khả năng đứng về phía Prigozhin. "Chúng tôi đã coi thường quân đội trong một thời gian dài... Tất nhiên họ ủng hộ ông ấy, ông ấy là thủ lĩnh của họ", ông Gabidullin nói. "Họ sẽ không ngần ngại (chiến đấu với quân đội), nếu có ai cản đường họ".
Viên Minh (Tổng hợp)
