Nguy cơ xung đột trong khu vực tăng cao hơn sau khi Trung Quốc ban hành lệnh cấm đánh bắt cá ở Biển Đông.
Hồi đầu tháng 5, Trung Quốc đã thông báo cấm các hoạt động đánh bắt cá ở vùng biển gần bãi cạn Scarborough, quần đảo Hoàng Sa và Vịnh Bắc Bộ vào mùa hè hàng năm, với lý do để "bảo tồn".
Bắc Kinh cho hay lệnh cấm bắt đầu có hiệu lực từ trưa ngày 1/5 cho đến ngày 16/8 và lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc đã tuyên bố sẽ áp dụng các biện pháp nghiêm ngặt nhất để ngăn chặn mọi hoạt động đánh bắt cá bất hợp pháp.
Trước lệnh cấm này, cộng đồng ngư dân Việt Nam và Philippines đã thúc giục chính phủ hai nước có lập trường mạnh mẽ.
Phản ứng của Việt Nam
Thứ sáu (8/5), phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng cho biết Việt Nam phản đối quyết định "đơn phương" của Bắc Kinh.
"Việt Nam yêu cầu Trung Quốc không làm phức tạp thêm tình hình ở Biển Đông", phát ngôn viên Việt Nam nói trong một tuyên bố.
"Ngư dân Việt Nam có toàn quyền đánh bắt cá trong vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam". Hiệp hội Nghề cá Việt Nam Việt Nam cho biết trong một tuyên bố trên trang web chính thức của hiệp hội vào đầu tuần này. Hiệp hội cũng nói rằng lệnh cấm vi phạm luật pháp quốc tế và chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa.
-
- Khu vực Trung Quốc đơn phương cấm đánh bắt cá ở Biển Đông. (Đồ họa: Google)
Phản ứng của Phillipines
Tại Manila, các tổ chức thủy sản địa phương cũng kêu gọi chính phủ Philippines không nhượng bộ đối với hành vi "bắt nạt" này của Trung Quốc.
"Chính phủ Philippines không nên lãng phí thời gian và chờ đợi các cảnh sát biển của Trung Quốc bắt giữ ngư dân của chúng ta", ông Fernando Hicap, Chủ tịch Liên đoàn các tổ chức ngư dân nhỏ cho biết.
"Họ không có quyền cũng như đạo đức để tuyên bố lệnh cấm đánh bắt cá núp dưới chiêu trò bảo tồn nguồn cá ở vùng biển mà họ không có pháp lý, và đã phá hủy nhanh chóng vùng biển này bằng các hoạt động cải tạo".
Trung Quốc lần đầu tiên đưa ra lệnh cấm theo mùa ở vùng biển này vào năm 1999, với lý do là điều này sẽ giúp duy trì nguồn cá ở một trong những ngư trường lớn nhất thế giới.
Vùng biển này cung cấp thực phẩm và việc làm cho hàng triệu người ở các quốc gia trong khu vực.
Căng thẳng có thể gia tăng
Lệnh cấm năm nay được đưa ra vào thời điểm căng thẳng gia tăng về quyền đánh bắt cá. Trong khi đó, các nhà quan sát cảnh báo rằng bất kỳ sai lầm nào cũng có thể làm tăng nguy cơ đối đầu.
Tháng trước, một thuyền đánh cá của Việt Nam bị chìm sau khi va chạm với một tàu bảo vệ bờ biển của Trung Quốc gần quần đảo Hoàng Sa.
Kang Lin, một thành viên nghiên cứu của Đại học Hải Nam, cho biết các tàu đánh cá của Việt Nam đặt ra một thách thức trực tiếp với lệnh cấm của Trung Quốc.
"Theo xu hướng hiện nay, nhiều khả năng các tàu đánh cá Việt Nam sẽ đẩy mạnh các hoạt động của họ trong vài tháng tới đặt ra thách thức đối với lệnh cấm bắt cá của Trung Quốc", ông Kang nói.
Ông Kang cho biết ngư dân từ các quốc gia khác như Philippines, dự kiến sẽ làm giống Việt Nam.
Bộ Ngoại giao Philippines từng bày tỏ lo ngại về vụ va chạm giữa tàu đánh cá Việt Nam và tàu bảo vệ bờ biển Trung Quốc và đề cập đến một vụ va chạm tương tự vào năm ngoái giữa ngư dân Phillipines và tàu Trung Quốc. Trong vụ việc này, 22 ngư dân Philippines đã bị để mặc trên biển, nhưng được một tàu đánh cá Việt Nam cứu.
Quyền đánh bắt cá trên vùng biển Đông vốn luôn căng thẳng, tuy nhiên, các nhà quan sát cảnh báo rằng đại dịch Covid-19 có thể thúc đẩy một cuộc khủng hoảng lương thực, do đó sẽ khiến nguy cơ xung đột trong khu vực tăng cao hơn.
Nguyễn Minh
