Mỹ sắp gửi cho Ukraine những khoản viện trợ mới, trong đó có bom chùm - loại vũ khí gây nhiều tranh cãi. Đây được coi là động thái nhằm gia tăng sức mạnh cho Kyiv trong khi quân đội nước này đang đẩy mạnh phản công Nga ở chiến trường miền đông.
AP đưa tin, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden sắp công bố gói viện trợ vũ khí trị giá 800 triệu USD cho Ukraine, bao gồm bom chùm trang bị cho pháo 155mm. Theo một quan chức, giới chức Mỹ đã xem xét nghiêm túc kế hoạch chuyển bom chùm cho Ukraine trong ít nhất một tuần.
Trước đó, Mỹ được cho là đã nghiêm túc xem xét chuyển Đạn dược Thông thường Cải tiến Lưỡng dụng (DPICM) cho Ukraine. Một phát ngôn viên Lầu Năm Góc tiết lộ, chính quyền ông Biden chỉ chọn loại có tỷ lệ để lại đạn con không phát nổ dưới 2,35%.
DPICM thường gọi là bom, đạn chùm, là đạn pháo hoặc đầu đạn tên lửa được thiết kế nhằm phát tán bom con, đạn con để bao phủ khu vực rộng lớn nhằm tăng tính sát thương. Sở dĩ gọi nó là "lưỡng dụng" bởi DPICM có thể gây sát thương cho cả binh lính và các loại xe tăng, thiết giáp trên chiến trường.
Lần gần nhất Mỹ sử dụng bom chùm là tại chiến trường Iraq vào năm 2003. Sau đó Mỹ không sử dụng nữa do cuộc xung đột chuyển sang khu vực đông dân cư hơn.
Dù vậy quyết định gửi bom chùm cho Ukraine của Mỹ chắc chắn sẽ chọc giận Nga và gây ra nhiều tranh cãi từ các nhà hoạt động nhân đạo từ lâu phản đối loại vũ khí này.
-
- Một quả đạn chùm M-77 được trang bị cho hệ thống pháo phóng loạt MLRS. (Ảnh: Wikimedia)
Câu hỏi đặt ra lúc này là: Vì sao Mỹ quyết định gửi một loại vũ khí còn đầy tranh cãi như vậy tới chiến trường Ukraine.
Laura Cooper, phó trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách vấn đề Nga và Ukraine, ngày 22/6 nhận định DPICM sẽ có ích cho Ukraine, đặc biệt trong đối phó với chiến hào của Nga trên chiến trường.
Dù vậy, trên thực tế, mức độ tiêu thụ đạn pháo 155mm khủng khiếp của Ukraine được cho là một trong những nguyên nhân chính.
Truyền thông Mỹ nhận định chuyển DPICM cho Ukraine sẽ giúp giảm mức tiêu hao đạn pháo 155 mm thông thường, vốn được Washington viện trợ với số lượng lớn.
Trong hơn một năm qua, Mỹ đã tăng cường dự trữ đạn cho lựu pháo 155mm và đã gửi hơn 2 triệu viên đạn này tới Ukraine. Các đồng minh khác cũng gửi hàng trăm ngàn viên đạn.
Đạn 155mm có thể tấn công các mục tiêu cách xa 24 - 32km, khiến chúng là lựa chọn lý tưởng cho bộ binh Ukraine dùng để tấn công kẻ thù từ xa. Các lực lượng Ukraine đang dùng hàng ngàn viên đạn loại này mỗi ngày trong xung đột với Nga.
Ông Yehor Cherniev, nghị sĩ Quốc hội Ukraine, phát biểu tại Mỹ hồi đầu năm rằng Kyiv có thể cần bắn 7.000 - 9.000 viên đạn mỗi ngày trong các cuộc giao tranh. Dù đó là con số không thấm tháp gì so với Nga, bên tiêu thụ gấp 5 - 10 lần số đạn pháo, song nó chắc chắn gây áp lực cho kho dự trữ đạn pháo 155mm của Mỹ và đồng mình.
Trong bối cảnh đó, bom chùm được cho là lựa chọn thay thế lý tưởng, rẻ tiền hơn và hiệu quả hơn. Với cùng một lần khai hoả, bom chùm có thể tấn công nhiều mục tiêu hơn trên một diện tích rộng hơn, giúp tiết kiệm lượng đạn pháo vốn đã rất ít ỏi.
Hơn nữa, dự trữ bom chùm của Mỹ cũng rất dư dả sau nhiều năm niêm cất không dùng đến. Theo nội dung lá thư hồi tháng 3/2023 của các đảng viên Cộng hòa tại Quốc hội Mỹ gửi cho chính quyền ông Biden, Washington đang có khoảng 3 triệu quả bom chùm sẵn sàng sử dụng.
Tất nhiên động thái của Mỹ đã khiến Nga không vui
Sputnik dẫn lời Đại sứ Nga tại Liên hợp quốc Vassily Nebenzia nói Mỹ và đồng minh đã cung cấp nhiều loại vũ khí cho Ukraine sau hơn một năm xung đột, giờ đây lại sắp chuyển giao cho Kyiv cả đạn pháo phân mảnh và bom chùm vốn là những thứ vũ khí bị cấm. "Đó là bước đi càng khiến xung đột leo thang”, ông Nebenzia nói.
Dù vậy, có nhiều bằng chứng cho thấy Nga cũng đã từng sử dụng loại vũ khí gây tranh cãi này trên chiến trường Ukraine.
Tổ chức Theo dõi nhân quyền cho biết, trong những ngày đầu cuộc chiến, Nga đã nhiều lần dùng bom chùm tấn công các mục tiêu của Ukraine như ở thành phố Okhtyrka miền đông bắc Ukraine.
Vào tháng 3/2023, Ukraine cáo buộc rằng Nga đã tấn công thành phố Kostiantynivka bằng tên lửa S-300 và bom chùm.
Tháng 4/2023, Thống đốc vùng Donetsk Pavlo Kyrylenko cáo buộc Nga tấn công một thị trấn trong khu vực bằng bom chùm, khiến một người bị thương.
Viên Minh (Tổng hợp)
