Quá trình tái cơ cấu doanh nghiệp luôn là một quá trình phức tạp và khó khăn. Đặc biệt với trường hợp của Evergrande, quy mô và sức ảnh hưởng của doanh nghiệp này mang tầm quốc gia và quốc tế. Trong một diễn biến mới đây, tập đoàn Oaktree của Mỹ đã tiến hành thu giữ các tài sản của Evergrande. Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) sẽ xử lý vụ việc này như thế nào?
Khi câu chuyện tái cơ cấu xung quanh nhà phát triển bất động sản China Evergrande tiếp tục kéo dài, những diễn biến gần đây có thể dẫn đến tình trạng rắc rối tài chính chưa từng thấy trước đây trên thị trường vốn của Trung Quốc.
Một quỹ nợ xấu của Mỹ - sở hữu một phần trái phiếu USD bị vỡ nợ của Evergrande - nhằm bảo vệ lợi ích của mình đang đe dọa phá hỏng kế hoạch tái cơ cấu và giải cứu Evergrande của Bắc Kinh. Và chúng ta sắp được thấy rõ thị trường tài chính của Trung Quốc thực sự “tự do” như thế nào.
Oaktree thu giữ tài sản của Evergrande
Đây là bối cảnh của sự việc. Sau khi Bắc Kinh thắt chặt giới hạn dùng đòn bẩy đối với các nhà phát triển bất động sản của Trung Quốc, Evergrande cuối cùng đã vỡ nợ trái phiếu nước ngoài vào tháng 12/2021. Từ thời điểm đó, chính quyền Bắc Kinh và Quảng Đông đã cố gắng tránh cho doanh nghiệp này sụp đổ một cách hỗn loạn bằng cách dàn xếp một vụ tái cơ cấu. Chi tiết về vụ tái cơ cấu vẫn đang được tính toán, nhưng người ta cho rằng Evergrande sẽ bị thanh lý và tài sản của công ty được bán tháo cho nhiều chủ sở hữu nhà nước và tư nhân. Về phía mình, Bắc Kinh sẽ tiếp cận và thương lượng với các chủ nợ trong và ngoài nước, qua đó thảo luận về việc những chủ nợ này sẽ nhận tiền thu được từ việc bán các tài sản của Evergrande hay trao đổi lấy quyền lợi trong các dự án hiện có hoặc tài sản thế chấp.
Các chủ nợ và trái chủ của trái phiếu USD của Evergrande rõ ràng đang lo lắng về việc cuối cùng họ sẽ thu hồi được bao nhiêu tiền. Và họ có lý do để lo lắng. Trong khi đó, Bắc Kinh đã kêu gọi các chủ nợ ngoại quốc giữ kiên nhẫn và không tiến hành các hành động pháp lý quá khích đối với Evergrande.
Mọi thứ đều bình thường cho đến khi...
Vào cuối tháng 01/2022, Giám đốc phụ trách đầu tư nợ xấu của Oaktree Capital, công ty quản lý tài sản toàn cầu của Mỹ chuyên về các chiến lược đầu tư thay thế, đã tự giải quyết vấn đề bằng cách thu giữ một khu đất 2,2 triệu foot vuông (tương đương khoảng 204.000 m2) thuộc sở hữu của Evergrande ở Hong Kong. Đây là địa điểm mà Evergrande dự định xây một dinh thự rộng lớn cho người sáng lập tập đoàn, được mệnh danh "Project Castle".
Động thái này đe dọa đến kế hoạch tái cơ cấu Evergrande, vì khu đất này được cho là một phần tài sản thế chấp quan trọng được dùng để thỏa mãn các trái chủ.
Trong một động thái khác, tờ Financial Times đưa tin rằng Oaktree đã thu giữ một tài sản khác của Evergrande, lần này là ở Trung Quốc đại lục. Dự án nghỉ dưỡng và giải trí này nằm trên vùng châu thổ sông Hoàng Hà, được gọi là “Venice” và là một trong những dự án phát triển bất động sản quý giá nhất của Evergrande.
Oaktree đặt Đảng Cộng sản Trung Quốc vào thế khó
Những động thái của Oaktree không phải là mới trong các cuộc đàm phán tái cơ cấu và phá sản. Lĩnh vực "nợ xấu" của phố Wall không dành cho những người yếu bóng vía. Các chiến thuật cứng rắn, hiếu chiến thường được áp dụng bởi cho các quỹ đầu cơ nợ xấu có kinh nghiệm như Elliott Management, Appaloosa Management và Oaktree. Đó là cách các quỹ này có thể thu được nhiều lợi nhuận.
Tuy nhiên, hành động như của Oaktree là hoàn toàn chưa từng xảy ra ở Trung Quốc.
Quỹ này đang công khai thách thức Evergrande - và mở rộng ra là cả chính phủ Quảng Đông, ĐCSTQ và hệ thống luật pháp của Trung Quốc.
Oaktree đã tạo ra thách thức nan giải đối với kế hoạch tái cơ cấu Evergrande của ĐCSTQ ở Hong Kong. Tòa án Hong Kong có thể để các cuộc đàm phán diễn ra tương tự như ở phương Tây - kéo dài và đầy khó khăn. Nhưng do mức độ nhạy cảm về mặt chính trị của Evergrande, tình hình lại trở nên khó đoán.
Ở đây, chúng ta cần phân biệt giữa hệ thống tòa án tương đối theo “thị trường tự do” của Hong Kong và hệ thống tòa án địa phương phức tạp và tham nhũng hơn của Trung Quốc đại lục. Evergrande cho biết trong một đơn gửi lên Sở Giao dịch Chứng khoán Hong Kong rằng tập đoàn này đang tìm kiếm hướng dẫn về mặt pháp lý về cách thức xử lý vụ việc và bảo vệ lợi ích của công ty.
Chúng ta sẽ không đưa ra suy đoán về việc dự án "Venice" ở Trung Quốc đại lục sẽ được xử lý như thế nào. Các công ty ngoại quốc phải chịu sự phụ thuộc vào hệ thống tòa án Trung Quốc do ĐCSTQ kiểm soát. Nhưng những vấn đề tương tự thường do các tòa án địa phương giải quyết. Với tầm quan trọng mang tính quốc gia của Evergrande, sự tương tác giữa các tòa án địa phương và trung ương ĐCSTQ ở Bắc Kinh sẽ trở nên rất thú vị.
Điều rõ ràng là Oaktree, công ty có trụ sở tại Los Angeles, đã đặt ĐCSTQ vào tình thế khó khăn.
Liệu ĐCSTQ có can thiệp vào các tòa án Hong Kong và không cho phép Oaktree tiếp quản khu đất? Liệu Bắc Kinh có yêu cầu các tòa án Trung Quốc vô hiệu hóa tuyên bố của Oaktree liên quan đến “Venice” hay không? Và liệu Bắc Kinh có cấm Oaktree đầu tư vào nợ của Trung Quốc trong tương lai?
Nếu ĐCSTQ can thiệp và ngăn cản hành động từ phía Oaktree, các công ty Trung Quốc sẽ rất khó huy động được nguồn tài chính từ nước ngoài trong thời gian tới. Và vị thế là ‘trung tâm tiền tệ được Bắc Kinh chỉ định’ của Hong Kong sẽ thực sự chấm dứt.
Bài viết chỉ phản ánh quan điểm của tác giả, không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTDVN.
Tác giả Fan Yu là một chuyên gia trong lĩnh vực tài chính và kinh tế. Bà đã viết nhiều bài phân tích về nền kinh tế Trung Quốc từ năm 2015.
Lê Minh
Theo The Epoch Times
