Với sự tham gia tẩy chay của một số hãng thanh toán thẻ toàn cầu như Visa và Mastercard, các đòn trừng phạt giáng vào nền kinh tế Nga đang vượt ra khỏi khuôn khổ trừng phạt của Mỹ và phương Tây. Các ngân hàng Nga đang phải sử dụng hệ thống UnionPay, thuộc sở hữu nhà nước Trung Quốc, để thoát khỏi sự tẩy chay này. Nga ngày càng phụ thuộc hơn vào Trung Quốc.
Theo Wall Street Journal, hai hệ thống thanh toán quốc tế là Visa và Mastercard cho biết họ đang tạm ngừng hoạt động tại Nga, khiến người Nga khó mua hàng từ nước ngoài. Các động thái của hai công ty vượt ra ngoài các lệnh trừng phạt được ban hành đối với nhiều ngân hàng Nga.
Sberbank, ngân hàng lớn nhất của Nga tính theo quy mô tài sản, mã giao dịch chứng khoán là SBRCY (hiện giá chứng khoán đã mất thêm -42,22%), Ngân hàng Alfa và Ngân hàng Tinkoff hôm Chủ nhật cho biết họ đang nghiên cứu khả năng phát hành thẻ do UnionPay của Trung Quốc cung cấp. Một công ty cho vay khác của Nga, Gazprombank, cho biết khách hàng có thể thực hiện các giao dịch xuyên biên giới bằng cách lấy thẻ sử dụng UnionPay hoặc hệ thống JCB của Nhật Bản.
Các giải pháp thay thế cho thấy Nga có thể ngày càng phụ thuộc vào Trung Quốc khi bị phương Tây cô lập. Không rõ liệu động thái này có báo hiệu sự chuyển hướng sang hợp tác nhiều hơn giữa Trung Quốc và Nga để giúp Moscow tìm ra những cách thay thế để kết nối với hệ thống tài chính toàn cầu hay không.
UnionPay có mặt khắp nơi ở Trung Quốc và mở rộng ra toàn cầu. Thẻ UnionPay được chấp nhận tại các cửa hàng ở 180 quốc gia và khu vực cũng như có thể thanh toán trực tuyến ở hơn 200 quốc gia và khu vực, theo trang web của công ty.
Bên cạnh mạng lưới thẻ của mình, Trung Quốc đã và đang phát triển hệ thống thanh toán toàn cầu của riêng họ như một giải pháp thay thế cho mạng toàn cầu được sử dụng rộng rãi là SWIFT. Tuy nhiên, hệ thống đó vẫn phụ thuộc vào SWIFT trong hầu hết các giao dịch của nó.
Các quan chức Bắc Kinh đã phản đối các lệnh trừng phạt đối với Nga, trong khi ở phương Tây, một số công ty đang làm nhiều hơn cả các lệnh trừng phạt này, ngừng giao dịch kinh doanh ngay cả với các thực thể Nga không bị trừng phạt.
Visa và Mastercard đều cho biết hôm thứ Bảy rằng họ đang cắt đứt quan hệ với Nga để đáp trả cuộc tấn công của họ vào Ukraine. Trong số các thẻ ghi nợ và thẻ tín dụng được phát hành ở Nga, thẻ Visa và Mastercard chiếm 74% các giao dịch thanh toán ở nước này vào năm 2020, theo thông tin từ trang Nilson.
Động thái này giáng một đòn mạnh vào Nga, hiện nhiều công ty phương Tây cắt giảm dịch vụ cung cấp cho nước này trong tuần qua. Một số ngân hàng của Nga đã bị các nước phương Tây trừng phạt, có nghĩa là các cá nhân và doanh nghiệp ở đó bị cấm giao dịch với họ. Nhưng một số ngân hàng Nga vẫn tự do kinh doanh trên khắp thế giới.
Hoa Kỳ và Vương quốc Anh đã cắt bỏ Sberbank khỏi quyền truy cập giao dịch đồng USD và đồng bảng Anh, nhưng các công ty và cá nhân vẫn được phép giao dịch với ngân hàng này.
Chủ thẻ Nga sẽ vẫn có thể sử dụng thẻ Visa và Mastercard trong nước Nga vì các giao dịch sẽ được thực hiện qua hệ thống thanh toán của Nga, được gọi là Mir. Nhưng họ sẽ không thể sử dụng thẻ ở nước ngoài, ngoại trừ một số quốc gia hỗ trợ Mir, bao gồm Thổ Nhĩ Kỳ, Việt Nam và Armenia.
Ngân hàng Alfa cho biết hôm Chủ nhật rằng thẻ Visa và Mastercard của khách hàng sẽ bị hạn chế sử dụng bên ngoài nước Nga kể từ ngày 10/3. Ngân hàng này kêu gọi người dùng ở nước ngoài rút tiền mặt trong thời gian chờ đợi.
Tuy nhiên, Ngân hàng Alfa cho biết họ sẽ tiếp tục phát hành thẻ gắn liền với cả Visa và Mastercard, vì nó có vài triệu thẻ trong kho. “Chúng tôi hy vọng rằng các hệ thống thanh toán quốc tế sẽ quay trở lại Nga. Sau đó, các thẻ sẽ tự động bắt đầu hoạt động trên toàn thế giới”, đại diện Alfa cho biết.
Thanh Đoàn
(Theo Wall Street Journal)
