Đại hội Đảng 20 đã khẳng định rằng ưu tiên của Trung Quốc là chính trị chứ không phải kinh tế. Sau khi nắm chắc được quyền lực, ông Tập sẵn sàng chấp nhận các hy sinh về kinh tế. Các nhà đầu tư hẳn sẽ thất vọng nếu vẫn ôm giữ 'Giấc mơ Trung Quốc'.
Các nhà đầu tư phương Tây đã rất kiên nhẫn, thậm chí đến mức cố chấp, tin tưởng trong nhiều thập kỷ rằng Trung Quốc sẽ là tiền tuyến mới và là điểm đến đầu tư được ao ước.
Tuy nhiên, sau nhiều thập kỷ đầu tư và làm việc với Trung Quốc, Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã không trở nên dân chủ hơn. Bây giờ khi Đại hội Đảng lần thứ 20 đã đến và đi, rõ ràng là ĐCSTQ đã trở nên hẹp hòi hơn. Ông Tập Cận Bình hiện đang kiểm soát chặt chẽ quyền lực hơn bao giờ hết. Chính phủ Trung Quốc độc đoán và mang tính tầng bậc hơn bao giờ hết. Phương hướng chính sách của nó? Khó hiểu hơn bất kỳ thời điểm nào kể từ những năm 1970.
Các nhà đầu tư, những người hy vọng có thể hiểu về những gì ĐCSTQ sẽ làm tiếp theo, cả về kinh tế và chính trị, đã bị thất vọng.
Một trong những câu hỏi lớn nhất trong đầu các nhà đầu tư phương Tây trước Đại hội Toàn quốc - liệu chính sách zero-COVID có được tiếp tục hay không - đã không được giải đáp. Hay, chính xác hơn, câu trả lời là chính sách đó có thể sẽ tiếp tục vì đó là mong muốn của ông Tập.
Những hy vọng khác đi từ các nhà đầu tư phương Tây chỉ là các suy nghĩ mơ mộng. Chính sách “phát triển và làm giàu” của ĐCSTQ dưới thời các nhà lãnh đạo Trung Quốc trước đây là Giang Trạch Dân và Hồ Cẩm Đào không còn được áp dụng nữa.
“Liệu Trung Quốc có thể cung cấp hỗ trợ cho nền kinh tế toàn cầu không? Liệu Trung Quốc có khơi lại áp lực lạm phát?” Đó là những câu hỏi được đặt ra trong một ghi chú nghiên cứu gần đây của Morgan Stanley hôm 31/10. Những câu hỏi này là quan trọng nếu bạn là một nhà lãnh đạo doanh nghiệp đa quốc gia có hoạt động kinh doanh và hậu cần ở Trung Quốc hoặc một nhà đầu tư toàn cầu đang tìm cách tiếp cận với chứng khoán Trung Quốc. Trung Quốc có thể thoát khỏi chính sách COVID của nó càng sớm, thì triển vọng kinh tế của nước này sẽ càng tốt và triển vọng đầu tư sẽ càng tốt.
Nhưng sự thật là ông Tập không quan tâm.
-
- Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Tổng thống Nga Vladimir Putin, Tổng thống Uzbekistan Shavkat Mirziyoyev và các đại biểu khác tham dự hội nghị thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) tại Samarkand, Uzbekistan, vào ngày 16/09/2022. (Ảnh: SERGEI BOBYLYOV / SPUTNIK / AFP qua Getty Images)
Nhận thức đau đớn
Đó có thể là một nhận thức đau đớn, nhưng ĐCSTQ chỉ đơn giản là không chơi theo các quy tắc của phương Tây. Bằng cách đưa vào Bộ Chính trị và Ủy ban Thường vụ với các đồng minh của mình, ông Tập hiện có nhiều tự do làm theo ý mình hơn bao giờ hết. Ông có thể chấp nhận sự tăng trưởng kinh tế thấp hơn hoặc thậm chí âm. Không giống như các nhà lãnh đạo phương Tây phải đối mặt với các cuộc bầu cử liên tục vài năm một lần, ông Tập không cần đưa ra các kết quả ngắn hạn. Và người dân của Trung Quốc? Với môi trường truyền thông và tuyên truyền được kiểm soát chặt chẽ, họ bị đưa vào vòng kiểm soát dễ dàng hơn nhiều so với chẳng hạn như người Mỹ.
Trên thực tế, sau một thời gian trì hoãn, Bắc Kinh đã công bố số liệu GDP quý III đạt mức tăng trưởng 3,9% so với một năm trước đó. Con số đó thấp hơn mức 5,5% mà chính phủ dự báo, nhưng đó là một tin tức tích cực. Và cho dù con số đó có thật hay không… thì, điều đó cũng không quan trọng ở đây, phải không?
Có vẻ như các nhà đầu tư nước ngoài cuối cùng cũng đã hiểu được thông điệp. Thị trường tài chính của Trung Quốc bán tháo sau Đại hội Toàn quốc, cả ở Thượng Hải và Hong Kong. Đó là Điều đáng chú ý khi mà tăng trưởng GDP là tích cực hơn dự kiến, một dấu hiệu cho thấy một số nhà đầu tư đang rời bỏ thị trường Trung Quốc vĩnh viễn.
Và đó có thể là thứ ông Tập có thể chấp nhận được. Ông đang hướng Trung Quốc trở nên dân tộc chủ nghĩa hơn, khép kín hơn và tự chủ hơn. Và ông ấy đang đặt trọng tâm vào an ninh và chính trị ngay cả với cái giá phải trả về kinh tế.
Một câu hỏi lớn khác trong đầu các nhà đầu tư liên quan đến ngành phát triển bất động sản. Nhiều nhà đầu tư nước ngoài đang nắm giữ các khoản nợ bằng USD do các nhà phát triển Trung Quốc phát hành, và sẽ thật tuyệt nếu nhận được một số bảo đảm rằng Bắc Kinh hỗ trợ cho họ.
Không có sự phát triển đáng kể về chủ đề đó từ Đại hội Toàn quốc. Các nhà chức trách khó có thể cho phép thị trường nhà đất sụp đổ hoàn toàn. Nhưng chính sách giảm đòn bẩy của các nhà phát triển bất động sản là rất chủ động và đến từ giới lãnh đạo. ĐCSTQ không có khả năng đột ngột đảo ngược hướng đi, cho dù các nhà đầu tư phương Tây đang hy vọng vào điều đó bao nhiêu đi chăng nữa.
Cũng không có thông tin nào về việc nới lỏng sự giám sát của ĐCSTQ đối với lĩnh vực công nghệ, một điểm nóng của hoạt động đầu tư nước ngoài. Trong số bảy người được bổ nhiệm vào Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị, không ai trong số họ là những người ủng hộ ngành công nghiệp công nghệ. Người ủng hộ nhất có thể là ông Lý Cường, cựu Bí thư Thượng Hải, người đã chỉ huy các đợt phong tỏa COVID khắc nghiệt, và cũng là người giám sát sự phê duyệt cho gigafactory của Tesla và Star Market có liên quan nhiều tới công nghệ.
Ông Lý và những người khác hiện có nhiều khả năng thúc đẩy việc áp dụng “sự thịnh vượng chung”, “tư tưởng Tập Cận Bình” và lòng trung thành chính trị hơn là các chính sách thân thiện với công nghệ. Không có gì ngạc nhiên khi cổ phiếu của những gã khổng lồ công nghệ như Tencent và Alibaba bị bán tháo mạnh sau khi Đại hội Toàn quốc kết thúc.
Ông Richard Harris, Giám đốc điều hành của Port Shelter Investment Management có trụ sở tại Hồng Kông, nói với The New York Times trong một bài báo hôm 24/10: “Chính phủ mới trông không đặc biệt thân thiện với doanh nghiệp…. Mọi dấu hiệu cho thấy lòng trung thành với đảng quan trọng hơn mọi thứ khác”.
Đó có lẽ là một câu nói giảm của năm nay. Nếu vẫn chưa từ bỏ, các nhà đầu tư phương Tây cần từ bỏ “Giấc mơ Trung Quốc” một cách nhanh chóng.
Bài viết chỉ phản ánh quan điểm của tác giả, không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTDVN.
Cát Duyên
Theo Fan Yu - The Epoch Times
Tác giả Fan Yu là chuyên gia trong lĩnh vực tài chính và kinh tế, đã có nhiều bài phân tích về nền kinh tế Trung Quốc từ năm 2015.
