Taliban đã chiếm thành công thủ đô Kabul của Afghanistan vào sáng ngày 15/8. Tổ chức khủng bố này từng đóng vai trò quan trọng trong việc chứa chấp và hợp tác với Al Qaeda thực hiện vụ tấn công ngày 11/9. Không quan tâm đến cảnh báo của Mỹ rằng Taliban nên và sẽ bị cô lập trên trường quốc tế, Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã thay đổi tuyên bố trước đó - vốn ủng hộ chính phủ Afghanistan, và tổ chức nhiều cuộc gặp cấp cao với các thủ lĩnh Taliban. Động thái sẵn sàng của ĐCSTQ trong việc công nhận Taliban là chính phủ hợp pháp của Afghanistan đã bị phơi bày.
Trong những ngày gần đây, Mỹ đã liên tục cảnh báo Taliban cần chú ý đến phản ứng của cộng đồng quốc tế.
Thư ký Báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết hôm 11/8 rằng: "Taliban cũng phải đánh giá xem họ muốn đóng vai trò gì trong cộng đồng quốc tế”.
Đại sứ Mỹ Jeffrey DeLaurentis đã tuyên bố tại Liên Hợp Quốc vào đầu tháng 8 rằng: "Taliban phải lắng nghe ý kiến của cộng đồng quốc tế. Chúng tôi sẽ không chấp nhận việc tiếp quản quân sự đối với Afghanistan hoặc sự trở lại của tiểu vương quốc Hồi giáo Taliban. Nếu Taliban chọn con đường này, họ sẽ bị cô lập và bị quốc tế khinh bỉ".
Ông Ross Wilson, nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ, quyền Đại sứ tại Afghanistan nói trên Twitter hôm 12/8 rằng: "Cố gắng độc chiếm quyền lực thông qua bạo lực, đe dọa và chiến tranh sẽ chỉ dẫn đến sự cô lập trên trường quốc tế”.
Bắc Kinh từng tuyên bố hòa hợp với cộng đồng quốc tế
Vào giữa tháng 7, Tổng bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) Tập Cận Bình và Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani đã có một cuộc điện đàm. Trong đó, ông Tập nhấn mạnh rằng “Trung Quốc kiên quyết ủng hộ chính phủ Afghanistan", đồng thời nói rằng Bắc Kinh sẽ hỗ trợ "tiến trình hòa bình và hòa giải của Afghanistan”.
Ông Javid Ahmad Qaem, Đại sứ Afghanistan tại Trung Quốc kể từ đó đã thúc giục Bắc Kinh gây áp lực lên Taliban. Ông Qaem nói với tờ South China Morning Post vào tuần trước rằng, Bắc Kinh nên "khiến họ (Taliban) nhận thức rõ ràng rằng cách họ muốn cai trị sẽ không được chấp nhận", và "chúng tôi tin rằng Trung Quốc có thể sử dụng sức ảnh hưởng này để thuyết phục Pakistan nhìn thấy một Afghanistan hoà bình".
Trong những năm gần đây, chính quyền Bắc Kinh đã tăng cường hợp tác với Pakistan về kinh tế, tình báo và quân sự. Trong khi chính phủ Pakistan lại có ảnh hưởng rất lớn đến Taliban.
Dựa trên điều này, chính phủ Mỹ thậm chí còn tuyên bố rằng chính quyền Bắc Kinh đồng quan điểm với Mỹ trong vấn đề về Afghanistan.
Khi được hỏi về cuộc gặp giữa Taliban và chính phủ Trung Quốc vào cuối tháng 7, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken vẫn nói rằng, ông cho rằng Bắc Kinh có thể đóng một vai trò tích cực ở Afghanistan.
"Tôi cho rằng rất nhiều quốc gia ở lân cận Afghanistan và những quốc gia ở khu vực rộng lớn hơn, bao gồm Trung Quốc, có thể sẽ đóng một vai trò tích cực ở Afghanistan”, ông Blinken nói.
"Không có ai, dù là Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ, Pakistan, Iran, Nga hay các nước Trung Á - không có ai cảm thấy hứng thú với cuộc nội chiến kéo dài ở Afghanistan. Không ai cảm thấy hứng thú với việc quân đội Taliban tiếp quản đất nước này và khôi phục một tiểu vương quốc Hồi giáo. Mọi người chỉ thấy hứng thú với một chính phủ có thể giải quyết xung đột một cách hoà bình. Do đó, nếu Trung Quốc đang hành động phù hợp với lợi ích chung này, nếu các nước khác cũng đang hành động phù hợp với lợi ích chung này, thì đó là một điều tích cực”.
Mặc dù sau đó chính quyền Bắc Kinh đã có các cuộc tiếp xúc thường xuyên với Taliban, nhưng chính quyền Tổng thống Joe Biden vẫn đặt kỳ vọng vào ĐCSTQ.
Khi được hỏi về cuộc gặp giữa Taliban và chính quyền ĐCSTQ vào đầu tháng 8, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Ned Price vẫn nói rằng, mục tiêu của Hoa Kỳ và Trung Quốc là nhất quán và Hoa Kỳ hoan nghênh vai trò của Trung Quốc.
ĐCSTQ sẵn sàng "chính thức" thiết lập quan hệ ngoại giao với Taliban
Chưa đầy 20 năm sau khi bị Mỹ xác định là một tổ chức man rợ và bị lật đổ quyền lực, ngày 28/7, các nhà lãnh đạo Taliban đã có một cuộc gặp với Ngoại trưởng ĐCSTQ Vương Nghị theo nghi lễ ngoại giao long trọng nhất ở Bắc Kinh. Động thái của các quan chức và kênh truyền thông nhà nước ĐCSTQ cho thấy, họ ngày càng chấp nhận việc Taliban tiếp quản Afghanistan.
Bắc Kinh đã đưa ra tín hiệu công khai rõ ràng rằng họ đang có một mối quan hệ tốt với Taliban. Tờ U.S. News & World Report đưa tin hôm 12/8 cho biết, họ tin rằng chính quyền ĐCSTQ đã “sẵn sàng công nhận Taliban là kẻ thống trị hợp pháp của Afghanistan”. Đồng thời những đánh giá mới của tình báo và quân sự ĐCSTQ về tình hình thực tế ở Afghanistan "đã thúc đẩy các nhà lãnh đạo ĐCSTQ sẵn sàng chính thức thiết lập quan hệ với tổ chức khủng bố này”.
Vào cuối tháng 7, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã gặp chỉ huy quân sự cấp cao Taliban Ghani Baradar. Ông Vương tuyên bố rằng Taliban "là lực lượng quân sự và chính trị chủ chốt ở Afghanistan và được kỳ vọng sẽ đóng một vai trò quan trọng trong tiến trình hòa bình, hòa giải và tái thiết ở Afghanistan”.
Chính quyền ĐCSTQ cho biết, chỉ huy Taliban đáp lại rằng, Bắc Kinh luôn là người bạn tốt đáng tin cậy của người dân Afghanistan, và đánh giá cao vai trò "công bằng và tích cực" của Trung Quốc trong tiến trình hòa bình và hòa giải ở Afghanistan. Ngoài ra, Baradar "hy vọng Trung Quốc sẽ tham gia nhiều hơn vào quá trình tái thiết hòa bình của Afghanistan trong tương lai và phát huy vai trò lớn hơn trong quá trình xây dựng và phát triển kinh tế của Afghanistan”.
Bài báo cho biết, Baradar tuyên bố rằng Taliban "tuyệt đối sẽ không cho phép bất kỳ lực lượng nào lợi dụng lãnh thổ Afghanistan để làm những điều gây nguy hiểm cho Trung Quốc”.
Phát ngôn viên của Taliban, Mohammad Naeem nói trên Twitter vào cuối tháng 7 rằng: “Tiểu vương quốc Hồi giáo đảm bảo với Trung Quốc rằng, Afghanistan sẽ trở thành lãnh thổ của họ và sẽ không gây nguy hiểm cho an ninh của bất kỳ quốc gia nào. Trung Quốc cũng cam kết tiếp tục mở rộng hợp tác với người dân Afghanistan”.
Mai Hạ
Theo Vision Times
