Không biết bắt đầu từ bao giờ, nhiều cửa hàng, quán xá, công ty, công xưởng bắt đầu đặt tượng con cóc màu vàng với đôi mắt đỏ, miệng ngậm nửa đồng xu lỗ vuông tại nơi kinh doanh của họ, với hy vọng sẽ giúp người chủ hút tài lộc. Vậy rốt cuộc loại cóc hút tài này có nguồn gốc từ đâu?
Điều kỳ lạ là con cóc này chỉ có ba chân. Tóm lại, từ hình dáng cho đến khí chất, bức tượng trông có vẻ rất nghiêm túc và hơi đáng sợ.
Dân gian có câu: “Người hai chân dễ kiếm, cóc ba chân khó tìm”. Có nghĩa là, loài cóc ba chân này thực sự có tồn tại, nhưng khá hiếm gặp.
Cóc vàng ba chân (còn gọi là Kim thiềm) sinh ra ở thời thượng cổ hồng hoang, thích dừng chân ở những nơi có phong thủy tươi đẹp. Nhưng có một điều đặc biệt là, vùng đất đó không những phải có phong thủy tốt, mà môi trường cũng phải tốt, còn phải có tài khí đích thực thì cóc vàng mới ở lại. Có lẽ chính vì vậy mà hiện nay có không ít người sẵn sàng trưng bày loại cóc vàng này để cầu cát lành và tài lộc.
Giống như con ác long đỏ trong phim “The Hobbit” (Người Hobbit), vì nó thích tiền vàng nên lâu đài mà người lùn xây dựng để chứa tiền đã bị rồng ác chiếm giữ.
Nhưng mọi chuyện trên thế gian này thường có hai mặt lợi và hại. Mặc dù Kim thiềm có tài khí, nhưng theo truyền thuyết thì Kim thiềm, Hỗn độn và Thao thiết đều là những con ác thú thời thượng cổ, vô cùng hung dữ.
Tương truyền, Kim thiềm luôn sống trên Mặt trăng nên người ta còn gọi Mặt trăng là Thiềm cung.
Truyền thuyết cũng kể rằng có một con quạ vàng sống trên Mặt trời. Vì vậy, Kim thiềm (cóc vàng) và Kim ô (quạ vàng) cũng trở thành tên gọi của Mặt trăng và Mặt trời.
Mà Mặt trăng và Mặt trời lại tượng trưng cho Âm và Dương, cho nên loài cóc vàng này cũng được coi là ‘chí âm chi thú’ (loài thú mang âm khí nặng nhất).
-
- Cóc vàng 3 chân được coi là loài thú mang âm khí nặng nhất. (Ảnh từ Flickr)
Dù sống ở cung trăng nhưng Kim thiềm thường xuống nhân gian làm hại bách tính, lòng tham không đáy, ăn thịt người không nhả xương, khiến dân trăm họ vô cùng lo sợ nhưng cũng đành bất lực.
Một ngày nọ, Kim thiềm lại tới nhân gian tung hoành, khi nó đang định ăn thịt người thì bất ngờ gặp phải một người tên là Lưu Hải. Người này không phải người phàm, ông là đệ tử của Lã Động Tân – một trong Bát Tiên, nên ông còn được gọi là Hạ Bát Tiên.
Lưu Hải là thừa tướng của Yên Vương Lưu Thủ Quang thời Ngũ Đại, nhưng từ nhỏ Lưu Hải đã tôn sùng Đạo Hoàng Lão (bắt nguồn từ tư tưởng Đạo gia của Hoàng Đế và Lão Tử).
Chuyện kể rằng khi Lưu Hải làm quan, một hôm gặp một Đạo nhân. Vị này xin Lưu Hải cho mười quả trứng gà và mười đồng tiền vàng, rồi cứ một đồng xu lại một quả trứng, lần lượt xếp chồng thành một cái tháp. Lưu Hải ở bên xem Đạo nhân xếp trứng, trong lòng không khỏi tò mò. Trông thấy mười quả trứng chồng lên nhau rung rung lắc lắc, Lưu Hải liền kêu lên: "Nguy hiểm!".
Đạo nhân tiếp lời nói: “Ở chốn quan trường người ta tranh giành danh lợi, suốt ngày lo làm vừa lòng người khác, như đi trên lớp băng mỏng, chẳng phải cũng nguy hiểm như vậy sao?”.
Thì ra vị Đạo nhân này chính là Lã Động Tân, ngài đến để điểm hóa cho Lưu Hải.
Sau đó, Lưu Hải từ quan tầm Đạo, bái Lã Động Tân làm thầy, học tập Đạo pháp. Lưu Hải ngao du sông núi, tiêu diêu tự tại, không còn để ý đến trang phục. Nhưng ông lại luôn cắt tỉa phần tóc trước trán rất gọn gàng.
Đây cũng có thể là lý do tại sao người Trung Quốc ngày nay gọi phần tóc mái trước trán là ‘lưu hải’.
-
- Nghệ thuật cắt giấy Trung Quốc: Lưu Hải buộc đồng xu lỗ vuông vào sợi dây rồi trêu chọc Kim thiềm. (Ảnh từ Flickr)
Sau khi Lưu Hải gặp con cóc ba chân hung ác, mới biết con cóc này tính tình tham lam. Vì vậy, ông đã vận dụng Đạo pháp của mình, buộc đồng xu lỗ vuông vào sợi dây rồi trêu chọc Kim thiềm. Kim thiềm cứ vậy đuổi theo đồng xu, dần dần bị Lưu Hải thu phục.
Sau đó, Lưu Hải còn kêu Kim thiềm nhả tiền vàng để phân phát cho người dân nghèo.
Cuối cùng, khi Lưu Hải đắc Đạo thành Tiên liền cưỡi Kim thiềm bay đi. Hiện nay vẫn còn di tích miếu Lưu Hải ở làng Khúc Bão, huyện Hộ, thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây.
-
- Khi Lưu Hải đắc Đạo thành Tiên liền cưỡi Kim thiềm bay đi. (Ảnh do SOH tổng hợp)
Vào thời Khang Hy nhà Thanh, nhà điêu khắc nổi tiếng Ngô Chi Phan đã sáng tác một bài thơ thất tuyệt như sau:
Thùy thị vong ưu tự tại thiên
Hí thiềm ung tuệ đối lưu tuyền
Khoa đầu tán phát hồn vô sự
Chung nhật tiêu diêu bất kế niên
Tạm dịch:
Tự tại ung dung chẳng muộn phiền
Dùng dây buộc tiền giỡn Kim thiềm
Vô sự đầu trần và xõa tóc
Nhởn nhơ chẳng biết đã bao niên
Nói cách khác, Kim thiềm chỉ nhả tiền sau khi bị Lưu Hải khuất phục. Không có Lưu Hải, Kim thiềm sẽ giữ mãi bản tính tham lam tiền tài và ăn thịt người.
Nếu không có Đạo hạnh và trí tuệ của Lưu Hải, sẽ không thể điều khiển một con mãnh thú như Kim thiềm.
Cũng vậy, nếu muốn có nhiều tiền hơn, bạn nhất định phải dựa vào sức lao động và sự chăm chỉ của chính mình, vật trang trí kia không phải là nhân tố quyết định.
Nam Phương
Theo SOH
