Nhà máy khổng lồ của Tesla ở Thượng Hải phải đối mặt với những cơn gió ngược chiều mạnh mẽ khi bước sang năm 2023 do xu hướng ủng hộ nội địa hóa chuỗi cung ứng toàn cầu, sự cạnh tranh khốc liệt với các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc cũng như các vấn đề về bảo mật dữ liệu.
Năm 2023 bắt đầu không suôn sẻ cho nhà sản xuất ô tô này khi đầu tháng này, các chủ sở hữu Tesla bất mãn đã biểu tình tại các phòng trưng bày khác nhau của hãng trên khắp Trung Quốc, tức giận vì họ đã bỏ lỡ các đợt giảm giá lớn hiện đang được Tesla cung cấp.
Việc giảm giá đột ngột là một phần trong nỗ lực của Tesla nhằm duy trì khả năng cạnh tranh trong bối cảnh doanh số bán hàng của Model 3 và Model Y sụt giảm.
Tesla đã công bố việc giảm giá vào ngày 06/01 và mức giảm dao động từ 20.000 CNY (nhân dân tệ) (2.800 USD) đến 48.000 CNY (6.703 USD). Trong đó, Model 3, mẫu xe có giá thấp nhất, đã giảm 36.000 CNY (5.027 USD) xuống còn gần 230.000 CNY (khoảng 32.000 USD); Model Y đã giảm giá 29.000 CNY (4.050 USD) xuống còn gần 260.000 CNY (khoảng 36.000 USD).
Tesla đã bắt đầu đợt giảm giá đầu tiên vào cuối tháng 10, trước khi doanh số bán hàng tăng đột biến vào tháng 11 khi nhà máy ở Thượng Hải giao hơn 100.000 xe điện (EV) trong tháng (tính cả thị trường trong nước và quốc tế).
Nhưng đến tháng 12, nhà máy này chỉ giao được 55.800 xe điện, giảm 44% so với tháng 11, giảm khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước.
-
- Mọi người ghé thăm gian hàng Tesla tại Hội chợ triển lãm nhập khẩu quốc tế Trung Quốc (CIIE) ở Thượng Hải, Trung Quốc, vào ngày 05/11/2021. (Ảnh: STR/AFP qua Getty Images)
Lý do đằng sau có thể là do nhu cầu giảm. Tháng 12 năm ngoái, nhà máy ở Thượng Hải đã bán được gần 42.000 xe điện tại Trung Quốc, giảm 40% so với tháng 12 năm trước. Tesla thậm chí đã đình chỉ sản xuất tại nhà máy ở Thượng Hải vào ngày 23/12, thu hẹp công suất sản xuất.
Theo Troy Teslike, nguồn tin theo dõi hoạt động sản xuất và bán hàng của Tesla, lượng đơn đặt hàng tồn đọng của Tesla đã giảm 85% trong sáu tháng kể từ mức cao nhất vào tháng 07/2022 đến cuối năm.
Tính đến cuối năm ngoái, các đơn đặt hàng tồn đọng ở Bắc Mỹ đã được xử lý hết và các đơn đặt hàng giao hàng ở Trung Quốc gần như bằng 0, Teslike cho biết qua Twitter.
Xu hướng nội địa hóa tại thị trường phương Tây
Thị trường châu Âu là thị trường xuất khẩu chính của nhà máy Thượng Hải của Tesla. Điều này có thể bị hạn chế do việc mở rộng công suất của Tesla tại nhà máy ở Berlin vào năm ngoái.
Sản lượng của Model Y tại nhà máy ở Berlin đã vượt quá 3.000 chiếc mỗi tuần, Tesla cho biết trên Twitter vào ngày 19/12. Sản lượng đã tăng gấp ba lần trong vòng sáu tháng, từ 1.000 chiếc mỗi tuần vào giữa tháng 6 vừa qua.
Nhà máy ở Berlin bắt đầu sản xuất vào tháng 3 năm ngoái.
-
- Giám đốc điều hành Tesla Elon Musk phát biểu trong lễ khai trương chính thức nhà máy sản xuất ô tô điện Tesla mới gần Gruenheide, Đức, vào ngày 22/03/2022. (Ảnh: Christian Marquardt/Pool/Getty Images)
Tất cả các xe điện của Tesla hiện đang bán ở Mỹ đều được sản xuất ở đất nước này. Bên cạnh nhà máy ở California, Tesla đã đưa vào hoạt động nhà máy EV thứ hai ở Austin, Texas vào tháng 04/2022.
Ngoài nhu cầu sụt giảm do việc nội địa hóa sản xuất ở thị trường phương Tây, xe điện sản xuất tại Trung Quốc có thể khó đáp ứng các yêu cầu của Mỹ.
Quốc hội Mỹ đã thông qua Đạo luật Giảm lạm phát vào tháng 8 năm ngoái và cập nhật nó vào tháng 12 năm ngoái, yêu cầu ít nhất 50% các thành phần pin EV được bán ở Mỹ phải được sản xuất hoặc lắp ráp tại đất nước này hoặc tại một quốc gia mà Mỹ có ký kết hiệp định thương mại tự do (FTA); cho phép người mua nhận một nửa khoản miễn thuế liên bang trị giá 7.500 USD; và tỷ lệ phần trăm tăng 10% mỗi năm bắt đầu từ năm 2024 lên 100% vào năm 2029.
Để nhận được nửa khoản miễn thuế còn lại, ít nhất 40% khoáng chất chính cho pin EV phải được khai thác và xử lý tại Mỹ hoặc tại các quốc gia mà Mỹ có ký kết FTA hoặc từ khoáng sản tái chế ở Bắc Mỹ đến năm 2024; tỷ lệ phần trăm tăng 10% mỗi năm từ năm 2024 lên 80% vào năm 2027, theo đạo luật.
Nguồn cung cấp cho gần như tất cả các thành phần pin của nhà máy Thượng Hải của Tesla đến từ các nhà sản xuất pin và xe điện Trung Quốc như CATL và BYD, khiến cơ sở này hoàn toàn bị loại khỏi thị trường Mỹ.
Đối thủ cạnh tranh tại Trung Quốc
Tại thị trường Trung Quốc, Tesla chắc chắn sẽ phải cạnh tranh với các nhà sản xuất ô tô địa phương có lợi thế hơn về năng suất và thị phần.
Theo dữ liệu do Hiệp hội xe khách Trung Quốc công bố, Tesla đã bán được gần 440.000 xe tại Trung Quốc vào năm 2022, chiếm 7,7% thị phần, trong khi BYD bán được gần 1,8 triệu xe trong năm, chiếm 32% thị phần, gấp hơn bốn lần con số của Tesla.
Nhưng sự trỗi dậy của các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc có thể là bắt nguồn từ sự gia nhập của Tesla vào Trung Quốc. Đầu năm 2020, khi Tesla lần đầu tiên vào Trung Quốc, Sina, một trang web của Trung Quốc, nói rằng việc đưa Tesla vào thị trường sẽ định hình toàn bộ chuỗi ngành công nghiệp phương tiện cho Trung Quốc, chỉ ra lĩnh vực yếu nhất trong chuỗi ngành EV của Trung Quốc là sản xuất, vốn thiếu sự hỗ trợ của chuỗi công nghiệp.
Nó tương tự như cách Apple cung cấp một chuỗi công nghiệp hoàn chỉnh cho ngành điện thoại di động Trung Quốc, hỗ trợ cho sự xuất hiện của nhiều công ty nổi tiếng của Trung Quốc như Huawei, OPPO, VIVO và Xiaomi, bài báo cho biết.
Theo một bài báo từ phương tiện truyền thông chính thức của Trung Quốc vào tháng 8 năm ngoái, việc giới thiệu Tesla vào thị trường Trung Quốc đã dẫn đến việc nâng cấp và chuyển đổi chuỗi công nghiệp ô tô ở Trung Quốc, tạo thành một chuỗi sinh thái đầy đủ ở Thượng Hải, Tô Châu, Ninh Ba và Nam Thông ở khu vực đồng bằng sông Dương Tử liên quan đến pin, chip ô tô, hệ thống lái tự động, nội thất ô tô, gia công chính xác, v.v.
Ba năm sau khi Tesla gia nhập Trung Quốc, thị phần của hãng trên thị trường xe năng lượng mới đã giảm khi các đối thủ Trung Quốc khác như XPeng Motors, NIO và Geely tham gia cuộc đua giành thị phần tại Trung Quốc.
Dữ liệu công khai cho thấy thị phần của Tesla trên thị trường xe điện mới của Trung Quốc vẫn ở mức khoảng 10% vào năm 2020 và 2021 và giảm xuống 7,8% vào năm 2022.
Vấn đề về dữ liệu
-
- Một người đàn ông kiểm tra màn hình cảm ứng trên bảng điều khiển của chiếc xe Tesla được trưng bày tại một phòng trưng bày ở Bắc Kinh, Trung Quốc, vào ngày 10/05/2020. (Ảnh: Noel Celis/AFP qua Getty Images)
Mạng vệ tinh quỹ đạo thấp của SpaceX, Starlink, một dịch vụ do người sáng lập Tesla, Elon Musk, cung cấp, đã cung cấp cho Ukraine sự hỗ trợ thông tin liên lạc to lớn trong cuộc chiến Nga - Ukraine.
Điều này đã khiến Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) lo sợ rằng một ngày nào đó Starlink có thể được sử dụng để phá vỡ sự phong tỏa thông tin của chế độ này trong tương lai.
Vào tháng 6 và tháng 8 năm 2021, chính quyền ĐCSTQ lần lượt ban hành Luật bảo mật dữ liệu và Luật bảo vệ thông tin cá nhân, tương ứng nhằm tăng cường các hoạt động xử lý dữ liệu từ nước ngoài trong phạm vi Trung Quốc và hạn chế luồng thông tin cá nhân xuyên biên giới.
Vào tháng 05/2021, Tesla tuyên bố rằng họ sẽ thành lập một trung tâm dữ liệu để lưu giữ dữ liệu người dùng được thu thập từ việc bán xe điện ở Trung Quốc. Cuối năm đó, vào tháng 10, Tesla thông báo rằng họ đã hoàn thành việc xây dựng trung tâm dữ liệu.
Mặc dù Tesla đã hứa sẽ để lại những dữ liệu liên quan ở Trung Quốc, nhưng hãng đang tự quản lý những dữ liệu đó và chưa bàn giao chúng cho một doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc, điều dường như đã khiến ĐCSTQ khó chịu.
Theo The Epoch Times
Bảo Nguyên biên dịch
