Các đập thủy điện ở Trung Quốc xả nước hạn chế khiến dòng chảy về ĐBSCL giảm nhanh, là nguyên nhân có thể làm mặn xâm nhập sớm đầu mùa khô năm 2021 – 2022 ở khu vực này.
Theo bản tin “Dự báo nguồn nước vùng ĐBSCL phục vụ chỉ đạo sản xuất và điều hành cấp nước mùa kiệt năm 2022” của Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam, các hồ chứa thuộc Trung Quốc hiện đang xả nước hạn chế và lợi dụng cột nước cao để phát điện.
Tại thủy điện Cảnh Hồng, lưu lượng xả về hạ lưu từ ngày 23/1 đến nay chỉ trên dưới 700 m3/giây, tương đương 1 tổ máy phát điện.
Theo dự báo của Viện Khoa học Thuỷ lợi miền Nam, thời gian tới, các hồ trên lưu vực sẽ còn tiếp tục xả nước hạn chế; do đó, dòng chảy về ĐBSCL còn giảm nhanh, là nguyên nhân có thể làm mặn xâm nhập sớm đầu mùa khô năm 2021 – 2022.
Trong mùa khô, dòng chảy về đồng bằng phụ thuộc khá lớn vào hoạt động của thủy điện ở thượng nguồn và có thể xảy ra các vận hành bất thường.
Theo đó, Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam dự báo vùng thượng ĐBSCL, bao gồm phần đất tỉnh An Giang, Đồng Tháp, thượng nguồn Long An, Kiên Giang và TP. Cần Thơ sẽ có thuận lợi hơn về nguồn nước so với các vùng khác ở đồng bằng. Dự báo từ tháng 1 đến tháng 2/2022, mực nước bình quân có khả năng thấp hơn so với trung bình nhiều năm 20 - 30cm.
Vùng giữa ĐBSCL, bao gồm phần đất thuộc TP. Cần Thơ, tỉnh Tiền Giang, Long An, Kiên Giang, Hậu Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long và vùng được kiểm soát mặn ở Bạc Liêu, Sóc Trăng, Trà Vinh, Bến Tre; các vùng cặp sông Tiền và sông Hậu có thể bị ảnh hưởng bởi triều cường đến tháng 2/2022.
Trong tháng 2, tháng 3, mặn với nồng độ 4 g/l có thể xâm nhập sâu 50 - 65km, làm ảnh hưởng đến việc lấy nước của các cống lấy nước. Việc duy trì xả nước thấp như hiện nay ở các thuỷ điện thượng nguồn có thể làm mặn xâm nhập sớm.
Khu vực ven biển các tỉnh: Long An, Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang có thể bị ảnh hưởng đến sản xuất cả mặn và ngọt. Mặn bất thường, hạn hán thiếu nước có thể xảy ra ở các vùng chưa có kiểm soát mặn triệt để. Trong tháng 1, mặn vào sâu 35 - 45km. Tháng 2 – 3, mặn có thể xâm nhập 50 - 65km.
Mặn xuất hiện sớm và kéo dài có thể làm ảnh hưởng đến nguồn nước và sản xuất ở các hệ thống thuỷ lợi ven biển như: Gò Công, Bắc Bến Tre, vùng ven biển Trà Vinh và hệ thống Long Phú - Tiếp Nhật.
Vì vậy, Viện Khoa học Thuỷ lợi miền Nam khuyến cáo các địa phương cần tăng cường giám sát mặn; cập nhật các bản tin dự báo thường xuyên; và chuẩn bị các phương án đảm bảo nguồn nước trong thời gian hạn mặn.
Việt Hưng
