Tại phiên tòa, Viện kiểm sát đã bất ngờ có ý kiến đề nghị theo hướng giảm hình phạt cho một số bị cáo.
Chiều 12/1, trước khi Hội đồng xét xử tuyên án phiên tòa xét xử sơ thẩm 38 bị cáo trong vụ Việt Á, đại diện Viện Kiểm sát giữ quyền công tố tại phiên tòa đã đề nghị Hội đồng xét xử xem xét giảm nhẹ thêm mức án đề nghị đối với 4 bị cáo.
Trong đó, Viện Kiểm sát xét thấy cần giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo Nguyễn Văn Trịnh (cựu cán bộ Văn phòng Chính phủ).
Đại diện cơ quan công tố cho biết, trong quá trình điều tra, bị cáo Trịnh có đơn tự thú, đây là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Vì thế trong phiên tuyên án chiều nay, Viện Kiểm sát đề nghị Hội đồng xét xử giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho bị cáo Trịnh. Viện Kiểm sát đề nghị lại mức án từ 5-6 năm tù.
Trước đó, ông Trịnh bị Viện Kiểm sát đề nghị mức án 7-8 năm tù về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Đối với bị cáo Nguyễn Thành Danh (cựu giám đốc CDC Bình Dương), Viện Kiểm sát xét thấy bị cáo Danh không vụ lợi nên đề nghị Hội đồng xét xử xem xét miễn trách nhiệm hình sự cho người này.
Trước đó, Viện Kiểm sát đề nghị Hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo Nguyễn Thành Danh (cựu Giám đốc CDC tỉnh Bình Dương) mức án 10 tháng 4 ngày (bằng thời gian tạm giam) về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
Đối với bị cáo Trần Thanh Phong (cựu Phó phòng Tài chính Kế toán, CDC tỉnh Bình Dương), Viện Kiểm sát xét thấy bị cáo Phong làm việc theo chỉ đạo, không vụ lợi vì thế đề nghị Hội đồng xét xử xem xét miễn trách nhiệm hình sự cho bị cáo Phong.
Trước đó, Viện Kiểm sát đề nghị mức án 24-30 tháng tù treo đối với bị cáo Phong về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
Bị cáo Lê Thị Hồng Xuyên (cựu nhân viên CDC tỉnh Bình Dương), Viện Kiểm sát xét thấy bị cáo đã tự nguyện khắc phục hậu quả nên đề nghị Hội đồng xét xử xử phạt bị cáo từ 30-36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.
Trước đó, bị cáo Xuyên bị Viện Kiểm sát đề nghị mức án 2-3 năm tù về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
Sau đề nghị của Viện Kiểm sát, Hội đồng xét xử nghỉ ít phút để hội ý.
Theo cáo buộc, đầu năm 2020, dịch COVID-19 bùng phát, cơ quan chức năng Học viện Quân y chủ trì, phối hợp với Công ty Việt Á được giao triển khai đề tài nghiên cứu kit test COVID-19, kinh phí gần 19 tỷ đồng, trích từ ngân sách nhà nước.
Phan Quốc Việt đã cấu kết với Trịnh Thanh Hùng để tác động cựu bộ trưởng Bộ KH-CN Chu Ngọc Anh, cựu thứ trưởng Bộ KH-CN Phạm Công Tạc quyết định cho Việt Á phối hợp thực hiện đề tài nghiên cứu chế tạo kit xét nghiệm trái pháp luật. Với mục đích được sản xuất, bán kit xét nghiệm thu lợi bất chính, Việt tiếp tục cấu kết với 2 bị cáo Trịnh Thanh Hùng, Nguyễn Thanh Long cùng nhiều đồng phạm thực hiện chuỗi hành vi sai phạm giúp Việt Á được kiểm định kit xét nghiệm, được nghiệm thu rồi cấp số đăng ký lưu hành tạm thời đến chính thức. Từ đó, kit xét nghiệm từ sản phẩm thuộc sở hữu nhà nước thành sản phẩm thuộc sở hữu Việt Á.
Trong năm 2020 và 2021, Việt Á sản xuất 8,7 triệu kit test và tiêu thụ 8,3 triệu sản phẩm. Doanh nghiệp được nhà nước thanh toán 2.250 tỉ đồng này bị cáo buộc hưởng lợi bất chính 1.235 tỉ đồng, đồng thời gây thiệt hại tài sản nhà nước hơn 400 tỉ đồng.
Để thực hiện các chuỗi hành vi sai phạm nêu trên, tổng giám đốc Việt Á chi 3,45 triệu USD và 4 tỷ đồng "cảm ơn", hối lộ cho một số quan chức. Trong đó, người nhận hối lộ nhiều nhất là cựu bộ trưởng Nguyễn Thanh Long với 2,25 triệu USD, cựu bộ trưởng Chu Ngọc Anh nhận "cảm ơn" 200.000 USD, cựu bí thư Tỉnh ủy Hải Dương Phạm Xuân Thăng nhận 100.000 USD…
Bên cạnh đó, để bán được nhiều kit test tại nhiều địa phương, cơ sở y tế, Công ty Việt Á có chủ trương ứng kit test trước cho các đơn vị này sử dụng, sau đó mới hợp thức hồ sơ đấu thầu. Quá trình hợp thức, phía Công ty Việt Á chi phần trăm ngoài hợp đồng cho lãnh đạo các đơn vị, tổng số tiền cũng lên tới cả chục tỷ đồng.
Trong vụ án này 38, bị cáo bị truy tố về 5 tội danh khác nhau, cao nhất là 6 cựu quan chức bị truy tố về tội nhận hối lộ, với khung hình phạt 20 năm, chung thân hoặc tử hình. Ngoài ra, Nhiều tội danh còn lại mà các bị cáo bị truy tố cũng có khung hình phạt từ 10 năm trở lên. Tuy nhiên, tại phiên toà Viện Kiểm sát Nhân dân (VKSND) TP Hà Nội đã đề nghị tới 35/38 bị cáo được mức án dưới khung truy tố.
Theo đó, Viện Kiểm sát Nhân dân đề nghị TAND Hà Nội tuyên phạt cựu bộ trưởng Nguyễn Thanh Long 19-20 năm tù; Nguyễn Huỳnh (cựu thư ký của ông Long) 9-10 năm tù; Trịnh Thanh Hùng, cựu vụ phó thuộc Bộ KH-CN (bị tòa án quân sự phạt 15 năm tù, án chưa có hiệu lực pháp luật) từ 14 - 15 năm tù đều về tội "Nhận hối lộ".
Cùng tội danh trên, Phạm Duy Tuyến, cựu giám đốc CDC Hải Dương, bị đề nghị 13-14 năm tù; Nguyễn Minh Tuấn, cựu vụ trưởng Vụ Trang thiết bị công trình Bộ Y tế, và Nguyễn Nam Liên, cựu vụ trưởng Kế hoạch Tài chính, Bộ Y tế cùng bị đề nghị 8 - 9 năm tù.
Cựu bộ trưởng Bộ KH-CN Chu Ngọc Anh; cựu thứ trưởng Bộ KH-CN Phạm Công Tạc bị đề nghị 3-4 năm tù về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí". Các bị cáo Phạm Xuân Thăng, cựu bí thư Tỉnh ủy Hải Dương; Nguyễn Văn Trịnh, cựu cán bộ Văn phòng Chính phủ, lần lượt bị đề nghị 5-6 năm và 7-8 năm tù đều về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ".
Bị cáo Phan Quốc Việt, tổng giám đốc Việt Á (bị tòa án quân sự phạt 25 năm tù, án chưa có hiệu lực pháp luật), bị đề nghị tổng cộng 30 năm tù và Vũ Đình Hiệp, phó tổng giám đốc Việt Á (bị tòa án quân sự tuyên 6 năm tù, án chưa có hiệu lực pháp luật), tổng cộng 16 - 18 năm tù cùng với 2 tội "Đưa hối lộ" và "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng". 26 bị cáo còn lại bị đề nghị từ 24 tháng tù treo đến 7 năm tù giam.
