Việc tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang đang khiến Nhà Trắng lo lắng; điều này có thể khiến Tổng thống Joe Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris tái đắc cử năm 2024 trở nên khó khăn hơn vì có nguy cơ đẩy nền kinh tế Mỹ vào suy thoái.
Hãng tin Bloomberg lo ngại rằng việc Cục Dự trữ Liên bang (Fed) tăng lãi suất để “chống lạm phát” có thể khiến Tổng thống Joe Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris tái đắc cử năm 2024 trở nên khó khăn hơn vì có nguy cơ đẩy nền kinh tế Mỹ vào suy thoái.
Đây là một đoạn trích từ một bài báo của Bloomberg vào ngày 15/6 xác định mối nguy hiểm chính trị đối với Nhà Trắng chính sách thắt chật tiền tệ này của Fed: "Sự suy thoái vào đầu năm 2024, hầu như không xuất hiện trên radar chỉ vài tháng trước, giờ đã gần chạm mức xác suất 3/4, theo ước tính mới nhất của Bloomberg Economics”.
Phần còn lại của bài báo được viết theo quan điểm của Đảng Dân chủ - từ việc thảo luận về các ưu tiên của Đảng Dân chủ đến thảo luận về những nỗ lực bí truyền để “giảm lạm phát” trong khi bỏ qua các nguyên nhân gốc rễ.
Hãy cùng chúng tôi mổ xẻ bài viết đó một cách chi tiết.
Đầu tiên, không có từ nào trong bài báo đó giải thích chính xác lý do tại sao một cuộc suy thoái "hầu như không xuất hiện trên radar" chỉ vài tháng trước nhưng giờ đây chỉ là một sự không chắc chắn ảo. Có nhiều ý kiến trái chiều xung quanh về việc người Mỹ “nhìn thấy hóa đơn tiền điện nước và hàng tạp hóa của họ tăng vọt”, nhưng chỉ đưa ra tài liệu tham khảo đề xuất các nguyên nhân có khả năng được xem là nguyên nhân gốc rễ. Mà các nguyên nhân này lại được chứa trong một câu duy nhất bị chôn vùi giữa bài báo nói rằng lạm phát “được châm ngòi bởi đại dịch khiến chuỗi cung ứng căng thẳng và kích thích tài chính lớn, và được tạo động lực mới bởi cú sốc năng lượng sau cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine".
Thông qua cách diễn đạt và trình tự cẩn thận, cụm từ này đã lật tẩy các nguyên nhân gốc rễ của lạm phát hiện tại. Và tất cả đều trực tiếp xuất phát từ các chính sách của chính quyền ông Biden.
Một định nghĩa cơ bản về lạm phát sẽ hữu ích để làm nổi bật những nguyên nhân đó, như nhà kinh tế học Milton Friedman đã định nghĩa: “Nhiều USD để mua được ít hàng hóa hơn”.
Về bản chất, “quá nhiều USD” — là một trong những nguyên nhân gốc rễ chính và là nguyên nhân khởi đầu cho chu kỳ lạm phát hiện tại của Hoa Kỳ — là cái gọi là “Kế hoạch Giải cứu Mỹ” của Đảng Dân chủ, đã bổ sung gần 2 nghìn tỷ USD vào tiền mới [được in thêm] cho một nền kinh tế vốn đã được kích thích về mặt tài chính và phát triển quá nóng vào đầu năm 2021.
Lạm phát bắt đầu tăng vào giữa năm 2021 sau khi dự luật chi tiêu đó được thông qua và đã tăng tốc vào năm 2022 để đạt mức cao nhất trong 40 năm là 8,6% vào tháng 5 do tác động của đợt tăng chi tiêu liên bang đó đã được cảm nhận trong toàn bộ nền kinh tế.
-
- Lạm phát của Mỹ tháng 6/2022 đã đạt mức cao nhất trong hơn 4 thập kỷ, khiến các hộ gia đình Mỹ phải mua hàng với giá cả đắt đỏ. (Ảnh: Joe Raedle/Getty Images)
Nguyên nhân sâu xa chính khác là các hành động của ông Biden nhằm đóng cửa hoạt động sản xuất dầu và khí đốt của Hoa Kỳ. Trong khi đó, các chính sách thời Trump đã bãi bỏ quy định và khuyến khích hoạt động khai thác dầu khí của Hoa Kỳ.
Kết quả vào thời điểm đó hoàn toàn có thể dự đoán được, theo báo cáo của OILPRICE.com: “Hoa Kỳ xuất khẩu nhiều dầu thô và các sản phẩm dầu mỏ hơn so với lượng nhập khẩu vào tháng 9/2019 — tháng đầu tiên mà Mỹ là nước xuất khẩu xăng dầu ròng được ghi lại trong hồ sơ hàng tháng bắt đầu vào năm 1973.”
Biden đã hoàn toàn đảo ngược các chính sách đó bằng cách hủy bỏ các đường ống Keystone XL và Dakota Access, giữ lại các hợp đồng thuê dầu khí mới (khiến các nhà đầu tư thu hút), bổ sung các quy định về môi trường có tính hạn chế cao về thăm dò dầu khí và cuối cùng là chấm dứt hoạt động thăm dò trên cơ sở liên bang “được bảo vệ” các vùng đất.
Còn kết quả thì sao? Giá dầu thô Brent tăng từ 38,17 USD / thùng vào ngày 3/11/2020 lên hơn 127 USD / thùng vào ngày 10/6, dựa trên theo dõi hàng ngày của Macrotrends. Trong khi đó, xăng tăng từ 2,19 USD / gallon vào tháng 12/2020 lên 4,44 USD vào cuối tháng 5 năm 2022, theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ.
Chi phí năng lượng tương đương với giá xăng càng tăng tại máy bơm. Chi phí năng lượng ảnh hưởng đến sản xuất, sản xuất, vận chuyển, sưởi ấm, điều hòa không khí, làm lạnh và nhiều yếu tố quan trọng khác của nền kinh tế quốc dân. Chi phí cho năng lượng thấp là chìa khóa cho một nền kinh tế phát triển và mạnh mẽ. Chi phí năng lượng tăng có tác động làm chậm trễ, cần thời gian để biểu hiện do sự biến động của cung và cầu, đó là lý do tại sao tỷ lệ lạm phát ở Hoa Kỳ đã tăng lên theo thời gian.
Đặt chi tiêu liên bang đang bị lạm phát cùng với nguồn cung cấp năng lượng bị cắt giảm có chủ đích, cộng thêm vào các yếu tố góp phần khác ít quan trọng hơn như gián đoạn chuỗi cung ứng được quản lý sai, và kết quả là lạm phát 8,6%.
Một bản ghi chính xác của cụm từ bài báo Bloomberg đó sẽ như sau: “Vòng xoáy lạm phát hiện tại được khơi mào bởi chính sách tăng chi tiêu liên bang khổng lồ được tăng tốc bởi các lệnh điều hành của ồng Biden nhằm hạn chế sản xuất dầu và khí đốt, nâng giá xăng và chi phí năng lượng lên mức cao chưa từng có . Các chính sách khác của ông Biden, bao gồm quản lý kém cơ sở hạ tầng giao thông vận tải của Hoa Kỳ và tiếp tục đóng cửa nền kinh tế phần lớn ở các bang Blue, chỉ làm trầm trọng thêm vấn đề ”.
Nói ngắn gọn, tình hình lạm phát hiện tại của Hoa Kỳ là kết quả trực tiếp từ các chính sách của Biden.
Bài báo của Bloomberg xoay quanh vấn đề này. Các tác giả tiếp cận chủ đề trong khi truyền tải sự bối rối của họ về lạm phát gia tăng bằng cách nói rằng "Người tiêu dùng Hoa Kỳ vẫn còn đầy tiền mặt và tỷ lệ thất nghiệp gần mức thấp trong lịch sử". Như thể hai mục đó có liên quan trực tiếp đến lạm phát gia tăng ngoài việc phản ánh khoản tiền kích thích do chính phủ liên bang giải ngân. Ngoài ra, tuyên bố đó về việc người tiêu dùng có nhiều tiền mặt không phù hợp với một cuộc khảo sát quốc gia gần đây do Ngân hàng Provident báo cáo, xác định rằng 83% người tiêu dùng đang cắt giảm chi tiêu của họ.
-
- Giá xăng được niêm yết tại một trạm xăng ở Washington, ngày 26/05/2022. (Ảnh: Nicholas Kamm / AFP qua Getty Images)
Sau đó, các tác giả tiếp tục thảo luận về những lo ngại của Nhà Trắng rằng họ “có nguy cơ mất khả năng để được thông qua luật, bao gồm các biện pháp nâng đỡ nền kinh tế nếu nó sụt giảm”. Điều này dẫn đến khả năng đảng Dân chủ thông qua nhiều dự luật chi tiêu hơn, đây chính xác là chính sách tài khóa sai lầm trong nền kinh tế lạm phát.
Hầu như mọi giải pháp chính sách của Đảng Dân chủ là ném nhiều tiền hơn để giải quyết vấn đề bất kể ảnh hưởng lâu dài của nó đến lạm phát và dịch vụ nợ. Một ví dụ hoàn hảo về điều đó là một trong những “vấn đề quan trọng” được trích dẫn trong bài báo: nợ vay sinh viên. Việc tha nợ cho sinh viên là hoàn toàn vấn đề thảo luận nóng bỏng mang tính chính trị. Nó liên quan đến việc chính phủ liên bang phải hỗ trợ trả khoản nợ đó thông qua sự hỗ trợ của những người đóng thuế, điều này làm tăng thêm nợ quốc gia và khiến những người Mỹ, người đã tốn nhiều năm để trả nợ lúc đi học đại học của họ, tức giận.
Một vấn đề khác được trích dẫn trong bài báo là chấm dứt thuế quan Trung Quốc thời Trump. Một số nhà quan sát cho rằng việc giảm thuế quan sẽ không có nhiều tác động lâu dài đến lạm phát. Một chuyên gia được trích dẫn bởi New York Post nói rằng "Nó không tác động nhiều đến nền kinh tế như các lĩnh vực có tỷ lệ lạm phát cao nhất như khí đốt và thực phẩm và cũng không có gì đảm bảo rằng Trung Quốc sẽ giảm giá hàng hóa mà họ sản xuất và xuất khẩu cho chúng ta chỉ vì chúng ta đã hạ giá thuế quan đối với các sản phẩm này".
Tiếp theo, bài báo còn nói rằng "Lạm phát bất ngờ tăng cao hơn" trong những tuần gần đây. Thật bất ngờ? Ngoại trừ bộ sưu tập nổi bật của các nhà kinh tế học Keynes ủng hộ các chương trình chi tiêu của Team Biden, các đảng viên Đảng Dân chủ Thỏa thuận Mới Xanh trong Quốc hội ủng hộ việc đóng cửa ngành dầu khí, các nhà kinh tế khác và thậm chí ông Jerome Powell, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang, cũng quan ngại về lạm phát ít nhất kể từ tháng 6 năm 2021 khi chỉ số CPI tăng vọt lên 5,4%, như đã bắt đầu được The Washington Examiner chú ý ở đây. Vào thời điểm đó, ông Powell nhận xét rằng "lạm phát có thể diễn ra mạnh mẽ hơn và kéo dài hơn dự kiến của ngân hàng trung ương." Vâng, hoàn toàn chính xác.
-
- Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Jerome Powell phát biểu trong một cuộc họp báo sau cuộc họp của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) tại trụ sở của Cục Dự trữ Liên bang ở Washington vào ngày 15/06/2022. (Ảnh: Drew Angerer / Getty Images)
Tham gia hành động trực tiếp bị trì hoãn của Fed để chống lạm phát bằng cách tăng lãi suất vào tháng 6 năm 2022. Vào ngày 15/6, như đã lưu ý ở đây, Cục Dự trữ Liên bang đã tăng lãi suất chính của mình lên 3/4 điểm phần trăm - mức tăng lớn nhất kể từ năm 1994 - như một bước có mục tiêu để chống lạm phát bằng cách làm chậm lại nền kinh tế, với một mức tăng nữa là 175 điểm cơ bản dự kiến trước cuối năm nay. Điều này khiến Nhà Trắng lo ngại vì lãi suất tăng nhanh có thể đẩy nền kinh tế vào suy thoái.
Một số nhà kinh tế học như Stephen Moore tin rằng ít nhất Hoa Kỳ cũng đang trên bờ vực suy thoái. Ông chỉ ra ở đây rằng “Ngân hàng Dự trữ Liên bang Atlanta vừa ước tính rằng tăng trưởng kinh tế quý II tính đến giữa tháng 6 là một con số 0 lớn. Đây là nguyên nhân dẫn đến sự suy giảm 1,5% của nền kinh tế trong quý đầu tiên”. Suy thoái được định nghĩa là hai quý liên tiếp có GDP giảm.
Có lẽ một điểm quan trọng hơn được ông Moore đưa ra là “lạm phát đã khiến một người bình thường bị mất thu nhập thực tế bị mất khoảng 3.000 USD một năm”. Đây là điều mà những người bình thường đang trải qua trực tiếp trong nền kinh tế Biden, nguồn gieo rắc thảm họa trong cuộc bầu cử giữa kỳ sắp tới và năm 2024.
Như nhà thăm dò Rasmussen đã báo cáo vào tuần trước, 57% người Mỹ đánh giá thấp Biden về cách xử lý nền kinh tế của ông. Đồng thời, đảng Cộng hòa tại Quốc hội đã tăng lên dẫn trước 8% điểm, đây là sự việc chưa từng có so với đảng Dân chủ trong các cuộc đua chung.
Tuy nhiên, bài báo của Bloomberg cho thấy các cố vấn Nhà Trắng của ông Biden đang tìm hiểu các khía cạnh xung quanh của lạm phát bằng cách nói về việc đánh thuế các nhà sản xuất dầu và cắt giảm thuế quan của Trung Quốc trong khi đang lo lắng về việc liệu Fed có tăng lãi suất hay không - một trong số ít các chính sách thực sự có khả năng giúp giảm lạm phát - sẽ đẩy đất nước vào tình trạng suy thoái. Với việc tiếp tục không nói gì về việc cắt giảm chi tiêu liên bang hoặc quay trở lại các chính sách dầu khí của chính quyền Trump, những chính sách này sẽ tấn công các nguyên nhân gốc rễ thực sự của lạm phát xoắn ốc.
Bài viết chỉ phản ánh quan điểm của tác giả, không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTDVN.
Minh Đăng
Theo Stu Crvk - The Epoch Times
Tác giả Stu Cvrk là Thuyền trưởng/Đại úy về hưu sau 30 năm phục vụ trong Hải quân Hoa Kỳ. Ông đã giữ nhiều chức vụ thường trực và dự bị khác nhau, với kinh nghiệm hoạt động dày dặn ở Trung Đông và Tây Thái Bình Dương. Thông qua kiến thức và kinh nghiệm khi làm nhà phân tích hệ thống kiêm nhà hải dương học, ông Cvrk tốt nghiệp Học viện Hải quân Hoa Kỳ, nơi ông tiếp nhận một nền giáo dục truyền thống và tự do - điều đóng vai trò nền tảng cho các bài bình luận chính trị của ông.
