[Radio] - Vào một ngày tháng 6 năm 1831, tại khu chợ đấu giá nô lệ ở phía nam thành phố New Orleans, hàng đàn nô lệ da đen bị gông cùm xiềng xích và buộc vào nhau bằng những sợi dây thừng dày. Những người chủ nô bước tới, sờ tay, vỗ đùi rồi dùng roi da đánh nô lệ để xem cơ bắp của họ có phát triển không, có còn sức để lao động không. Vào lúc này, một số thuyền viên từ phía bắc nhìn thấy cảnh này, và một trong những người đàn ông trẻ tuổi nói: "Thật đáng xấu hổ! Sau này khi có cơ hội, ta phải dỡ bỏ chế độ nô lệ." Người đàn ông này là Abraham Lincoln.
Vào tháng 9 năm 1862, Tổng thống Lincoln đã ban hành Tuyên ngôn Giải phóng, tuyên bố rằng vào ngày 1 tháng 1 năm 1863 sẽ bãi bỏ chế độ nô lệ. Lincoln nói rằng quyết định chính xác nhất mà ông từng thực hiện trong đời là giải phóng những người nô lệ.
Người mẹ kế dạy ông phải biết thiện đãi người khác
Vào năm 1809, Abraham Lincoln sinh ra trong một gia đình giàu có. Cha của ông Thomas, bị thua kiện về quyền sở hữu bất động sản, mất toàn bộ trang trại, vài mảnh đất ở thị trấn, gia súc và ngựa. Mẹ của Lincoln qua đời khi ông mới 9 tuổi, người mẹ kế đã nuôi dưỡng ông khôn lớn, ông và người mẹ kế có mối quan hệ rất hòa thuận, ông gọi bà là "Mẹ".
-
- Trang trại nơi Lincoln lớn lên ở Quận Spencer, Indiana. (Ảnh: Rene Sturgell/CC BY-SA 3.0)
Khi 12 tuổi, lúc Lincoln đốn củi, ông phát hiện ra rằng cái cây mà ông chặt đã bị người khác đánh dấu. Ông đem chuyện này kể cho mẹ kế, và bà đã kể cho Lincoln nghe một câu chuyện:
Thợ săn Bamp đến địa bàn của người da đỏ đặt bẫy để đi săn, nhưng trong nhiều ngày liên tiếp người da đỏ lại bắt con mồi của Bamp khiến ông rất tức giận. Họ đã hẹn gặp nhau và nói rõ mọi chuyện. Gặp nhau, không ai hiểu đối phương nói gì, họ đưa tay ra hiệu. Cuối cùng, Bamp quyết định đem bẫy cho người da đỏ luôn. Sau đó, trong một lần đi săn, Bamp bị bầy sói truy đuổi, ông phải nhảy xuống một vách đá, khi tỉnh dậy thì ông thấy mình đang nằm trong một căn lều của người da đỏ, vết thương đã được băng bó bằng thuốc. Mỗi ngày người da đỏ đều thay thuốc cho Bamp, cho ông ăn thịt, và thịt mà ông được ăn là thịt từ những con thú mà người da đỏ đã lấy trước đó. Chính sự tử tế của Bamp đã cứu sống ông. Sau khi hồi phục, ông trở thành người bạn tốt của người da đỏ, họ sống cùng nhau, cùng đi săn, chia sẻ kinh nghiệm và sự chiến lợi phẩm cho nhau.
Sau khi nghe xong câu chuyện, Lincoln nói với mẹ kế: Con biết phải làm sao rồi ạ, con cảm ơn mẹ.
Mỹ đức thiện đãi người khác mà mẹ kế đã dạy Lincoln đã trở thành kim chỉ nam trong suốt cuộc đời của ông, Lincoln khoan dung với những người miền Nam bị đánh bại trong Nội chiến. Một vị quan chức nói rằng, Tổng thống Lincoln không nên làm bạn với những kẻ thù chính trị của mình và nên loại bỏ họ. Lincoln nói một cách ôn hoà: "Khi họ trở thành bạn bè của tôi, thì chẳng phải tôi đã tiêu diệt kẻ thù chính trị của mình rồi sao?"
Ngày nay, trên các bức tường của Đài tưởng niệm Lincoln, người ta có thể thấy dòng chữ: Đừng ác ý với bất kỳ ai; hãy khoan dung và tử tế với tất cả; hãy kiên trì với chính nghĩa, vì Thượng Đế đã dạy chúng ta phải sống chính nghĩa ...
-
- Tượng đài Giải phóng Nô lệ. (Ảnh: Miền công cộng)
Viết thư thay cho người lính bị thương nặng
Lincoln thích đọc sách, nhưng chỉ nhận được một năm giáo dục chính thức, ông đã trải qua nhiều công việc như: nông dân, nhân viên cửa hàng, thủy thủ, quản lý bưu điện, luật sư, từng phục vụ trong lực lượng dân quân Illinois trong Chiến tranh Diều hâu đen, cấp bậc đại úy; nghị viên Hạ viện Hoa Kỳ, Tổng thống thứ 16 của Hoa Kỳ. Lincoln là tổng thống duy nhất có bằng sáng chế.
Trong cuộc Nội chiến, Lincoln thường đến bệnh viện để thăm các thương binh. Một lần, Lincoln đến bên giường bệnh của một người lính trẻ bị thương nặng và hỏi: “Anh có cần giúp đỡ gì không?”
Người lính không nhận ra Lincoln. Anh cố gắng nói: “Ông có thể giúp tôi viết một lá thư cho mẹ của tôi không.”
Lincoln cầm lấy giấy bút và bắt đầu viết những gì người lính trẻ nói: “Mẹ thân yêu nhất của con, con bị thương nặng khi làm nhiệm vụ, con sợ sẽ không thể hồi phục được, xin mẹ đừng vì con mà đau buồn, hãy thay con chào hỏi Mary và John, và Chúa phù hộ mẹ và cha.”
Người lính quá yếu không thể nói được nữa. Vì vậy, Lincoln đã ký vào ở cuối bức thư: “Abraham Lincoln đã thay con trai của bà viết thư cho bà.”
-
- Lincoln cầm lấy giấy bút và bắt đầu viết những gì người lính trẻ nói. (Ảnh minh họa: Pixabay)
Người lính trẻ yêu cầu được đọc bức thư, anh ta rất ngạc nhiên khi biết bức thư là do Lincoln viết, và hỏi: “Ông thực sự là tổng thống sao?”
Lincoln trả lời: “Vâng! Tôi là tổng thống.”
Lincoln lại hỏi người lính: “Tôi có thể giúp được gì nữa không?”
Người lính nói: “Xin hãy nắm tay tôi và cho tôi bước qua con đường cuối cùng trong bình yên.”
Trong phòng bệnh đang bận rộn hỗn loạn, Lincoln đã nắm tay người thanh niên, nói nhiều lời động viên ấm áp cho đến giây phút cuối cùng của cuộc đời người lính.
Không thể đánh mất lương tâm, không thể nói dối
Năm 1836, Lincoln trở thành luật sư. Vì có thanh danh và uy tín lớn ở địa phương, nên có vô số người kéo đến nhờ ông biện hộ. Lincoln biện hộ miễn phí cho người nghèo, và giúp góa phụ của một liệt sĩ trong Chiến tranh độc lập thắng một vụ kiện không có bằng chứng. Một người giàu mời Lincoln biện hộ để vu khống người khác. Lincoln nói, "Tôi xin lỗi, nhưng tôi không thể biện hộ cho ông vì hành động của ông không phải là chính nghĩa."
Người giàu nói với Lincoln: "Miễn là ông giúp tôi thắng vụ này, ông sẽ nhận được số tiền tùy ý ông."
Lincoln nghiêm nghị nói: "Chỉ cần sử dụng một chút kỹ xảo biện hộ, vụ kiện của ông rất dễ thắng, nhưng bản thân vụ án là không công bằng. Nếu tôi nhận vụ án của ông, khi tôi đứng trước thẩm phán, tôi tự nhủ: Lincoln, ngươi đang nói dối. Một lời nói dối chỉ có thể được nói ra khi bạn đánh mất lương tâm của mình. Tôi không thể đánh mất lương tâm và tôi không thể nói một lời nói dối. Vì vậy, mong ông hãy mời người cao minh khác, tôi không thể cống hiện sức lực cho ông được."
Người giàu có kia lắng nghe, không nói lời nào nữa và rời văn phòng Lincoln trong im lặng.
Bình tâm đối mặt với sự sỉ nhục
Tổng thống Lincoln đã bị một thượng nghị sĩ làm bẽ mặt trong bài phát biểu trước Thượng viện vào đêm trước khi ông ra ứng cử tổng thống. Thượng nghị sĩ nói: "Thưa ông Lincoln, trước khi ông bắt đầu bài phát biểu của mình, tôi muốn ông nhớ rằng ông là con trai của một người thợ đóng giày."
Lincoln quay đầu nhìn thượng nghị sĩ và nói một cách nghiêm túc: "Tôi rất biết ơn vì ông đã khiến tôi nhớ về cha tôi. Ông ấy đã qua đời. Tôi sẽ luôn ghi nhớ lời khuyên của ông, tôi biết rằng tôi làm tổng thống không thể tốt như cha tôi làm thợ đóng giày. Theo tôi biết, bố tôi cũng từng đóng giày cho gia đình ông. Nếu đôi giày của ông không vừa chân, tôi có thể giúp ông sửa chúng. Mặc dù tôi không phải là một thợ đóng giày giỏi nhưng từ nhỏ đã học cách làm giày từ cha tôi."
Sau đó, ông nói với tất cả các thượng nghị sĩ: "Đối với bất kỳ ai trong Thượng viện cũng vậy, nếu đôi giày của bạn do cha tôi làm và cần sửa chữa hoặc cải tiến, tôi sẽ cố gắng giúp đỡ hết sức có thể. Nhưng có một điều chắc chắn là tài nghệ của cha tôi là không ai có thể sánh được.” Nói đến đây, Lincoln đã bật khóc.
Sau một khoảng lặng ngắn ngủi, là một tràng pháo tay vang mãi không thôi.
Lam Sơn
Theo Sound of hope
