Cặp đôi tị nạn Ukraine bị chính phủ Bolivia trục xuất được chào đón trở lại

Gần cửa xuất nhập cảnh tại Sân bay Quốc tế Viru Viru, một đám đông những người ủng hộ Bolivia và Ukraine đã tụ tập trong cuộc biểu tình ngày 13/3 để chào mừng sự xuất hiện của hai người tị nạn bị giới chức nhập cư trục xuất một ngày trước đó.

Công dân Ukraine Mykhailo và Oksana Karpenko đã đến Bolivia vào ngày 12/3 và cơ quan nhập cư Bolivia đã giam giữ cặp đôi này trong khoảng 15 giờ, mặc dù họ đã cung cấp đầy đủ giấy tờ, bao gồm thư mời chính thức từ một người Ukraine xa xứ và công dân Bolivia sống ở nước này trong 45 năm.

Sau thời gian dài bị giam giữ, các quan chức đã từ chối cho cặp đôi tị nạn nhập cảnh và trục xuất họ về Argentina.

Tin tức về lời từ chối nhân đạo này đã lan truyền nhanh chóng, huy động các nhóm nhân quyền tại Bolivia và lãnh sự quán Ukraine để gây áp lực với các quan chức của Tổng thống Luis Arce cho phép cặp vợ chồng trở về từ Argentina.

Chủ nhà của cặp đôi ở Bolivia, cô Ludmila Kundenko, nói với The Epoch Times rằng lãnh sự quán Ukraine ở Brazil và Argentina cũng tham gia vào nỗ lực đưa những người đồng hương bị di tản của cô.

“Điều quan trọng nhất lúc này là mạng sống của họ. Họ [những người tị nạn] là đồng hương của tôi, là con của những người anh em của tôi", cô nói.

Cô Kundenko không lạ gì với việc trốn chạy khỏi cuộc đàn áp. Năm 1976, bà đến Bolivia với tư cách là người tị nạn đầu tiên chạy trốn khỏi Liên Xô và xin tị nạn tại quốc gia Nam Mỹ.

Kể từ đó, cô đã tạo một "cuộc sống tươi đẹp" cho chính mình ở Bolivia thuộc vùng Santa Cruz của Amazon.

Với tinh thần cống hiến hết mình, cô đã đề nghị giúp đỡ những người khác đang tìm kiếm nơi ẩn náu trong cuộc chiến của Nga ở Ukraine.

“Tôi đã mở ra một cánh cửa để nhiều người Ukraine và Nga đến đây hơn. Đó không chỉ là những người từ Ukraine [chạy trốn khỏi Liên bang Xô Viết]", cô nói thêm trong khi vẫy một biểu ngữ đầy màu sắc hiển thị màu sắc của lá cờ Ukraine.

Đằng sau những cánh cửa đã đóng

Kể từ khi Nga tiến hành một cuộc xâm lược quân sự toàn diện vào Ukraine vào ngày 24/2, Bolivia đã duy trì quan điểm trung lập về cuộc xung đột.

Các đại diện của nước này đã bỏ phiếu trắng tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc - cuộc bỏ phiếu để khiển trách Nga về vụ bắn phá đang diễn ra và cũng như việc thành lập một cuộc điều tra chính thức của hội đồng nhân quyền.

Các quan chức Bolivia đã không lên tiếng ủng hộ hay phản đối các hành động của Tổng thống Nga Putin kể từ khi cuộc chiến với Ukraine bắt đầu.

Tuy nhiên, các quan chức từ chính quyền của Tổng thống Luis Arce đã nhanh chóng thay đổi lập trường sau sự cố nhập cư vào ngày 12/3 và mời những người tị nạn bị trục xuất trở về từ Argentina bằng vé máy bay do chính phủ trả, cùng với lời xin lỗi chính thức.

Trong cuộc họp báo diễn ra tại sân bay Viru Viru ngày 13/3, Tổng Giám đốc Sở Di trú Katherine Calderon đã chính thức chào đón đôi bạn trẻ trở lại Bolivia.

“Giám đốc [khu vực] về nhập cư ở Santa Cruz và ba nhân viên khác có liên quan [tới việc trục xuất] đã bị sa thải vì điều đó là trái pháp luật. Chính phủ quốc gia không ủng hộ hành động của họ", bà Calderon nói với các phóng viên khi được hỏi tại sao các quan chức lại cách ly những người tị nạn.

Hơn nữa, bà cho biết cặp vợ chồng đã được cấp quy chế tị nạn "bao lâu họ muốn".

Bà cũng mời các công dân Ukraine từ khắp nơi trên thế giới đến Bolivia, tuyên bố họ sẽ được cấp quy chế tị nạn ngay lập tức.

Sau cuộc họp báo, người tị nạn Ukraine Oksana Karpenko nói với The Epoch Times, "Chúng tôi rất biết ơn khi được ở đây".

Khi được hỏi liệu họ có nghĩ rằng những người khác cũng sẽ chạy trốn khỏi cuộc xung đột ở châu Âu và xin tị nạn ở Bolivia hay không, bà Mykhailo Karpenko nói, “Tôi nghi ngờ điều đó. Rất tốn kém khi đến đây".

Bà Karpenkos từ chối tiết lộ chi tiết sau khi bị thẩm vấn về những gì đã xảy ra trong phiên họp đầu tiên kéo dài 15 giờ với cơ quan quản lý nhập cư vào ngày 12/3.

Đây là một điểm đáng lo ngại đối với các nhóm nhân quyền và những người ủng hộ cả hai quốc tịch bên ngoài nhà ga vì Bolivia có tiền sử giam giữ bất hợp pháp và nhận hối lộ cả từ cơ quan nhập cư và cảnh sát.

“Đây không phải là lần đầu tiên họ làm điều này", một trong những người ủng hộ đám đông yêu cầu được gọi là Juan nói về các quan chức chính phủ Bolivia.

Luật 251 liên quan đến việc xử lý những người di cư từ các quốc gia khác đã có ở Bolivia từ năm 2012. Nó quy định chính phủ phải cấp quyền tị nạn bất kể quốc gia, chủng tộc, tôn giáo nếu được yêu cầu.

Anh Juan cũng lưu ý trong lịch sử, chính phủ Bolivia từng cấp quy chế tị nạn cho bọn tội phạm và khủng bố, những kẻ xâm nhập theo quyết định và sự thuận tiện của chính phủ.

“Tôi rất vui vì những viên chức [nhập cư] đó đã bị sa thải. Bolivia có thể bị trừng phạt bởi các tổ chức quốc tế vì hành vi phạm tội này", ông nói liên quan đến việc trục xuất cặp vợ chồng Ukraine.

Luật sư người Bolivia, Luis Flores, lặp lại quan điểm này, giải thích với The Epoch Times, “Điều đó không hợp pháp, những gì họ đã làm [các quan chức nhập cư]. Người Ukraine phải được cấp quy chế tị nạn khi họ đến đây, đơn giản là vậy. Đó là luật".

Nhà của tôi là nhà của bạn

Cô Consuelo Medina là thành viên của nhóm nhân quyền Bolivia Ana Barba. Cô ấy đứng bên ngoài khu nhập cư ở ga cuối cùng với các thành viên khác của tổ chức trong hơn hai giờ trước khi cặp vợ chồng tị nạn đến, khua một tấm biển có nội dung “nhà của tôi là nhà của bạn”.

Cô Medina nói với The Epoch Times, “Tôi không đồng tình với chiến tranh. Tôi ở đây với tư cách là một công dân Bolivia để hỗ trợ người dân Ukraine”.

Một ban nhạc đã chơi nhạc và đám đông cổ động viên đã hò reo khi cô Karpenkos cuối cùng đã thoát khỏi khu vực an ninh sân bay vào ngày 13/3.

Cô Kundenko ôm họ khi đội vương miện hoa phong cách Ukraine truyền thống, vốn đã trở thành biểu tượng của niềm tự hào dân tộc.

“Đây là một kỷ niệm cho cả Ukraine và Bolivia", cô Kundenko nói.

Cô nói thêm rằng, nếu không phải vì yêu cầu quá lớn về sự khoan hồng của người dân Bolivia và áp lực từ nhiều lãnh sự quán Ukraine, cặp vợ chồng tị nạn có thể sẽ vẫn mắc kẹt ở Argentina.

Cô Oksana Karpenko cầm trên tay bó hoa mà một người ủng hộ Bolivia trao cho cô khi đang nhập cư bên ngoài, nói “Cảm giác thật tuyệt khi được ở đây".

Huyền Anh