Podcast là gì? Lịch sử, cách sử dụng và quy trình hoạt động của Podcast

Giúp NTDVN sửa lỗi

Có thể chúng ta đã nghe về Podcast trong cuộc sống hằng ngày của mình. Vậy Podcast là gì, nó đã phát triển lâu chưa, có quy trình hoạt động như thế nào? Làm thế nào để sử dụng Podcast? Ưu điểm và nhược điểm của Podcast là gì?

Podcast là gì?

Có thể hiểu đơn giản, Podcast là một ứng dụng phần mềm mà ở đó lưu trữ rất nhiều các tập tin âm thanh hoặc video mà người dùng có thể tải về và nghe. Người dùng cũng có thể tự tạo kênh podcast cho bản thân mình, và sau đó tải lên những tập tin âm thanh hay video mà họ sản xuất.

Một số thông tin thú vị về lịch sử của Podcast

Vào tháng 10/2001, Apple ra mắt máy nghe nhạc di động đầu tiên của mình là iPod.

Sự khởi đầu này đã tạo ra một cuộc cách mạng trong ngành công nghiệp âm nhạc, đồng thời tạo ra khái niệm chuyển ‘blog âm thanh’ sang một trình phát âm thanh dưới dạng tệp MP3.

Vào năm 2004, Adam Curry, đã từng là một video jockey (VJ - người dẫn dắt nội dung các chương trình âm nhạc trên nền tảng radio) MTV và nhà phát triển phần mềm Dave Winer đã viết mã một chương trình có tên iPodder, cho phép mọi người tải các blog âm thanh về iPod của họ.

Điều này có thể là một trong những nguyên nhân đã thúc đẩy nhà báo Ben Hammersley đề xuất từ Podcast; là từ ghép giữa hai từ ‘iPod’ (một nhãn hiệu máy phát nhạc) và ‘broadcast’ (có nghĩa là phát sóng).

Ngoài tên gọi là Podcast, một tên gọi khác là ‘net cast'; tên gọi này thể hiện sự trung lập, khi không có sự liên quan tới chiếc iPod.

Podcast hoạt động như thế nào?

Có thể nói, có 3 bước chính trong quá trình hoạt động của Podcast như sau:

Bước 1: Người dùng chuẩn bị file âm thanh dưới dạng MP3

  • Người dùng có thể ghi âm thanh bằng micro được kết nối với máy tính, máy tính bảng hoặc điện thoại.
  • Sau đó, có thể sử dụng các phần mềm để chỉnh sửa âm thanh như GarageBand, Descript hay Audacity.

Bước 2: Người dùng đăng ký dịch vụ lưu trữ Podcast (ví dụ như: Transistor, Simplecast, hay Libsyn); sau đó tải file MP3 lên nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ podcast mà họ đã đăng ký.

Tại đây, nền tảng lưu trữ podcast sẽ tạo nguồn cấp dữ liệu RSS sẵn sàng cho podcast của người dùng.

Bước 3: Người dùng sẽ gửi podcast của mình tới các trình phát khác nhau. Ví dụ như gửi tới Apple podcasts, Spotify, hay Google podcast. Người dùng chỉ cần làm điều này một lần duy nhất; các lần sau thì người dùng không cần thực bước bước này.

Vào những lần sau, khi người dùng tải file mp3 của mình lên trên nền tảng lưu trữ, nó sẽ tự động cập nhật nguồn cấp dữ liệu RSS cho podcast của họ.

Các ứng dụng podcast (như Apple Podcast) sẽ phát hiện khi bạn có tập mới (a new episode) trong nguồn cấp dữ liệu RSS và sẽ tự động cập nhật.

Hình ảnh mô tả quy trình hoạt động của Podcast. (Ảnh: sử dụng Logo của các ứng dụng từ Wikipedia, và các ảnh từ Pixabay)
Hình ảnh mô tả quy trình hoạt động của Podcast. (Ảnh: sử dụng Logo của các ứng dụng từ Wikipedia, và các ảnh từ Pixabay)

Ưu điểm và nhược điểm của Podcast là gì?

Ưu điểm của Podcast là gì?

Podcast có một số ưu điểm như sau:

  • Truy cập dễ dàng: chỉ cần bạn có thiết bị điện thoại hay máy tính có kết nối với Internet, thì bạn dễ dàng truy cập được các nội dung Podcast mà bạn yêu thích.
  • Có thể sử dụng để học ngoại ngữ - ví dụ như tiếng Anh: có rất nhiều chương trình trên Podcast là sử dụng tiếng Anh. Việc nghe Podcast hàng ngày, cũng có thể giúp bạn cải thiện khả năng nghe tiếng Anh.
  • Nguồn nội dung đa dạng: theo trang Podcast insights, có hơn 48 triệu tập (episodes) trên Podcast tính đến tháng 4/2021. Điều này cho thấy nguồn nội dung trên Podcast là cực kỳ phong phú và đang dạng. Người dùng có thể tìm kiếm và chọn lựa các nội dung phù hợp với sở thích của mình.
  • Chi phí thấp: chi phí cho một người dùng tạo ra kênh podcast của mình không quá cao, điều này giúp họ có thể quảng bá nội dung của mình với một chi phí hợp lý. Đối với người nghe, đa phần các kênh podcast là miễn phí.

Nhược điểm của Podcast là gì?

Bên cạnh những điểm tốt ở trên, Podcast cũng có những nhược điểm như sau:

  • Đa phần là audio podcast: mặc dù cũng có những video podcast, nhưng đa phần nội dung trên podcast là âm thanh, điều này có thể khiến một số người không thích, vì họ thường thích cả hình ảnh và âm thanh.
  • Dễ vi phạm bản quyền: bởi vì chỉ sử dụng âm thanh, thường mọi người sẽ ít khi đọc trích dẫn nguồn của nguồn âm thanh; điều này dễ dẫn đến vấn đề là dễ vi phạm bản quyền trên Podcast.

Cách sử dụng Podcast

Khi sử dụng Podcast, sẽ có 4 thao tác mà chúng ta cần lưu ý:

1. Tìm kiếm một Podcast:

Có 2 cách để tìm kiếm Podcast, cách thứ nhất là gõ vào tên Podcast mà chúng ta đã biết trong ô tìm kiếm.

Cách thứ hai là Browse hoặc Top Charts: khi bấm vào Browse, chúng ta sẽ thấy danh sách Podcast có sẵn đã được phân loại theo chủ đề. Ví dụ như giáo dục, kinh doanh, tin tức, hay hài … bạn có thể chọn những nội dung phù hợp với sở thích của bạn. Khi bấm vào Top Charts, bạn sẽ thấy danh sách những kênh hoặc tập (episode) Podcast phổ biến.

Podcast là gì? Lịch sử, cách sử dụng và quy trình hoạt động của Podcast
Hình ảnh mô tả cách tìm kiếm một Podcast.

2. Tải (download) các episode (tập hay file âm thanh) trên Podcast về máy tính/điện thoại

Khi đang ở giao diện của bài trên kênh Podcast, bạn bấm vào nút “...” ở góc phải trên, sau đó chọn Settings; một giao diện khác sẽ hiện ra, bạn chọn vào nút chỗ Automatic Downloads; như vậy, khi bạn nghe các bài ở kênh Podcast này, điện thoại sẽ tự động tải về. Khi không có kết nối Internet, bạn cũng có thể nghe được nếu episode đó đã được tải về.

Hình ảnh mô tả cách tải (download) các episode (tập hay file âm thanh) trên Podcast về máy tính/điện thoại.

3. Chia sẻ Podcast

Khi đang ở giao diện của bài trên kênh Podcast, bạn bấm vào nút “...” ở góc phải trên, sau đó chọn “Share Show"; một giao diện các ứng dụng nhắn tin sẽ hiện ra, bạn chọn ứng dụng và chọn tên người nhận là hoàn thành việc chia sẻ.

4. Đồng bộ Podcast giữa các thiết bị

Từ mục Setting trên điện thoại, bạn chọn Podcasts, sau đó bật nút “Sync Library" lên thì Podcast sẽ tự động đồng bộ các episode giữa các thiết bị của bạn với nhau.

Hỏi và đáp các câu hỏi liên quan đến Podcast

Có thể nghe Podcast ở đâu?

Bạn có thể nghe Podcast trên trang Web thông qua trang Spotify hoặc Soundcloud. Đối với điện thoại Android, bạn có thể nghe Podcast thông qua ứng dụng, ví dụ như Google Podcasts hay Castbox. Với iPhone và iPad, bạn có thể nghe thông qua ứng dụng Apple Podcasts.

Cách nghe Podcast trên máy tính?

Nếu bạn sử dụng máy Mac, bạn có thể sử dụng ứng dụng Apple Podcasts để nghe Podcast. Nếu bạn sử dụng máy Windows hay Ubuntu, thì bạn có thể nghe Podcast thông qua trang Web Spotify hay Soundcloud. Bạn chỉ cần tìm tên Podcast trên Google (ví dụ bạn tìm với từ khoá: “Chánh kiến radio spotify”), sau đó bạn chọn kết quả đầu tiên, sau đó bấm vào nút play những episode (những bài) mà bạn muốn nghe.

Cách nghe Podcast trên máy tính
Cách nghe Podcast trên máy tính thông qua trang Web Spotify.

Cách làm Podcast là gì?

Có khá nhiều bài viết và video hướng dẫn cách làm Podcast; bạn có thể tham khảo video How to Create a Podcast for Beginners (2022) ở đây. Hoặc bạn có thể tham khảo video cách Sản xuất một Podcast hàng đầu Việt Nam? Cách làm Podcast cho người mới bắt đầu ở đây.

Danh sách Podcast luyện tiếng Anh online miễn phí tốt nhất

Bạn có thể tham khảo và thử nghe các Podcast sau: Elementary Podcasts, Splendid Speaking, Better @ English, Voice of America Learning English, Business English Pod, Culips ESL Podcast, và ESL Podcast. Hoặc bạn cũng có thể thử nghe các chương trình tin tức trên Podcasts như: American Thought Leaders và CrossroadsET.

Những Podcast tiếng Việt

Bạn có thể nghe các bài ở kênh Chánh Kiến Radio. Nơi có những bài chia sẻ khá hay về cuộc sống, nhân sinh quan, và những câu chuyện trong văn hoá truyền thống.

Liên Liên - Tổng hợp

Nguồn tham khảo:

  1. Zeeshan Akram Jabeer - A Brief History of Podcasting, 2021.
  2. How to publish a podcast on Spotify and Apple Podcasts

Khoa học Công nghệ


BÀI CHỌN LỌC

Podcast là gì? Lịch sử, cách sử dụng và quy trình hoạt động của Podcast