Nhiều yếu tố đang tạo điều kiện thuận lợi để biến Mexico thay thế Trung Quốc trở thành trung tâm sản xuất hàng đầu của Mỹ, hay thậm chí chiếm lấy cả vị thế 'công xưởng thế giới'.
Mối quan hệ của Mỹ với Trung Quốc đã rạn nứt trong những năm qua, khiến việc tiến hành kinh doanh ở Trung Quốc trở nên đắt đỏ hơn và vì vậy các chuyên gia tin rằng Mexico có thể vượt qua Trung Quốc để trở thành nhà sản xuất hàng đầu cho các công ty Mỹ.
Ông Ricardo Rubiano, người sáng lập công ty đầu tư bất động sản RubiGroup Capital, nói với The Epoch Times: “Các công ty Mỹ và quốc tế (bao gồm cả các công ty Mexico) đang thiết lập và đã thiết lập hoạt động sản xuất ở Mexico trong 5 đến 7 năm qua vì nó gần với thị trường”. “Các sản phẩm được phân phối nhanh chóng vào thị trường Mỹ. Chúng ta có mối quan hệ văn hóa với Mexico, nước mà chúng ta hiểu rõ hơn, 30% dân số ở Mỹ là người gốc Tây Ban Nha. Vì vậy, có rất nhiều mối liên hệ với một quốc gia như Mexico”.
Hiện tượng các công ty chuyển cơ sở sản xuất của họ sang Mexico và đến gần thị trường Mỹ hơn là một phần của xu hướng được gọi là “nearshoring” (dịch chuyển hoạt động sản xuất về gần quê nhà). Đây là trường hợp một công ty cắt giảm chi phí vận chuyển bằng cách tiến hành hoạt động kinh doanh ở một quốc gia lân cận thay vì ở các nước xa xôi.
“Nếu các công ty sản xuất ở Mexico thì không có việc vận chuyển đường biển ra nước ngoài, không có đại dương nào để vượt qua. Bạn có thể sản xuất và vận chuyển thứ gì đó đến vùng đông bắc chỉ trong vài ngày thay vì mất nhiều thời gian để vượt qua Kênh đào Panama để đến Houston hoặc Bờ Đông", ông Rubiano, người có công ty hoạt động dọc biên giới Mỹ - Mexico, cho biết,.
Vào đầu năm 2023, Mexico đã trở thành đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ với thương mại song phương giữa hai nước đạt tổng trị giá 263 tỷ USD trong 4 tháng đầu năm nay, theo một báo cáo từ Ngân hàng Dự trữ Liên bang Dallas.
“Mexico nổi lên sau mối quan hệ rạn nứt của Mỹ với Trung Quốc, quốc gia đã vượt qua Canada để giành vị trí thương mại hàng đầu vào năm 2014. Tình hình đã thay đổi vào năm 2018 khi Mỹ áp đặt thuế quan đối với hàng hóa của Trung Quốc và sau đó là sự gián đoạn chuỗi cung ứng trong thời kỳ đại dịch, thứ đã làm thay đổi thương mại quốc tế và dòng đầu tư trên toàn thế giới”, Ngân hàng Dự trữ Liên bang Dallas cho biết. “Thành quả của Mexico phản ánh sự nổi lên của nước này trong lĩnh vực sản xuất, một thành phần quan trọng của hàng hóa di chuyển giữa nước này và Mỹ. Trong bốn tháng đầu năm 2023, tổng thương mại hàng hóa sản xuất giữa Mexico và Mỹ đạt 234,2 tỷ USD.”
Báo cáo từ Ngân hàng Dự trữ Liên bang Dallas tiếp tục tuyên bố rằng hàng Mexico nhập khẩu vào Mỹ tổng cộng đạt 157 tỷ USD; Xuất khẩu của Mỹ sang Mexico đạt 107 tỷ USD. Thương mại Mexico – Mỹ trong bốn tháng đầu năm 2023 chiếm 15,4% tổng số hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu của Mỹ; Thương mại Canada – Mỹ theo sau ở mức 15,2% và sau đó là Trung Quốc - Mỹ ở mức 12,0%.
-
- Một nhân viên làm việc trên dây chuyền sơn ô tô tại nhà máy của Mazda ở Salamanca, bang Guanajuato, Mexico, vào ngày 09/11/2022. (Ảnh: CLAUDIO CRUZ/AFP qua Getty Images)
Thu hút các doanh nghiệp
Vào năm 2022, chính phủ Mexico đã đưa ra một thông báo táo bạo rằng hàng trăm công ty đã bày tỏ sự quan tâm đến việc chuyển đến Mexico sau khi đại dịch bộc lộ những lỗ hổng của chuỗi cung ứng toàn cầu hiện tại, hệ thống vốn do Trung Quốc thống trị.
Bộ trưởng Kinh tế Mexico Raquel Buenrostro cho biết: “Cuộc khủng hoảng sức khỏe do COVID-19 gây ra, cuộc chiến giữa Nga và Ukraine và sự suy giảm của nền kinh tế Trung Quốc đã ảnh hưởng đến chuỗi sản xuất và phân phối nguyên liệu thô toàn cầu và điều này đã tạo ra tác động tiêu cực đến thị trường toàn cầu”. “Những thách thức do các sự kiện thế giới này gây ra đã thúc đẩy nhu cầu tăng cường thị trường khu vực và chuỗi cung ứng trong các ngành kinh tế quan trọng của đất nước chúng ta. Chính phủ Mexico đã có thể đối mặt với cuộc khủng hoảng do đại dịch gây ra”.
Bà Buenrostro tiếp tục tuyên bố rằng do khả năng “vượt qua cơn bão” của Mexico, nó đã thu hút sự chú ý của một số quốc gia Bắc Mỹ muốn di dời hoạt động kinh doanh về phía nam biên giới.
“Hiện tại có hơn 400 công ty ở Bắc Mỹ có ý định thực hiện quá trình di dời từ châu Á sang Mexico. Đây là một dấu hiệu cho thấy tầm quan trọng của TMEC (Hiệp ước Mexico - Mỹ - Canada), một hiệp định thương mại giúp tăng cường mối quan hệ với Mỹ và Canada, đồng thời thiết lập một khuôn khổ thể chế mang lại sự chắc chắn về mặt pháp lý cho các nhà đầu tư, doanh nhân và người tiêu dùng trong khu vực”.
Theo các chuyên gia, đó là một sự chuyển đổi đối với Mexico mà cuối cùng có thể đưa nước này thay thế Trung Quốc trở thành công xưởng của thế giới.
“Mexico thực sự đang trải qua cái mà một số người gọi là ‘thời điểm Mexico’ mới với các khoản đầu tư nearshoring và reshoring [chuyển hoạt động sản xuất về quê nhà] ngày càng tăng khi các công ty Mỹ tìm cách đa dạng hóa và rút ngắn chuỗi cung ứng của họ”, ông Andrew Rudman, giám đốc Viện Mexico của Trung tâm Wilson, nói với The Epoch Times. “COVID-19 đã cho thấy những rủi ro của việc phụ thuộc vào chuỗi cung ứng dài dựa trên một nhà cung cấp hoặc địa điểm duy nhất. Ngoài ra, USMCA (Thỏa thuận Mỹ - Mexico - Canada) đã tạo ra một nền tảng mạnh mẽ, có thể dự đoán được để sản xuất phục vụ thị trường Mỹ. Mexico đã chứng kiến dòng vốn đầu tư đáng kể, bao gồm cả từ Trung Quốc, vào các hoạt động kho bãi và lắp ráp, đặc biệt là ở miền bắc Mexico. Đầu tư vào các nhà máy mới cũng đang diễn ra vào thời điểm này, từ châu Á, châu Âu và từ Mỹ”.
Tham gia cuộc đua chất bán dẫn
Mexico thậm chí đang tìm cách tận dụng cuộc đua phát triển chất bán dẫn nhằm cung cấp cho lĩnh vực điện thoại di động, máy ảnh, micrô và các thiết bị điện tử khác bằng cách thu hút nhiều doanh nghiệp công nghệ hơn đến với quốc gia này. Theo Hiệp hội Công nghiệp Chất bán dẫn, 80% chất bán dẫn của thế giới được sản xuất ở châu Á.
Nhưng do căng thẳng địa chính trị gia tăng và sự gián đoạn chuỗi cung ứng, việc phụ thuộc vào châu Á để sản xuất hàng trăm bộ phận cần thiết để tạo ra một thiết bị di động đã khiến Mỹ rơi vào tình thế dễ bị tổn thương.
Trong nỗ lực có được chủ quyền trong lĩnh vực chip, Mỹ đã cung cấp 52 tỷ USD để giúp hình thành chuỗi cung ứng nội địa cho các sản phẩm thông minh thông qua Đạo luật Khoa học và Chip.
“Đạo luật Khoa học và CHIPS cung cấp 52,7 tỷ USD cho nghiên cứu, phát triển, sản xuất và phát triển lực lượng lao động bán dẫn của Mỹ. Điều này bao gồm 39 tỷ USD khuyến khích sản xuất, bao gồm 2 tỷ USD cho các chip kế thừa được sử dụng trong ô tô và hệ thống phòng thủ, 13,2 tỷ USD cho R&D và phát triển lực lượng lao động, và 500 triệu USD để cung cấp cho các hoạt động chuỗi cung ứng bán dẫn và an ninh công nghệ thông tin quốc tế”, Tòa Bạch Ốc cho biết trong một thông cáo báo chí.
Sản xuất tất cả các bộ phận đó trên đất Mỹ sẽ là một nhiệm vụ khó khăn, đó là lý do tại sao quan hệ đối tác chiến lược với Mexico để sản xuất chip có thể mang lại lợi ích cho cả hai nước. Mexico đã và đang xây dựng một “thung lũng silicon” mới, từ đó họ hy vọng sẽ chế tạo chip trong một hành lang từ Thành phố Mexico đến các thành phố dọc biên giới Mỹ.
“Khi bạn nhìn vào sự mở rộng công nghiệp trong hành lang đó, [nhà máy] Tesla đang được xây dựng ở Monterrey, cùng với Sony và Samsung. Hầu như bất kỳ công ty nào trong Fortune 500 hiện đều đang hoạt động ở Mexico hoặc mở rộng đáng kể sự hiện diện của họ ở Mexico”, ông Rubiano nói.
Theo The Epoch Times
Bảo Nguyên biên dịch
