Rạng sáng mai (23/4) Việt Nam sẽ quan sát được mưa sao băng rực sáng như quả cầu lửa với số lượng quan sát khoảng 20 sao băng mỗi giờ.
Theo Hội Thiên văn Hà Nội (HAS), thời điểm lý tưởng nhất để quan sát mưa sao băng Lyrids (Thiên Cầm) là rạng sáng 23/4 (sau nửa đêm 22/4 và trước khi Mặt trời mọc của ngày 23). Những thiên thạch này đôi khi có thể tạo ra những vệt bụi sáng kéo dài trong vài giây.
Được biết, Lyrids được tạo ra bởi các hạt bụi do sao chổi C/1861 G1 Thatcher để lại, được phát hiện vào năm 1861 và có chu kì khoảng 415 năm trên quỹ đạo quanh Mặt trời.
Tháng 4 hàng năm khi Trái đất đi qua vùng quĩ đạo bị cắt ngang bởi dòng thiên thạch này, các thiên thạch lao vào khí quyển Trái đất và bốc cháy thành những vệt sáng dài trên bầu trời mà chúng ta gọi là sao băng.
Lyrids được coi là một trong những trận mưa sao băng cổ xưa nhất. Những tài liệu xa xưa nhất ghi nhận về hiện tượng này cho biết nó đã được quan sát từ cách đây 2.500 năm.
Trên thực tế, Lyrids là một trận mưa sao băng nhỏ, ngay cả với điều kiện thời tiết tốt và ở các vùng có điều kiện khí quyển ít ô nhiễm thì người quan sát cũng chỉ có thể thấy không quá 20 sao băng mỗi giờ, các sao băng đa số không quá sáng và rõ nét.
Vì lý do này, hiện tượng trên sẽ khó được quan sát tại những nơi có mức độ ô nhiễm cao (các thành phố lớn, gần các khu dân cư, khu công nghiệp, công trường xây dựng ...). Mặt khác, thời điểm cực điểm của hiện tượng này lại gần trùng với lúc trăng tròn, nên ánh sáng từ Mặt Trăng sẽ che khuất một phần không nhỏ các sao băng mà lẽ ra người quan sát có thể nhìn thấy.
Mặc dù vậy, nếu có vị trí quan sát lý tưởng cùng một bầu trời đủ trong, bạn vẫn có cơ hội nhìn thấy một số vệt sáng khi nhìn lên bầu trời đêm vào cực điểm của hiện tượng này.
Người xem không cần phải có bất cứ dụng cụ gì để quan sát mưa sao băng. Quan trọng nhất là một bầu trời không mây, ít ô nhiễm, và tất nhiên là một vị trí quan sát thoải mái và an toàn cộng với một chút kiên nhẫn.
| Mưa sao băng (meteor shower) là hiện tượng quang học xảy ra khi nhiều sao băng xuất hiện cùng lúc hoặc liên tiếp với điểm xuất phát chung trên bầu trời. Mưa sao băng bắt nguồn từ đám mảnh vụn gồm rất nhiều thiên thạch trên quỹ đạo Trái Đất, thường là phần sót lại của các tiểu hành tinh hay sao chổi khi chúng đi qua quĩ đạo hành tinh. Những đám thiên thạch này thường chứa nhiều thiên thạch, không đi toàn bộ vào khí quyển Trái Đất trong một lần hành tinh của chúng ta. Do đó hầu hết mưa sao băng là hiện tượng diễn ra hàng năm theo định kỳ. Mưa sao băng thường kéo dài nhiều ngày, nhưng chỉ có một khoảng cực điểm ngắn. Tại cực điểm, một mưa sao băng có thể cho phép người quan sát nhìn thấy từ 10 đến hơn 100 sao băng (hoặc hơn) mỗi giờ (tuỳ thuộc vào mưa sao băng lớn hay nhỏ). Đặc biệt đã có một số mưa sao băng đặc biệt lớn với mật độ hàng nghìn hay thậm chí hàng chục nghìn sao băng mỗi giờ từng được ghi nhận, được gọi là các trận bão sao băng (meteor storm). Nổi tiếng về khả năng tạo bão nhất là mưa sao băng Leonids được ghi nhận đã gây ra bão sao băng vào các năm 1799, 1833 và 1966. |
