Nồng độ ô nhiễm bụi mịn của tất cả các tỉnh, thành phố ở Việt Nam đều vượt nhiều lần so với mức khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới.
Theo Báo cáo "Hiện trạng bụi P.M2.5 ở Việt Nam giai đoạn 2019-2020 sử dụng dữ liệu đa nguồn" được công bố ngày 1/12, chất lượng không khí ở Việt Nam năm 2020 có phần cải thiện hơn so với 2019. Tuy nhiên nhiều vùng và địa phương vẫn chịu ô nhiễm bụi mịn khá cao.
Trên phạm vi toàn quốc, nồng độ PM2.5 trung bình năm 2020 có xu hướng giảm so với năm 2019. Các vùng có nồng độ bụi mịn cao là Đồng bằng sông Hồng (Hà Nội và các tỉnh lân cận), Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh (các khu vực ven biển), và TPHCM, Đồng Nai và Bình Dương.
Tỉnh thành nào có bụi PM2.5 vượt chuẩn quốc gia và thế giới?
Trong năm 2020, miền Bắc có 10/25 tỉnh thành có nồng độ bụi trung bình năm toàn tỉnh vượt quy chuẩn quốc gia, bao gồm Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương, Hà Nội, Thái Bình, Nam Định, Hải Phòng, Hà Nam, Ninh Bình, Vĩnh Phúc.
Miền Trung và miền Nam không có tỉnh, thành phố nào có nồng độ bụi PM2.5 trung bình năm 2020 vượt quy chuẩn quốc gia. Tuy nhiên, trên địa bàn các tỉnh Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Nghệ An (miền Trung) và TPHCM, Bình Dương, Đồng Nai (miền Nam) vẫn có nhiều khu vực địa phương đang chịu ô nhiễm bụi PM2.5.
"Nếu so sánh với nồng độ bụi PM2.5 theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 2021 và năm 2005, nồng độ bụi PM2.5 của tất cả các tỉnh, thành phố trên toàn quốc trong giai đoạn 2019- 2020 đều vượt nhiều lần các mức khuyến nghị này", báo cáo cho biết.
Khuyến nghị của WHO về nồng độ bụi PM2.5 năm 2021 ở mức 5 μg/m3 và năm 2005 ở mức 10 μg/m3 cho sức khỏe cộng đồng.
Trong số 10 tỉnh miền Bắc có nồng độ bụi mịn PM 2.5 trung bình năm vượt tiêu chuẩn cho phép, Hà Nội có chỉ số cao nhất.
Ô nhiễm bụi mịn ở Hà Nội
Báo cáo cho biết Hà Nội là thành phố đứng thứ 6 trong xếp hạng các tỉnh, thành phố có nồng độ bụi PM2.5 trung bình năm 2020 cao nhất.
Quy chuẩn quốc gia QCVN 05:2013/BTNMT quy định, nồng độ bụi mịn trung bình năm là 25 μg/m3. Tuy nhiên cả hai năm 2019-2020 Hà Nội đều vượt, trong đó có đến 29/30 quận, huyện và thị xã ở Hà Nội có nồng độ bụi PM2.5 ở mức cao.
Trong 12 quận nội thành, nồng độ bụi dao động trong khoảng từ 31,5 μg/m3 đến 32,9 μg/m3, cao nhất tại quận Hai Bà Trưng (32,9 μg/m3) và thấp nhất là Hà Đông (31,5 μg/m3).
Có sự chênh lệch nồng độ bụi PM2.5 trung bình năm giữa các quận/huyện, trong đó nội thành cao hơn và các huyện ngoại thành thấp hơn (trừ các huyện Gia Lâm, Đông Anh và Thanh Trì).
Năm 2020, có 29/30 quận/huyện ở Hà Nội có nồng độ trung bình năm vượt quy chuẩn quốc gia. Nồng độ bụi PM2.5 có chênh lệch rõ rệt theo mùa, cao hơn từ tháng 11 đến tháng 3 và thấp hơn từ tháng 5 đến tháng 9.
Trước đó Ngân hàng Thế giới (WB) đã lấy 80 mẫu bụi mịn từ tháng 8/2019 đến 7/2020 tại điểm đo Cầu Giấy và Gia Lâm để phân tích để xác định nguồn gây ô nhiễm. Kết quả cho thấy nguồn ô nhiễm đến từ đốt sinh khối (vật liệu sinh học) chiếm 26%, hoạt động công nghiệp khoảng 29%, giao thông chiếm 15% tổng lượng bụi mịn PM 2.5 ở Hà Nội.
Ô nhiễm bụi mịn ở TP. HCM
Tại TP. HCM, nồng độ bụi PM2.5 trung bình năm đứng thứ 11 trong xếp hạng toàn quốc. Nồng độ trung bình năm 2020 của thành phố vẫn thấp hơn giới hạn cho phép của tiêu chuẩn quốc gia, và giảm 13% so với nồng độ trung bình năm 2019.
Năm 2020, nồng độ bụi PM2.5 cao ở phía bắc và thấp ở phía nam của thành phố; và có 12/24 quận/huyện có nồng độ trung bình năm vượt quy chuẩn quốc gia.
"Các dữ liệu tổng hợp cho thấy giãn cách xã hội do đại dịch Covid-19 đã phần nào giúp cải thiện chất lượng không khí toàn quốc và hai đô thị đặc biệt là Hà Nội và TP. HCM"-báo cáo nhận định.
Báo cáo trên do nhóm nghiên cứu Trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội công bố. Đây là báo cáo đầu tiên của Việt Nam sử dụng mô hình học máy thống kê ảnh hưởng hỗn hợp, kết hợp với ảnh vệ tinh để đo chất lượng không khí cả ở những điểm không có trạm đo.
Bụi mịn là gì?Bụi mịn PM2.5 là những hạt bụi li ti có trong không khí với kích thước 2,5 micron trở xuống (so với sợi tóc con người thì nó nhỏ hơn khoảng 30 lần). Ngoài ra, bụi mịn PM2.5 xuất hiện trong không khí bắt nguồn từ nguyên nhân tự nhiên và nguyên nhân nhân tạo. Bụi mịn mang đến những vi khuẩn có hại cho cơ thể, từ đó gây ra hiện tượng dị ứng da, cảm thấy ngứa ngáy, khó chịu. Nếu tiếp xúc với lượng bụi mịn nhiều còn có thể gây ra các hiện tượng viêm mũi, đau mắt, các bệnh về tai mũi họng. |
Trên đây là báo cáo thống kê mới nhất về tình trạng ô nhiễm bụi mịn ở các tỉnh thành tại Việt Nam.
