Hãy tưởng tượng bạn đang tìm kiếm trên Google bằng tâm trí, ghi lại suy nghĩ của mình vào nhật ký mà không cần nhấc ngón tay và điều khiển sức mạnh robot siêu phàm. Hãy tưởng tượng: tất cả suy nghĩ của bạn được giải mã thành ngôn ngữ tương thích với máy tính. Chạy qua một máy chủ và được kiểm soát bởi… nhưng cũng hy vọng là, một người đáng tin cậy.
Hãy xem xét tất cả những điều đó và bạn sẽ hiểu được bối cảnh xung quanh Neuralink.
Công ty giao diện não - máy tính (BCI) Neuralink gần đây thông báo rằng họ đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cho phép bắt đầu thử nghiệm cấy chip lên não người. Dành cho những ai chưa biết, Neuralink được Elon Musk thành lập vào năm 2016 để phát triển các vi mạch có thể gửi và nhận dữ liệu trực tiếp từ não bộ.
Không thể phủ nhận rằng chủ đề này rất hấp dẫn và hết sức ý nghĩa. Tuy nhiên, cũng như nhiều chủ đề khoa học tiên phong, công nghệ mới nổi này có những rủi ro và lo ngại. Như chú Ben của Người nhện đã từng nói: “Sức mạnh lớn đi kèm với trách nhiệm lớn lao”.
Chip Neuralink là gì?
Chip Neuralink là một phần cứng nhỏ rộng và dày hơn một phần tư một chút. Gắn vào con chip là 64 dây, mỗi dây chỉ dày vài micron và có 16 điện cực cực nhỏ trên đó. (Để tham khảo, micron bằng 1/15 chiều rộng của một sợi tóc)
Các tế bào não giao tiếp một phần thông qua các xung điện nhỏ. Vì lý do này, các bác sĩ lâm sàng và nhà khoa học sử dụng các thiết bị có điện cực - phổ biến nhất là nắp chụp não không xâm lấn (EEG) - để đánh giá hoạt động của não bằng cách đo tín hiệu tế bào.
Theo đó, nếu tế bào thần kinh sử dụng các xung điện để phối hợp các chức năng của chúng thì chúng ta cũng có thể tác động đến chức năng não bằng cách gửi các xung từ điện cực đến các tế bào. Trong một số trường hợp nghiêm trọng - chẳng hạn như động kinh, bệnh Parkinson hoặc đau mãn tính - kích thích não sâu (DBS) sử dụng tín hiệu điện để điều chỉnh tín hiệu tế bào về mặt trị liệu.
Ưu điểm của cấy ghép là độ chính xác. Với các thiết bị gắn bên ngoài, hộp sọ và mô làm suy giảm một phần tín hiệu. Do đó, đối với các chức năng chi tiết như uốn cong ngón tay của bạn, các điện cực xâm lấn mang lại độ chính xác cao hơn khi vừa đo vừa truyền xung.
Chip Neuralink được sử dụng như thế nào?
Chip Neuralink được phẫu thuật cấy ghép. Trong quá trình thực hiện, robot chính xác sẽ khoan một lỗ vào hộp sọ của con người, sau đó nhẹ nhàng đẩy các sợi chỉ vào não. Quá trình này mất một vài giờ. Sau khi lành, thiết bị sẽ vô hình nhưng chỉ để lại một vết sẹo nhỏ và được thiết kế để sạc thông qua các vật dụng tùy chỉnh, như một chiếc gối đặc biệt hoặc mũ bóng chày. Cuộc phẫu thuật dự kiến sẽ khiến các công ty bảo hiểm tiêu tốn khoảng 40.000 USD.
Neuralink đã bắt đầu tuyển chọn bệnh nhân và trọng tâm hiện tại của các thử nghiệm giai đoạn đầu sẽ là cho phép những người bị liệt tứ chi điều khiển máy tính bằng suy nghĩ của họ. Thông thường, não bộ của người bị liệt hoạt động tốt, nó chỉ gặp vấn đề giữa các kết nối thần kinh với cơ bắp. Bằng cách đo các tín hiệu trong khu vực điều khiển chuyển động của ngón tay và bàn tay, được gọi là vỏ não vận động, chip Neuralink sẽ truyền dữ liệu đến máy tính. Vì vậy, thay vì cử động tay, bệnh nhân sẽ chỉ nghĩ về điều đó. Điều này hỗ trợ những việc như nhắn tin, lướt web và điều hướng menu bằng suy nghĩ.
Các đối thủ cạnh tranh chính của Neuralink, Synchron và Onward, đã bắt đầu thử nghiệm trên người, cho phép điều hướng máy tính cùng với việc đi bộ, đạp xe và bơi lội. Ngoài ra, cấy ghép BCI đã tồn tại khoảng 20 năm, được Blackrock Neurotech tiên phong. Tuy nhiên, Neuralink hy vọng sẽ cung cấp một thiết bị ít cồng kềnh với độ phân giải cao hơn nhiều, cùng sự hỗ trợ từ AI tiên tiến của công ty. Trong BCI, điều này có nghĩa là khả năng chính xác hơn.
Tại buổi trình diễn Neuralink vào ngày 28 tháng 8 năm 2020, ông Musk chia sẻ niềm tin của mình rằng cuối cùng không chỉ hầu hết mọi người sẽ phát triển các vấn đề về não hoặc cột sống, mà một thiết bị cấy ghép như Neuralink cũng có thể giải quyết những vấn đề này và các vấn đề khác.
Rủi ro tiềm ẩn của công nghệ sinh học
Có thể hiểu được, tiềm năng của công nghệ sinh học dành cho các ứng dụng y tế, nâng cao nhận thức, chất lượng cuộc sống và nghiên cứu tiên tiến khiến nhiều người tò mò.
Tuy nhiên, công nghệ mới tiềm ẩn mối lo ngại. Đầu tiên, đó là vấn đề về sự đồng ý. Gia đình của những bệnh nhân có thể khao khát chữa trị cho người bị liệt trong gia đình. Trong trường hợp những người không thể giao tiếp tự do do bị liệt (“hội chứng bị nhốt”), công nghệ thử nghiệm beta mới có thể khiến họ gặp rủi ro về những kết quả không mong muốn.
Ngoài ra, công nghệ sinh học mới đi kèm với những rủi ro và tác dụng phụ chưa được biết đến, đặc biệt nếu nó ảnh hưởng giả tạo đến hoạt động sinh hóa. Nhắm mục tiêu vào một triệu chứng có thể vô tình tạo ra một triệu chứng khác.
Mặc dù Neuralink đã được thử nghiệm trên động vật suốt vài năm qua, nhưng các vấn đề khác vẫn có thể phát sinh trong quá trình thử nghiệm trên người. Ngay cả trong các phương pháp điều trị y tế đã trở nên phổ biến, chúng ta vẫn biết rằng một số chúng đem lại hậu quả lâu dài, sâu rộng và tiêu cực.
Bên cạnh những lo ngại về mặt sinh học, một lĩnh vực quan trọng khác cần quan tâm là bảo mật, quyền riêng tư và thậm chí là quyền tự chủ ở cấp độ cơ bản nhất. Chúng ta đang sống trong thời đại mà tội phạm mạng phổ biến, hoạt động tiếp thị thần kinh quyết định các chiến dịch quảng cáo và “hệ thống tín dụng xã hội” xác định quyền tự do cá nhân. Hack não đưa những vấn đề này lên một tầm cao mới.
Một vấn đề khác đi kèm với khả năng tăng cường thần kinh mà Neuralink có thể kích hoạt là nó liên quan đến liệu pháp gen và thuốc thể thao. Nghĩa là, nếu thay đổi sân chơi thì có tạo thêm bất bình đẳng không? Hơn nữa, đối với những người phản đối công nghệ mới nổi này, liệu nó có thúc đẩy một thế giới nơi họ phải đối mặt với áp lực phải “theo kịp” những người đón nhận sự thay đổi như vậy không?
Từ đâu đến đây?
Nhiều đột phá khoa học được thúc đẩy bởi sự cạnh tranh - mong muốn xây dựng một cái gì đó vĩ đại, trở thành người đầu tiên và “làm tốt hơn” những người đi trước. Tuy nhiên, ông Musk nói rằng ông đã thúc đẩy nhóm của mình rất nhiều vì ông tin rằng con chip này là cách để giúp đỡ hàng triệu người và cứu nhân loại khỏi mối đe dọa tiềm tàng của trí tuệ nhân tạo.
Nhưng để làm gì? Nhân loại đã sẵn sàng cho bước này chưa? Liệu chúng ta có còn là con người không? Một cái gì đó tốt hơn? Khác biệt? Hay liệu chúng ta có vượt qua ranh giới dẫn đến một cuộc sống tốt đẹp nhưng phải trả giá bằng việc nâng cao một số khía cạnh nhất định? Đây là cuộc trò chuyện mà chúng ta phải có với tư cách là một xã hội - một cuộc trò chuyện ngày càng cần thiết khi thời gian trôi qua.
Theo Robert Backer - The Epoch Times
Bảo Vy biên dịch
Robert Backer, Tiến sĩ, là nhà tâm lý học, nhà thần kinh học, nhà nghiên cứu học thuật và nhà tư vấn. Công việc của anh đã trải rộng trên nhiều tổ chức, bao gồm Đại học Pennsylvania, Đại học Delaware, Columbia, Yale, NYU và NIH. Anh có chuyên môn về các lĩnh vực tâm lý học lâm sàng và chăm sóc sức khỏe, cũng như tâm lý xã hội, nhận thức và tổ chức. Anh cũng thích nghệ thuật cổ điển phương Đông và phương Tây, thiền định và khám phá tiềm năng con người.
