Nếu chỉ có một điều bạn có thể làm để cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần, cũng như tăng cường khả năng miễn dịch, đó sẽ là gì?
Người dẫn chương trình khoa học của BBC, Tiến sĩ Michael Mosley cho biết trên podcast "Just One Thing" của mình rằng, chỉ cần dành hai giờ mỗi tuần hòa mình vào thiên nhiên và không gian xanh sẽ có lợi cho sức khỏe của bạn.
Ngoài ra, năng lượng tích cực này thậm chí tồn tại trong thời gian dài: bạn vẫn có thể cảm nhận được điều đó sau một tháng.
Ngày càng có nhiều nghiên cứu khẳng định tầm quan trọng của thiên nhiên và không gian xanh đối với sức khỏe thể chất lẫn tinh thần của con người.
Tuy nhiên, ngày nay hơn 80% dân số tập trung ở các thành phố, trong khi dịch bệnh đã khiến nhiều người phải ở nhà. Điều này càng nêu bật tầm quan trọng của không gian xanh đối với sức khỏe.
Vậy làm thế nào để không gian xanh và thiên nhiên cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần của con người?
Không gian xanh và thiên nhiên tăng khả năng miễn dịch
Người Nhật Bản xưa có truyền thống tắm trong rừng. Những hoạt động tương tự đã trở nên phổ biến hơn ở phương Tây trong những năm gần đây.
Ôm cây lớn có thể làm tăng mức oxytocin của cơ thể. Oxytocin, một loại hormone tăng cường mối liên kết giữa mẹ và con, còn được gọi là “hormone tình yêu” vì nó cũng được sản xuất khi con người có tâm trạng vui vẻ.
Đồng thời, hormone serotonin và dopamine trong cơ thể khi ôm cây lớn cũng làm tăng cảm giác hạnh phúc của một người.
Nhưng các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, dành thời gian ở trong rừng cũng có thể làm tăng số lượng "tế bào tiêu diệt tự nhiên" trong hệ thống miễn dịch.
Tế bào tiêu diệt tự nhiên là các tế bào miễn dịch quan trọng. Các tế bào tạo hiệu ứng miễn dịch bẩm sinh như vậy có thể tham gia vào quá trình chống khối u, chống nhiễm virus và điều hòa miễn dịch.
Tin tốt là chỉ một vài giờ hòa mình vào rừng hoặc nơi có nhiều cây xanh cũng đủ đem lại tác dụng.
Giáo sư Ming Kuo tại Đại học Illinois tại Chicago, người chuyên nghiên cứu về tác động của cảnh quan đô thị đối với sức khỏe, đã giải thích cách không gian xanh ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch từ hai khía cạnh trong một cuộc phỏng vấn với Tiến sĩ Mosley trên đài BBC.
Không gian xanh có tác dụng an thần
Đầu tiên, không gian xanh có thể làm dịu hệ thống miễn dịch, giáo sư Guo giải thích.
Bà cho biết, trong khả năng miễn dịch có một hệ thống cytokine chống viêm, tương đương với cơ chế cảnh báo sớm của cơ thể.
Khi hệ thống miễn dịch bắt đầu phòng thủ quá mức, nó sẽ tạo ra cơn bão cytokine. Nó thậm chí có thể dẫn đến tử vong.
Vậy nên, chúng ta cần điều chỉnh hệ thống cảnh báo sớm của mình để nó không dễ bị hoảng sợ, giáo sư Guo nói.
Không gian xanh tăng sức đề kháng trước virus
Thứ hai, không gian xanh cũng có thể tăng cường khả năng chống virus của hệ thống miễn dịch. Nó có thể điều chỉnh bộ máy chiến đấu của hệ thống miễn dịch, giúp sức đề kháng luôn ở trạng thái tốt nhất.
Giáo sư Guo cho biết, chỉ dành ba ngày trong tự nhiên sẽ có tác động "rất lớn và lâu dài" đối với khả năng chống lại virus của cơ thể, đồng thời cải thiện số lượng cũng như hoạt động của các tế bào tiêu diệt tự nhiên.
Cho dù đó là một công viên, một bãi biển, một ngọn núi hay một khu rừng, bạn đều được hưởng lợi. Giáo sư Guo nói rằng bạn có thể nhận được những lợi ích khác nhau từ các môi trường khác nhau, thậm chí là một khu dân cư rợp bóng cây.
Khi tiếp xúc trực tiếp với đất trong tự nhiên, một loại vi khuẩn mycobacterium trong đất có thể làm thay đổi trạng thái serotonin của chúng ta, giúp ngăn chặn căng thẳng và viêm nhiễm, đồng thời giúp cải thiện tình trạng lo âu và trầm cảm.
Ngoài ra, có nhiều ion âm không khí trong núi, rừng và nước chảy.
Phytoncide được giải phóng trong thực vật có thể làm tăng số lượng và hoạt động của các tế bào tiêu diệt tự nhiên trong cơ thể, từ đó cải thiện sức khỏe và khả năng phòng thủ chống lại bệnh tật.
Không gian xanh cải thiện sức khỏe tinh thần
Theo giáo sư Guo, môi trường sống càng xanh thì tỷ lệ người mắc chứng lo âu và trầm cảm càng giảm. Theo nghiên cứu của Hoa Kỳ, các khu vực có nhiều không gian xanh hơn cũng có ít trường hợp COVID-19 hơn.
Về vấn đề này, Giáo sư Guo giải thích rằng không gian xanh có thể làm tăng số lượng tế bào tiêu diệt tự nhiên trong hệ thống miễn dịch. Một trong những vai trò của các tế bào tiêu diệt tự nhiên là chống lại virus, và SARS-CoV-2 chính là virus.
Ngoài ra, nó có thể làm giảm các cytokine tiền viêm trong cơ thể. Nếu mức độ viêm trong cơ thể thấp thì trong trường hợp bạn bị nhiễm COVID-19, bạn sẽ ít đối mặt với nguy cơ bão cytokine hơn.
120 phút hòa mình vào không gian xanh là chìa khóa
Một thử nghiệm có sự kết hợp của các nhà nghiên cứu tại Đại học Edinburgh và Đại học Exeter cho thấy, 120 phút hòa vào thiên nhiên mỗi tuần là giá trị then chốt mang lại những lợi ích sức khỏe đáng kể.
Các nhà nghiên cứu đã chia những người tham gia thành hai nhóm tình nguyện viên (15 người trưởng thành trong mỗi nhóm), một nhóm có ít hơn 2 giờ một tuần và nhóm còn lại có hơn 2 giờ một tuần để tiếp xúc với thiên nhiên.
Sau đó, các nhà nghiên cứu đo sinh lý của những người tham gia, bao gồm mức độ cortisol, sự thay đổi nhịp tim và các khía cạnh của sức khỏe tâm thần, chẳng hạn như mức ảnh hưởng đến căng thẳng và tâm trạng.
Điểm nổi bật và quan trọng nhất của kết quả thử nghiệm là nhóm tình nguyện viên tiếp xúc với thiên nhiên hơn 120 phút mỗi tuần đã giảm ít nhất 30% mức độ căng thẳng nhận thức và hiệu quả là đáng kể.
Trong khi những người tiếp xúc với thiên nhiên ít hơn 120 phút một tuần có mức độ căng thẳng không giảm đáng kể.
Tiến sĩ Mosley nói rằng chúng ta cần thêm các nghiên cứu sâu hơn trong lĩnh vực này, nhưng đây là nghiên cứu đầu tiên chứng minh mối liên hệ giữa việc tiếp xúc với thiên nhiên và cải thiện sức khỏe tâm thần.
Có nghĩa là, những không gian xanh như công viên, rừng cây, bờ biển… có thể khiến con người thư giãn, giải tỏa tâm lý, nhưng cần hơn 2 tiếng mỗi tuần thì mới có tác dụng rõ rệt.
Bạn thậm chí không cần phải làm bất cứ điều gì, chỉ cần đi bộ ở đó, thư giãn, ngửi hương thơm của thiên nhiên, lắng nghe tiếng suối róc rách và tiếng chim hót.
Hoàng Tuấn
Theo Aboluowang
