Nghiên cứu mới giải thích thay đổi hoạt động của não khiến chúng ta nói mơ khi ngủ và tại sao đôi khi giấc mơ có phản ánh cuộc sống thực của chúng ta.
Nếu bạn đã từng nói mơ trong giấc ngủ của mình mà không hề biết gì, ai đó phát hiện ra và nói lại với bạn. Và khi người đó nói với bạn, một cảm giác hoảng sợ đột ngột, sâu sắc có thể khiến bạn tự hỏi: Có phải tôi đã tiết lộ những bí mật sâu kín nhất của mình - giống như trong bài hát “Talking in Your Sleep” của The Romantics năm 1983 không?
Có lẽ là không. Deirdre Barrett, một nhà tâm lý học và nhà nghiên cứu giấc mơ lâu năm tại Trường Y Harvard, cho rằng khi ngủ chúng ta có thể nói ra những điều bí mật, quan trọng trong cuộc sống, nhưng nó thường bị trộn lẫn với những điều vô nghĩa khiến khó phân biệt được những điều thực sự xảy ra.
Barrett cho rằng: “một người nói mơ khi ngủ sẽ không nói đúng những gì diễn ra thực tế’’. Thay vào đó, cô ấy nhấn mạnh rằng nói mơ khi ngủ không có gì đáng lo ngại, ngay cả khi những điều lỡ nói ra gây ra cảm giác lo lắng hoặc sợ hãi. Cô cho rằng điều này là phổ biến và bình thường.
Về tỉ lệ xảy ra hiện tượng nói mơ khi ngủ vào ban đêm - các nghiên cứu cho thấy có tới 20% trẻ em và 6% người lớn là những người thường xuyên nói mơ khi ngủ - nhiều bí ẩn khoa học vẫn chưa có câu trả lời, chẳng hạn như lý do tại sao nói mơ khi ngủ và mối liên hệ của nó với giấc mơ.
Bộ não nói về giấc ngủ
Nói mơ khi ngủ có thể xảy ra trong bất kỳ giai đoạn nào của giấc ngủ, cho dù đó là giấc ngủ chuyển động mắt nhanh (REM) hay giấc ngủ không chuyển động mắt nhanh (không REM). Nhưng điều này xảy ra thường xuyên hơn trong giấc ngủ không REM. Vì tất cả các chuyển động của cơ thể ngoại trừ chuyển động của mắt đều tạm thời bị tê liệt trong khi ngủ REM. Barrett nói rằng bất kỳ câu nói mơ nào khi ngủ xuất hiện đều liên quan đến việc các tín hiệu thần kinh không thể ức chế chuyển động các bộ phận cơ thể.
Mặt khác, vì giấc ngủ không REM không dẫn đến tê liệt. Barrett nói rằng việc nói mơ khi ngủ trong giai đoạn này được cho là do "sự thức tỉnh một phần" của các vùng não liên quan đến sản xuất ngôn ngữ có thể được thu nhận từ các điện cực trên da đầu, được gọi là điện não đồ. Cô cho rằng: “tín hiệu điện não của người đó không hiển thị hoàn toàn, nhưng sẽ hiển thị một phần. Điều này không giống như giấc ngủ không REM bình thường”.
Giả thuyết này liên quan đến các nghiên cứu khác phát hiện ra rằng rối loạn giấc ngủ nói chung có thể do hoạt động “giống như thức” bất thường ở một số vùng não dẫn đến hành vi thức giấc trong khi ngủ. Tuy nhiên, ít người biết về nguyên nhân khiến hoạt động của não trở nên giống như đang thức và ở ngưỡng nào sẽ khiến chúng ta nói mơ.
Người nói mơ khi ngủ nói gì?
Những điều mọi người nói phụ thuộc nhiều vào giai đoạn ngủ của họ. Barrett mô tả sự tiến triển dần dần trong bốn giai đoạn của giấc ngủ không REM, đầu tiên chủ yếu là những âm thanh lẩm bẩm và những từ đơn giản trong giấc ngủ sâu nhất của giai đoạn bốn, đến những cụm từ đơn giản trong giai đoạn ba và cuối cùng là các câu nói hoàn chỉnh ở giai đoạn hai.
Nhưng điều kỳ diệu thường xảy ra trong giấc ngủ REM. Barrett cho rằng: “Trong khi ngủ REM, bạn có thể nghe thấy bất cứ điều gì bạn tưởng tượng”. Cô ấy thường nghe thấy các đoạn ghi âm về những người nói mơ khi ngủ đang độc thoại hoặc có vẻ như đang trò chuyện với ai đó (và đợi một khoảng thời gian thích hợp để người kia trả lời). Hiếm gặp hơn, người nói mơ khi ngủ thậm chí sẽ nói chuyện cả hai phía của một cuộc trò chuyện. Barrett cho biết: “Họ kể chuyện hài, họ cười, họ khóc, họ hát - bất kỳ trạng thái nào diễn ra khi tỉnh táo, đều có thể xảy ra khi nói mơ”. Barrett cho biết thêm rằng nói chung nội dung câu chuyện khi nói mơ không logic như những gì chúng ta sẽ nói khi thức giấc.
-
- Nhưng điều kỳ diệu thường xảy ra trong giấc ngủ REM. (Ảnh minh họa: Pixabay)
Tuy nhiên, ngay cả khi nội dung của việc nói mơ khi ngủ có vẻ khó hiểu, nhưng nó vẫn chính xác về mặt ngữ pháp. Trong một trong những nghiên cứu gần đây để phân tích các đặc điểm ngôn ngữ, các nhà nghiên cứu đã phân tích các câu nói từ 232 người Pháp nói mơ khi ngủ và phát hiện ra rằng các câu nói mơ cũng giống khi thức giấc và tuân theo ngữ pháp.
Mọi người nói mơ những gì? nghiên cứu cho thấy rằng từ phổ biến nhất trong khi ngủ là "không" hoặc biến thể của nó. Các từ chửi thề là một lựa chọn phổ biến khác, xuất hiện thường xuyên hơn vào ban đêm so với khi nói mơ vào ban ngày. Nhìn chung các câu nói mơ tiêu cực chẳng hạn như những lời lăng mạ hay lên án xuất hiện phổ biến một cách đáng ngạc nhiên - nhiều hơn nhiều so với các câu nói mơ lịch sự. Các nhà nghiên cứu cho rằng số lượng lớn nội dung tiêu cực khi nói mơ có thể phản ánh những suy nghĩ tiêu cực trong những giấc mơ khi ngủ.
Vào những năm 1970, các nghiên cứu đã tìm thấy mối quan hệ giữa những câu nói khi ngủ và giấc mơ của người đó trong cuộc đời, nhưng không phải lúc nào mối quan hệ này cũng rõ ràng.
Barrett cho rằng: “những gì họ nhớ lại và nội dung họ nói ra khi ngủ có vẻ không giống nhau lắm. Nhìn chung có một số mối quan hệ, nhưng nó không chặt chẽ so với những gì chúng ta nghĩ".
Bất cứ điều gì bạn nói mơ đều không thể phản bội lại bạn
Mặc dù những người nói mơ khi ngủ không thể loại trừ hoàn toàn việc nói những điều đáng xấu hổ, nhưng tin tốt là những câu nói mơ không thể phản bội họ trước tòa án. Mark Pressman, người đã dành bốn mươi năm nghiên cứu lâm sàng về giấc ngủ và hiện đang làm việc chủ yếu với tư cách là một chuyên gia pháp y về giấc ngủ, nói rằng trước đây việc nói mơ trong giấc ngủ đôi khi được sử dụng làm bằng chứng, nhưng mới đây nó không còn được chấp nhận. Thay đổi này nhận được nhiều sự ủng hộ, Pressman cho biết thêm, bởi vì khoa học cho rằng nói mơ khi ngủ không tuân theo các quy tắc về bằng chứng của liên bang. Ông cho rằng: “Những câu nói mơ khi ngủ là một loại bằng chứng chỉ giống như tin đồn không thể chấp nhận được trước tòa”.
Vào năm 2018, Pressman là đồng tác giả của một bài báo phê bình việc sử dụng các câu nói mơ khi ngủ làm bằng chứng trước tòa là các quan điểm lỗi thời và không có cơ sở khoa học. Nhưng từ quan điểm khoa học, ngay cả những nghiên cứu mới nhất về nói mơ khi ngủ cũng trở nên lỗi thời - hầu hết các công trình được xuất bản trước những năm 1980. Barrett và những người khác đang dần thay đổi điều đó với nhiều nghiên cứu hơn.
Tại sao con người lại ngủ mơ? hay những giấc mơ có liên quan gì đến cuộc sống của chúng ta? Có những giấc mơ khi tỉnh dậy chúng ta nhớ rất rõ nhưng cũng có giấc mơ mà chúng ta hoàn toàn không nhớ. Những điều này đến nay vẫn đang thách thức các nhà khoa học đi tìm lời giải đáp.
Theo Discovermagazine
