Căng thẳng thiên thể cũng gia tăng giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ khi cả hai bên đều hướng tới quyền lực tối cao trên toàn cầu.
Nikkei Asia đưa tin, thứ 3 ngày 28/12, Trung Quốc cáo buộc Mỹ phớt lờ luật không gian quốc tế và kêu gọi Washington hành động có trách nhiệm sau hai vụ suýt va chạm trong năm nay giữa trạm quỹ đạo Thiên Cung của Bắc Kinh và vệ tinh của công ty thăm dò SpaceX của tỷ phú Mỹ Elon Musk.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên nói với các phóng viên rằng Mỹ cần "thực hiện các biện pháp nhanh chóng để ngăn chặn những sự cố như vậy tái diễn và hành động có trách nhiệm để bảo vệ sự an toàn của các phi hành gia trên quỹ đạo cũng như hoạt động an toàn và ổn định của các cơ sở vũ trụ".
Các vệ tinh Starlink do SpaceX phóng lên đã có những cuộc chạm trán gần với trạm vũ trụ của Trung Quốc vào tháng 7 và tháng 10 trong khi các phi hành gia Trung Quốc đang làm việc, ông Triệu nói. Các phi hành gia đã di chuyển trạm để tránh va chạm trong cả hai trường hợp.
Nhưng Bắc Kinh khó có thành tích hoàn hảo khi nói đến an toàn không gian.
Trung Quốc đã phá hủy một trong những vệ tinh của mình bằng tên lửa đạn đạo vào năm 2007.
Các nhà lãnh đạo của Lực lượng Vũ trụ Hoa Kỳ nói với Quốc hội rằng, thí nghiệm vũ khí chống vệ tinh đã tạo ra một lượng lớn các mảnh vỡ không gian, trong đó có 3.000 mảnh vẫn quay quanh Trái đất và gây ra nhiều mối nguy hiểm.
Mối quan tâm của Trung Quốc đối với SpaceX cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của không gian trong mối quan hệ cạnh tranh Trung-Mỹ. Nhiều nhà phân tích quân sự dự đoán rằng một cuộc xung đột trong tương lai giữa hai cường quốc sẽ bao gồm việc cả hai bên nhắm mục tiêu phá hủy hoặc làm nhiễu hệ thống liên lạc vệ tinh của đối phương để cản trở việc định vị, dẫn đường và kế hoạch của các khí tài quân sự của họ.
Dự án Starlink nhằm cung cấp khả năng truy cập internet toàn cầu thông qua một mạng lưới vệ tinh rộng khắp trong quỹ đạo thấp của Trái đất. Công ty Mỹ cho biết trên trang web của mình, thông tin truyền đi "nhanh hơn nhiều so với cáp quang và có thể đến được nhiều người và địa điểm hơn" trong khoảng không vũ trụ.
SpaceX đã gửi lô vệ tinh Starlink đầu tiên của mình vào quỹ đạo vào tháng 5/2019 và hiện có hơn 1.600 vệ tinh đang hoạt động trong mạng lưới của mình. Ủy ban Truyền thông Liên bang Hoa Kỳ đã cho phép SpaceX phóng khoảng 12.000 đơn vị, nhưng công ty cho biết họ muốn có tới 42.000 vệ tinh trên quỹ đạo vào giữa năm 2027.
"Mỹ tuyên bố là người ủng hộ mạnh mẽ khái niệm 'hành vi có trách nhiệm trong không gian bên ngoài', nhưng họ đã coi thường các nghĩa vụ của Hiệp ước Vũ trụ 1967 và gây ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với sự an toàn của các phi hành gia. Đây là tiêu chuẩn kép điển hình", ông Triệu cho biết tại cuộc họp báo hôm thứ Ba ngày 28/12.
Hugh Lewis, một chuyên gia về mảnh vỡ không gian tại Đại học Southampton của Anh Quốc, cho biết vệ tinh Starlink là nguyên nhân gây ra khoảng 1.600 cuộc chạm trán giữa hai tàu vũ trụ mỗi tuần, chiếm gần một nửa số vụ như vậy.
"Phần lớn 'sự nhức nhối' từ khiếu nại của chính phủ Trung Quốc về Starlink chắc chắn sẽ biến mất nếu nó phát hiện các vệ tinh thực hiện các thao tác tránh va chạm hoặc SpaceX có dữ liệu cho thấy rủi ro không đáng kể đối với Trạm vũ trụ Trung Quốc", ông Lewis tweet hôm thứ Ba 28/12.
SpaceX đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận của Nikkei Asia.
Bắc Kinh đã nộp đơn khiếu nại lên Liên Hợp Quốc về việc Starlink gần chạm trán với trạm thủy thủ của họ trong một lá thư gửi cho Tổng thư ký vào ngày 3/12. Đơn khiếu nại đã khiến chính phủ Hoa Kỳ và Musk bị chỉ trích trên mạng xã hội Trung Quốc. Ông Musk, người được đông đảo cư dân mạng Trung Quốc ngưỡng mộ, cũng là CEO của Tesla. Nhà sản xuất ô tô điện phụ thuộc rất nhiều vào Trung Quốc về cả sản xuất và bán xe.
Tuy nhiên, AFP cho hay, đầu tuần này, dân mạng Trung Quốc đã công kích chương trình Starlink của tỉ phú Elon Musk.
SpaceX là một công ty tư nhân tại Mỹ, hoàn toàn độc lập với quân đội Mỹ và Cơ quan Hàng không và vũ trụ Mỹ (NASA).
Nguyên Hương
