Bà Lan bật khóc nói day dứt khi cả gia đình lâm vào hoàn cảnh bi đát. Bà đau xót vì biến cố khiến chồng và cháu cũng đang bị tạm giam, gia đình tan nát, khó có cơ hội gặp lại.
Chiều 3/4, sau khi kết thúc phần tranh luận bổ sung của luật sư và các bị cáo, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trong vụ án, bị cáo Trương Mỹ Lan cùng đồng phạm được nói lời sau cùng.
Bà Trương Mỹ Lan: "Có lúc tuyệt vọng tôi nghĩ đến cái chết"
Bước lên bục trình bày, bị cáo Trương Mỹ Lan mang theo mấy tờ giấy đã được viết sẵn. Bà Lan cảm ơn HĐXX cho phép bà là bị cáo duy nhất trong vụ án đang đối diện mức hình phạt cao nhất được nói lời sau cùng.
Bà Lan nói cho đến những ngày diễn ra phiên tòa, khi trở về trại tạm giam, hàng đêm bà luôn day dứt một câu hỏi vì sao bà và gia đình lại lâm vào hoàn cảnh bi đát như thế này?
"Có nhiều lúc tuyệt vọng, tôi đã nghĩ đến cái chết. Chết vì tức, tức vì mình quá ngu ngốc dấn thân vào thương trường khắc nghiệt, vào lĩnh vực hoạt động ngân hàng mà mình không thông thạo.
Giữa những tháng ngày chịu đựng cái rét căm căm của mùa đông giá lạnh ở phía Bắc, hay những ngày nắng như đổ lửa ở phía Nam, là những đêm chập chờn không ngủ được. Tôi chỉ nghĩ đến hoàn cảnh chồng và cháu ruột của tôi cũng đang bị tạm giam, như muối xát thêm vào lòng, không thể nói được bằng lời", bà Lan xúc động nói.
Bà Lan cho rằng bước ngoặt định mệnh dẫn đến kết cục bà phải đối diện với mức án tử hình hôm nay chính là do bà tham gia vào quá trình hợp nhất ba ngân hàng yếu kém, trong khi bà hoàn toàn không có sự hiểu biết hay kinh nghiệm gì trong lĩnh vực hoạt động ngân hàng.
Mong được đoàn tụ gia đình lần cuối
Bà Lan chia sẻ rằng điều bà đau đớn nhất suốt 17 tháng qua là vì tin vào sự hy vọng có thể thực hiện đề án tái cơ cấu SCB thành công.
Theo bà Lan, khi nghe ý kiến luận tội và đối đáp của các vị đại diện viện kiểm sát, bà không thể tin là các ngôn từ coi bà là kẻ "chủ mưu cầm đầu, có quyền lực tuyệt đối, điều hành chi phối toàn bộ hoạt động của SCB, dùng các phương thức thủ đoạn tinh vi xảo quyệt, ngoan cố chối tội, đổ lỗi cho cấp dưới…
Bà Lan tha thiết xin tòa lắng nghe ý kiến bào chữa của các luật sư và ý kiến tự bào chữa của bà để xem xét lại tội danh "tham ô tài sản" và "đưa hối lộ".
Theo bà Lan, xuyên suốt từ quá trình điều tra cho đến tại phiên tòa, bà luôn nghiêm túc nhìn nhận trách nhiệm của mình trước hành vi "vi phạm về quy định cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng" và chịu trách nhiệm cùng một số bị cáo là thành viên hội đồng quản trị, ban điều hành SCB và các bị cáo có liên quan đến SCB về hậu quả thiệt hại của vụ án.
"Tôi muốn được bày tỏ tâm nguyện của mình là trước khi tham gia vào quá trình tái cơ cấu SCB, gia đình chúng tôi luôn được sum vầy, đoàn kết bên nhau.
Nay thì sau khi vụ án tại SCB xảy ra, nhiều người bị đi tù, gia đình tôi tan tác, mỗi người mỗi ngả, không biết có còn cơ hội gặp lại nhau không, có được cùng nhau ăn chung bữa cơm nữa hay không...
Sau mỗi ngày mệt mỏi rời khỏi phiên tòa về trại giam, tôi ngước mắt qua cửa sổ để nhìn người thân vẫy tay từ bên đường, hay qua màn hình tivi để có thể nhìn thấy được chồng, cháu ruột hay người thân của tôi. Chỉ nghĩ hay chứng kiến điều đó thôi là tôi đã tan nát cả cõi lòng.
Dù tôi vẫn luôn được mọi người coi là người vững vàng, nghị lực, nhưng tôi cũng là phận đàn bà, tôi có những nỗi đau không thể nói được thành lời của một người vợ, người mẹ khi hạnh phúc đã tuột ra khỏi vòng tay của tôi", phần trình bày của bà Lan liên tục ngắt quãng vì xúc động.
Bà Lan khẳng định, từ trong giai đoạn điều tra cho đến những ngày diễn ra phiên tòa vừa qua, mặc dù đối diện với các quy buộc "loại bỏ vĩnh viễn tôi ra khỏi đời sống xã hội", nhưng từ nhận thức và hành động, bà và gia đình, bạn bè, người thân đã dành toàn bộ công sức và sự kiên trì để cố gắng đưa toàn bộ tài sản nằm ngoài danh mục kê biên để giải quyết về mặt dân sự đối với các giao dịch còn dở dang.
Theo bà Lan, đã có các dòng tiền nhận được hoặc ghi nhận như một sự cam kết tại tòa từ sự thiện nguyện ân tình của một số cá nhân và pháp nhân hoàn trả cho gia đình.
Thay vì có thể sử dụng chi phí cho sinh hoạt hay duy trì hoạt động của các công ty đang gặp nhiều khó khăn, bà đã đưa toàn bộ các khoản tiền nhận được để hướng đến việc khắc phục hậu quả vụ án.
Bà Trương Mỹ Lan nói sự thất bại của bà trong quá trình tham gia tái cơ cấu SCB không thành công, khiến trái tim bà như bị rỉ máu, bởi SCB là nơi mà bà và cả gia đình đặt toàn bộ tâm huyết để phát triển. Dành toàn bộ tình cảm, thời gian, công sức, tiền bạc với mong muốn đưa SCB vươn tầm quốc tế.
Cuối cùng, bà Lan cúi đầu xin hội đồng xét xử, dựa trên đường lối xử lý khoan hồng và chính sách hình sự nhân đạo để giảm nhẹ cho chồng là ông Chu Lập Cơ và cháu là Trương Huệ Vân, vì họ chỉ vì tin tưởng mà làm theo ý kiến của bà để rồi nay vướng vòng lao lý.
Bà Lan bị cáo buộc sử dụng SCB như "công cụ tài chính" huy động tiền phục vụ cho hoạt động kinh doanh và mục đích cá nhân. Trong 10 năm (từ 2012 đến 2022), SCB đã giải ngân cho nhóm bà Lan hơn 2.500 khoản vay với tổng số tiền hơn 1.066.000 tỷ đồng - chiếm 93% số tiền cho vay của ngân hàng. Đến năm 2022, nhóm bà Lan còn gần 1.300 khoản vay, dư nợ tại SCB hơn 677.000 tỷ đồng (483.000 tỷ đồng dư nợ gốc, 193.000 tỷ tiền lãi), nằm trong nhóm không có khả năng thu hồi.
Ngày 19/3, VKS xác định bà Lan là người chủ mưu cầm đầu, phạm tội trong thời gian dài với thủ đoạn tinh vi, chiếm đoạt số tiền đặc biệt lớn của SCB, nên đề nghị HĐXX tuyên phạt mức án tử hình về các tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng; Tham ô tài sản và Đưa hối lộ.
Bào chữa cho bà Lan trong những ngày qua, 5 luật sư cho rằng thân chủ không phạm tội Tham ô tài sản, số tiền thiệt hại không nhiều như cáo buộc, đề nghị định giá lại tài sản đang kê biên... Tuy nhiên, đại diện VKS đã bác toàn bộ nội dung bào chữa, giữ nguyên quan điểm truy tố.
Là người nói lời sau cùng tiếp theo, bị cáo Bùi Anh Dũng, cựu chủ tịch HĐQT SCB, cho biết đã rất ăn năn hối cải về những việc đã làm. "Bị cáo nay đã 63 tuổi, còn mẹ già hơn 80 tuổi. Với mức đề nghị tù chung thân của VKS thì bị cáo không có ngày được gặp mẹ rồi", ông Dũng nói, xin tòa tuyên mức án khoan hồng.
Ngày mai, phiên tòa tiếp tục với phần nói lời sau cùng của các bị cáo còn lại.
