Hít phải vi nhựa có thể ảnh hưởng đến hormone giới tính

So với nhận thức ban đầu, microplastic có thể tạo ra mối nguy hiểm đáng lo ngại hơn sau khi một nghiên cứu mới chứng minh rằng, các chất này không chỉ nguy hiểm như hóa chất mà còn gây rối loạn hormone khi hít phải.

Đối với con người, sự gián đoạn hormone giới tính có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và trao đổi chất của cơ thể, vốn là những nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ sinh giảm và tình trạng béo phì gia tăng trên toàn cầu.

Ngoài ra, hít phải các hóa chất nhựa cũng có thể gây viêm phổi, hoặc rối loạn chức năng tim mạch và viêm hệ thống.

MNP (các hạt có kích thước siêu nhỏ và kích thước nano) có thể tìm thấy ở cả môi trường trong nhà và ngoài trời, khiến con người khó có thể tránh được chúng.

Thử nghiệm được phòng thí nghiệm Rutgers l thực hiện, cho thấy MNP của nhựa polyamit (còn được gọi là nylon) có thể tạo ra các tác động gây rối loạn nội tiết khi chuột cái hít phải. Trong thí nghiệm này, các nhà nghiên cứu đã sử dụng nồng độ MNP ở mức con người thường hít phải.

Trong một cuộc phỏng vấn cho Rutgers Research, tiến sĩ Phoebe Stapleton, kiêm trợ lý giáo sư tại Trường Dược Rutgers Ernest Mario, giải thích: “Đây là một trong những nghiên cứu đầu tiên cho thấy tác động gây rối loạn nội tiết từ chính hạt nhựa”.

“Nghiên cứu trước đây hầu như chỉ tập trung vào các chất phụ gia hóa học”, Stapleton giải thích.

Đi sâu vào nghiên cứu

Các nhà khoa học lưu ý rằng nếu muốn “đánh giá hậu quả do độc tính của hạt nhựa khi tiếp xúc với đường hô hấp trong một lần”, thì họ cần một phương pháp nghiên cứu sáng tạo để tạo ra các hạt vi nhựa trong không khí.

Để đạt mục tiêu này, họ đã sử dụng một loại bột nylon cấp thực phẩm rất mịn (mẫu MNP), sau đó đặt chúng lên một miếng cao su trên đỉnh loa trầm. Mục đích là để tạo xung âm trầm phân tán nylon trong không khí, sau đó chuột thí nghiệm sẽ hít phải. Tiếp theo, họ đánh giá tác động độc tính của MNP khi chuột cái tiếp xúc với nó trong 24 giờ, đồng thời ước tính lượng MNP lắng đọng trong phổi và tác động của chúng đối với phổi, hệ thống tim mạch cũng như nội tiết.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng các hạt hít vào lắng đọng khắp phổi của chuột, nhưng điều này không dẫn đến viêm phổi đáng kể. Tuy nhiên, những gì họ đã thấy là sự suy giảm chức năng tim mạch của động vật và mức độ hormone sinh sản 17 beta-estradiol đã giảm. (Raw Pixel)

Bà Stapleton nói: “Trong các nghiên cứu trước đây, người ta thường tiêm các hạt cho động vật hoặc cho chúng ăn. Chúng tôi đã tìm ra cách tạo khí dung MNP để động vật thí nghiệm có thể hít vào giống như cách chúng ta hít thở ngoài đời thực. Chúng tôi hy vọng nhiều phòng thí nghiệm khác cũng sẽ sử dụng phương pháp này trong tương lai vì nó bắt chước tình huống tiếp xúc thực tế tốt hơn”.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng các hạt hít vào lắng đọng khắp phổi của chuột, nhưng điều này không dẫn đến viêm phổi đáng kể.

Tuy nhiên, những gì họ đã thấy là sự suy giảm chức năng tim mạch của động vật và mức độ hormone sinh sản 17 beta-estradiol đã giảm.

Họ giải thích rằng nguyên nhân thứ hai là do polyamide có ái lực cao với các hợp chất estrogen, có thể hoạt động như một chất gây rối loạn nội tiết trong môi trường sinh học.

Mối quan tâm chính của các nhà khoa học là MNP có tác động tương tự đối với con người, mặc dù tác hại của nhựa đối với con người không phải là mới, nhưng thực tế là những hạt cực nhỏ đó đang tồn tại trong không khí và việc chúng ta đang hít thở chúng là điều mới và đáng lo ngại.

Bà Stapleton cho biết: “Thật không may, hiện tại có rất ít biện pháp để giảm phơi nhiễm. Bạn có thể chú ý đến sàn nhà của mình, sử dụng sợi tự nhiên và tránh đựng thực phẩm trong hộp nhựa, nhưng các hạt nhựa nhỏ vô hình có khả năng xuất hiện trong hầu hết mọi hơi thở của chúng ta”.

Các tác giả kết luận bài báo của họ với hy vọng rằng sẽ có thêm kiến ​​thức về vấn đề này: “Bản chất phổ biến của MNP và các tác động bất lợi của chúng đã nêu bật nhu cầu hiểu rõ hơn về độc tính của MNP, từ đó hỗ trợ sự lựa chọn của người tiêu dùng, chính sách điều tiết và xử lý môi trường”.

mặc dù tác hại của nhựa đối với con người không phải là mới, nhưng thực tế là những hạt cực nhỏ đó đang tồn tại trong không khí và việc chúng ta đang hít thở chúng là điều mới và đáng lo ngại. (Pxhere)

MNP là gì?

Các hạt vi mô (microplastic) và nano (nhựa nano) (MNP) đề cập đến các mảnh nhựa nhỏ có kích thước tương ứng dưới 5mm và nhỏ hơn một micromet.

Chúng là một loại ô nhiễm nhựa đang ngày càng trở thành mối quan tâm do sự hiện diện rộng rãi trong môi trường.

Vi nhựa thường được hình thành thông qua sự phân hủy của các vật dụng bằng nhựa lớn hơn, chẳng hạn như chai, túi và vật liệu đóng gói; cũng như từ sự phân hủy của sợi tổng hợp được sử dụng trong dệt may.

Mặt khác, nhựa nano có thể được sản xuất có chủ ý ở cấp độ nano, hoặc đó cũng là kết quả do sự xuống cấp hơn nữa của vi nhựa.

Những hạt này phổ biến trong nhiều môi trường khác nhau, bao gồm đại dương, sông, hồ, đất và thậm chí cả không khí.

Chúng đã được tìm thấy trong các hệ sinh thái đa dạng, từ biển sâu đến Bắc Cực và đã được phát hiện ở nhiều sinh vật, bao gồm sinh vật biển, chim và thậm chí cả con người.

Sự hiện diện của vi nhựa và nhựa nano làm tăng mối lo ngại do tác động bất lợi tiềm ẩn của chúng đối với hệ sinh thái và sức khỏe con người.

Hạt vi nhựa đã được tìm thấy trong các hệ sinh thái đa dạng, từ biển sâu đến Bắc Cực và đã được phát hiện ở nhiều sinh vật, bao gồm sinh vật biển, chim và thậm chí cả con người. (Pxfuel)

Động vật biển có thể ăn phải những hạt này, dẫn đến tổn hại về thể chất, viêm nhiễm và gián đoạn hệ thống tiêu hóa của chúng.

Ngoài ra, vi hạt nhựa có thể đóng vai trò là chất mang các chất độc hại, chẳng hạn như các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy và kim loại nặng, có thể tích tụ trong chuỗi thức ăn.

Mặc dù nghiên cứu về tác động của nhựa nano vẫn còn ở giai đoạn đầu, nhưng có những lo ngại về khả năng di động ngày càng tăng của chúng, khả năng hấp thụ tế bào và tương tác với các hệ thống sinh học, vì kích thước nhỏ của nhựa nano có thể cho phép chúng vượt qua các rào cản tế bào và có tác động đáng kể hơn đối với các sinh vật.

Hiện tại, các nỗ lực [toàn cầu] đang được thực hiện để giảm ô nhiễm nhựa tại nguồn và phát triển các giải pháp thay thế bền vững.

Ngoài ra, nghiên cứu đang được tiến hành để hiểu rõ hơn về số phận môi trường, hành vi và tác động của vi nhựa và nhựa nano, cũng như để phát triển các phương pháp phát hiện và giám sát hiệu quả.

(*) Ảnh chủ đề: Oregon State University Flickr - CC BY-SA 2.0

Theo Irina Antonova từ The Epoch Times
Hoàng Tuấn biên dịch