Tổng thống Biden gần đây tiếp tục đổ lỗi cho các công ty dầu mỏ của Mỹ đã làm tăng giá xăng. Ông Biden có vẻ không nắm được rằng, các công ty dầu mỏ này là các doanh nghiệp tư nhân, hoạt động theo cơ chế thị trường tự do, đang tìm cách tối đa hóa lợi nhuận. Làm sao các công ty có thể chấp nhận rủi ro tiếp tục đầu tư vào kinh doanh khi mà chính quyền vẫn đang thông qua các luật hạn chế nguyên liệu hóa thạch.
Tổng thống Joe Biden dường như không hiểu tại sao giá xăng lại cao và rằng các chính sách của ông đã góp phần vào vấn đề này.
“Nếu các công ty dầu mỏ đầu tư lợi nhuận vào các hoạt động của họ với tỷ lệ lịch sử, thì ngày nay Mỹ sẽ sản xuất nhiều dầu hơn và giá sẽ còn giảm hơn nữa. Thay vì cho người Mỹ chút nghỉ ngơi, họ đang chuyển lại lợi nhuận vượt mức cho các cổ đông và giám đốc điều hành”, ông Biden viết trên Twitter hôm 03/11.
Ông Biden đang đổ lỗi cho các công ty dầu mỏ của Mỹ về việc tăng giá xăng, thứ mà người Mỹ nhìn thấy tại các trạm xăng. Tuy nhiên, không phải là các cây xăng cùng thống nhất ra quyết định tăng giá. Giá bạn phải trả dựa trên chi phí xăng mà các trạm xăng phải chi trả. Cơ chế này cũng giống như bất kỳ sản phẩm nào khác mà bạn mua. Vì vậy, khi giá dầu toàn cầu tăng, giá bán tại các trạm xăng cũng tăng theo, và chính người tiêu dùng là người cảm nhận sự khác biệt.
Giá dầu toàn cầu được xác định bởi ba yếu tố: cung và cầu, chi phí sản xuất và tâm lý thị trường. Nguồn cung dầu của thế giới bị ảnh hưởng đáng kể bởi khối lượng dầu các thành viên OPEC đồng ý cung cấp. Khi OPEC cắt giảm sản lượng, giá dầu sẽ tăng. Khi OPEC tăng sản lượng, giá dầu giảm. Dầu được bán trên thị trường thế giới theo hình thức đấu giá, do đó giá cũng bị ảnh hưởng bởi nhu cầu toàn cầu cũng như tâm lý của công chúng.
Trong thời gian phong tỏa COVID-19, việc sử dụng dầu giảm, nhu cầu dầu giảm mạnh và giá lao dốc. Điều này là do OPEC đã có dự đoán về một mức nhu cầu nhất định cho năm 2020 dựa trên các con số của năm 2019 và đưa ra mức cung đó. OPEC không lường trước được rằng thế giới sẽ rơi vào tình trạng phong tỏa, điều này sẽ gây ra tình trạng dư thừa xăng, dẫn đến giá tại các trạm xăng giảm.
Năm 2020 bắt đầu với việc dầu thô brent được bán với giá 70 USD / thùng. Nhưng giá đã giảm xuống 9,12 USD / thùng giữa lúc Mỹ phong tỏa. Có thời điểm, giá dầu tương lai thực sự đi xuống mức âm, bán với giá - 37 USD / thùng.
-
- Giá xăng trên 7,00 USD một gallon tại một trạm xăng Chevron vào ngày 25/05/2022 ở Menlo Park, California, Mỹ. (Ảnh: Justin Sullivan / Getty Images)
Tâm lý của công chúng cũng có thể khiến giá dầu tăng. Tình trạng dư thừa dầu, thứ khiến giá dầu giảm vào năm 2020, bắt đầu giảm bớt vào mùa hè khi các hạn chế về COVID được nới lỏng. Nhu cầu tăng lên và giá bắt đầu tăng dần trở lại 49 USD / thùng. Sau đó, với dự đoán sẽ có ít đợt phong tỏa hơn và nhu cầu cao hơn vào năm 2021, giá đã nhích lên 51 USD / thùng. Đến giữa năm 2021, sản lượng và giá dầu trở lại bình thường.
Tua nhanh đến năm 2022, giá dầu tăng vọt ngay khi cuộc chiến ở Ukraine bắt đầu. Vào tháng 3, giá dầu tăng vọt lên gần 120 USD / thùng. Và giờ đây, khi người Mỹ đang mệt mỏi với những thông tin về cuộc chiến ở Ukraine, giá dầu đã bắt đầu giảm trở lại. Vào ngày 03/11, giá dầu đã giảm xuống chỉ còn hơn 92 USD.
Cách giải quyết của ông Biden
Cách mà một Tổng thống có năng lực có thể giải quyết vấn đề giá dầu tăng là hợp tác với Ảrập Xêút và các quốc gia OPEC khác, đồng thời thuyết phục họ tăng sản lượng để giảm giá dầu. Cựu Tổng thống Donald Trump đã làm điều này khi gặp các nhà lãnh đạo Ảrập Xêút. Theo thỏa thuận hiện tại với Ảrập Xêút, Mỹ sẽ cung cấp vũ khí cho nước này và cho phép nước này mua nợ chính phủ Mỹ trước khi nợ được bán đấu giá. Đổi lại, Ảrập Xêút tiếp tục sử dụng đồng USD cho các giao dịch dầu và đồng ý lắng nghe những lo ngại của Mỹ liên quan đến các thỏa thuận hạn ngạch dầu hàng năm của OPEC.
Về mặt đối nội, ông Biden đã đóng cửa Đường ống Keystone, điều phe Dân chủ cho rằng không phải là nguyên nhân khiến giá xăng cao hơn vì đường ống này vẫn chưa được sử dụng. Tuy nhiên, việc đóng cửa đường ống dẫn dầu đã làm giảm nguồn cung trong tương lai đi khoảng 900.000 thùng. Ngoài ra, các nhà đầu tư mất 12 tỷ USD, và hoạt động đầu tư thêm vào việc mở rộng sản xuất dầu dưới thời chính quyền Biden bị làm cho nản lòng. Ông Biden đã thực hiện các bước để hạn chế các hợp đồng thuê dầu và khí mới trên đất liên bang, một động thái dự kiến sẽ khiến công chúng tổn thất 670 tỷ USD trong 20 năm. Người tiêu dùng sẽ trả tiền cho việc này tại các điểm bơm xăng. Chính quyền của Biden cũng đang thúc đẩy lệnh cấm khai thác bằng thủy lực cắt phá, một biện pháp làm tăng nguồn cung và cắt giảm chi phí dầu mỏ.
Để tăng nguồn cung và giữ giá giảm, Tổng thống đã phải khuyến khích các công ty xăng mở rộng sản xuất. Dưới thời chính quyền Trump vào năm 2019, sản lượng dầu của Bắc Mỹ ở mức cao nhất mọi thời đại. Điểm mà ông Biden không nắm được là các công ty dầu mỏ của Mỹ là các công ty tư nhân, hoạt động theo thị trường tự do, đang tìm cách tối đa hóa lợi nhuận như bất kỳ doanh nghiệp nào khác.
Trong tweet của ông Biden và trong nhiều cuộc họp báo, ông đã yêu cầu các công ty dầu mỏ tái đầu tư lợi nhuận vào việc mở rộng sản xuất dầu. Nếu các công ty tin rằng họ có thể kiếm được nhiều tiền hơn bằng cách làm như vậy, họ sẽ làm. Nhưng việc mở rộng sản xuất đòi hỏi hàng tỷ USD đầu tư trả trước để thu được lợi nhuận lớn hơn trong tương lai. Các công ty ít có khả năng chấp nhận rủi ro này hơn khi đối mặt với một chính quyền đang thông qua luật hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
Bài viết chỉ phản ánh quan điểm của tác giả, không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTDVN.
Bảo Nguyên
Theo Antonio Graceffo - The Epoch Times
Tiến sĩ Antonio Graceffo là nhà phân tích kinh tế Trung Quốc đã có hơn 20 năm làm việc tại châu Á. Ông tốt nghiệp Đại học Thể thao Thượng Hải và có bằng MBA của Đại học Giao thông Thượng Hải; và hiện đang theo học ngành quốc phòng tại Đại học Quân đội Mỹ. Ông là tác giả của cuốn sách: Beyond the Belt and Road: China’s Global Economic Expansion (Đằng sau Vành đai và Con đường: Sự mở rộng kinh tế toàn cầu của Trung Quốc)
