Dạ dày là một cơ quan thuộc hệ thống tiêu hoá, đóng vai trò co bóp, tiêu hoá và làm nhuyễn thức ăn. Tuy nhiên, một số thói quen xấu lặp lại thường xuyên có thể làm tổn thương đến niêm mạc dạ dày, suy yếu chức năng hay thậm chí gây ra các bệnh nghiêm trọng, đe doạ đến tính mạng.
1. Nhai kỹ
Có một lớp "bảo vệ" giữa dạ dày và ruột non, tên nó là cơ vòng môn vị, chỉ có thức ăn được chế biến mịn và lỏng như cháo, nó mới buông ra. Tuy nhiên, nếu bạn ăn quá nhanh, dạ dày sẽ phải làm việc vất vả gấp đôi, gây khó chịu ở bụng.
Gợi ý:
Nhai kỹ từng bữa ăn. Bạn không cần phải nhai 20-30 lần, chỉ cần nhai kỹ và thưởng thức hương vị của các nguyên liệu. Nhai hai ba lần rồi nuốt không gọi là nhai chậm. Nếu bạn ăn xong trong 5 phút, 80% thức ăn không được nhai kỹ, đó chỉ là nhai chậm. Ngoài ra, nhai kỹ nuốt chậm cũng có thể giúp tăng cảm giác no, nó có thể giúp bạn kiểm soát cân nặng tốt hơn.
2. Ăn quá nhiều
Ăn uống không điều độ sẽ làm rối loạn nhịp bài tiết của dạ dày, làm suy yếu chức năng của niêm mạc dạ dày. Thường xuyên ăn nhiều sẽ gây chướng bụng, nhu động dạ dày kém và khiến quá trình làm rỗng dạ dày chậm lại. Lúc này, axit dạ dày tiết ra quá nhiều, tạo áp lực lên cơ vòng thực quản dưới, từ đó cũng làm tăng nguy cơ trào ngược thực quản.
Gợi ý:
Mỗi bữa chỉ cần ăn đủ, no khoảng 70%, tránh ăn quá nhiều. Cảm giác no 70% hoặc 80% có nghĩa là khi ăn bạn không cảm thấy no nhưng cũng không còn đói nữa, bất kể ăn thêm vài miếng cũng không thấy quá nặng nề, nếu dừng lại cũng có thể chấp nhận được, hơn nữa cảm giác thèm ăn cũng không còn.
Nói một cách đơn giản là bạn đã no, có thể ăn tiếp hoặc dừng lại, hoàn toàn không cảm thấy đầy hay nặng bụng, cũng không có cảm giác thèm ăn.
3. Chế độ ăn nhiều muối
Quá nhiều muối sẽ làm giảm tiết axit dạ dày và giảm khả năng phòng vệ của niêm mạc dạ dày, khi đó màng nhầy trên bề mặt dạ dày sẽ bị tổn thương, làm tăng nguy cơ viêm teo dạ dày. Trong số đó, nitrit có trong thực phẩm muối chua có thể phản ứng với amin, sản phẩm phân hủy của protein trong dạ dày tạo ra chất nitrosamine gây ung thư.
Vì vậy ăn ít muối không chỉ tốt cho việc ngăn ngừa và điều trị huyết áp cao mà còn tốt cho dạ dày.
Gợi ý:
Tốt nhất nên kiểm soát lượng muối ăn hàng ngày trong phạm vi 5g, đồng thời chú ý đến lượng muối trong các loại gia vị, chẳng hạn như nước tương, dầu hào, bột ngọt... đều chứa muối.
Ăn ít đồ chua; chẳng hạn như dưa cải bắp, kimchi, dưa chua. Ngoài ra, khi mua thực phẩm đóng gói hãy nhớ xem hàm lượng natri trong bảng thành phần dinh dưỡng. Để tính hàm lượng muối, bạn chỉ cần nhân hàm lượng natri với 2,5.
4. Chế độ ăn nhiều chất béo
Thức ăn nhiều chất béo khiến dạ dày làm rỗng chậm, thức ăn đọng lại lâu sẽ kích thích tiết axit và làm tăng tổn thương niêm mạc dạ dày. Ngoài ra, chất béo sẽ kích thích tiết cholecystokinin, dễ gây trào ngược dịch mật và làm trầm trọng thêm tình trạng ăn mòn niêm mạc dạ dày, không tốt cho quá trình tự sửa chữa niêm mạc.
Gợi ý:
Các phương pháp nấu thức ăn như hấp, luộc có thể hạn chế lượng dầu ăn. Hạn chế phương pháp nấu như chiên, rán. Chú ý đến chất béo ẩn trong nước sốt, chẳng hạn như sốt mayonnaise và salad… Đối với thịt, bạn nên ưu tiên ăn thịt nạc, hạn chế thịt mỡ.
5. Ăn nhiều đồ hun khói và chiên rán
Thực phẩm hun khói dễ bị ô nhiễm bởi các chất có hại như hydrocarbon thơm đa vòng, formaldehyde; nghiên cứu cho thấy ăn quá nhiều thực phẩm hun khói có thể làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày. Trong khi đó, đồ chiên rán sản sinh ra nhiều chất gây ung thư, không tốt cho sức khỏe dạ dày và làm tăng gánh nặng tiêu hóa.
Gợi ý:
Các thực phẩm hun khói và chiên rán nên hạn chế. Nếu bạn muốn thỉnh thoảng thỏa mãn cơn thèm ăn của mình, ngoài việc ăn ít hơn, bạn nên ăn kèm với trái cây và rau quả tươi.
Canxi, chất diệp lục và polyphenol trong trái cây và rau quả có thể ức chế sự hình thành hợp chất N-nitroso hoặc các chất gây ung thư khác. WHO cũng tin rằng, ăn nhiều trái cây và rau quả và ít thịt chế biến sẵn là một phần quan trọng trong việc ngăn ngừa nhiều loại ung thư.
6. Ăn ít trái cây và rau quả tươi
Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc tăng lượng trái cây ăn vào có thể làm giảm nguy cơ ung thư đường tiêu hóa, đồng thời tăng cường ăn các loại rau họ cải có thể giảm nguy cơ ung thư dạ dày.
Gợi ý:
Mỗi bữa ăn nên có rau. Tốt nhất nên ăn 150-200g mỗi bữa. Ví dụ: 100g rau lá xanh, khi nấu chín sẽ mất khoảng 1 nắm tay. Mỗi bữa ăn 1,5 đến 2 nắm tay. Ngày nào cũng có trái cây, tốt nhất nên ăn 200-350g mỗi ngày. Ví dụ: 2 quả kiwi và 1 quả táo.
7. Bỏ bữa sáng
Bỏ bữa sáng có thể liên quan đến chứng khó tiêu chức năng, ngoài ra, bỏ bữa sáng sẽ khiến bạn kém năng lượng khi làm việc, khiến bạn cảm thấy đói và ăn nhiều hơn vào buổi trưa, thậm chí có thể tăng cân.
Gợi ý:
Thực phẩm chủ yếu, rau và protein là tiêu chuẩn. Thực phẩm chủ yếu dễ dàng nhất là bánh mì, bột yến mạch nguyên chất, bánh bao hấp và mì. Cách chần rau dễ nhất là chần qua nước sôi. Đơn giản nhất là trứng và sữa. Nhưng nếu bạn thực sự không muốn ăn, hãy mang theo một ít bánh mì, trái cây, các loại hạt, sữa, trứng tiện lợi và ăn khi đói vào buổi sáng.
8. Ăn quá nhiều đồ ngọt
Đồ ngọt cũng có thể liên quan đến chứng khó tiêu chức năng. Thực ra rất đơn giản để ăn ít hơn, chính là giảm tần suất mua sắm, mua đồ ngọt với bao bì có kích cỡ nhỏ nhất và chia sẻ với bạn bè.
9. Chế độ ăn uống không sạch sẽ
Thực phẩm hư hỏng dễ sinh ra nitrit và amin thứ cấp, vốn là tiền chất của quá trình tổng hợp chất gây ung thư nitrosamine, nên thực phẩm phải được bảo quản và ăn tươi.
10. Uống rượu và hút thuốc
Hút thuốc và uống rượu có thể làm tổn thương niêm mạc dạ dày. Hút thuốc cũng liên quan chặt chẽ đến việc xuất hiện bệnh trào ngược thực quản, làm tăng nguy cơ loét dạ dày. Thứ còn lại cũng không tốt cho sức khoẻ, bất kỳ giọt rượu nào khi đưa vào cơ thể cũng đều gây hại, đặc biệt là gan.
11. Không kiểm soát cân nặng
Thừa cân làm tăng nguy cơ trào ngược thực quản. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chỉ số BMI tăng có mối tương quan tích cực với nguy cơ và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng trào ngược thực quản.
Khi BMI > 35, tỷ lệ mắc các triệu chứng trào ngược thực quản cao tới 2,93. Việc giảm cân có thể làm giảm đáng kể các triệu chứng của bệnh.
BMI = cân nặng (kg) / bình phương chiều cao (m). Tốt nhất nên kiểm soát chỉ số BMI trong khoảng từ 18,5 đến 23,9.
Theo Song Yun - Aboluowang
Chấn Hưng biên dịch
