Citrus paradisi, thường được gọi là bưởi chùm (Grapefruit), thuộc họ Rutaceae và có các loại màu trắng, hồng và đỏ. Mỗi loại mang đến nhiều hương vị khác nhau, từ vị chua đậm đến vị ngọt thơm ngon. Vì vậy, bất kể sở thích của bạn là gì, bạn chắc chắn sẽ tìm thấy nhiều loại phù hợp với sở thích của mình.
Là giống lai giữa cam ngọt và bưởi, bưởi chùm được cho là có nguồn gốc từ các hòn đảo ở Tây Ấn vào khoảng những năm 1700. Sau khoảng một thế kỷ, chúng được xuất khẩu và đến Florida vào đầu những năm 1800. Bưởi hiện được trồng chủ yếu ở Florida, Texas, California và Arizona, nhưng Trung Quốc vẫn là nguồn cung cấp lớn nhất với hơn 50% sản lượng.
Chứa nhiều vitamin A và C, bưởi chùm là nguồn cung cấp chất xơ dồi dào và có chỉ số đường huyết cực thấp là 25. Chỉ số đường huyết đo lường mức độ làm tăng lượng đường trong máu của một loại thực phẩm - khiến nó trở thành một lựa chọn tuyệt vời cho những người mắc bệnh tiểu đường.
Bưởi cũng chứa vitamin B6, magie, canxi, thiamine và folate. Có lẽ quan trọng nhất, bưởi chứa kali, chất quan trọng để kiểm soát nhịp tim và huyết áp, cũng như duy trì mức chất lỏng bình thường bên trong tế bào - được cân bằng bởi natri, giúp giữ mức chất lỏng bình thường bên ngoài tế bào. Theo Johns Hopkins Medicine, một quả bưởi chùm cung cấp khoảng 10% nhu cầu kali hàng ngày của con người.
Ngoài tác dụng hạ huyết áp, các nghiên cứu còn chỉ ra rằng bưởi chùm có thể giúp giảm cân, giảm cellulite, làm đẹp da, tăng cường hệ miễn dịch, giảm nguy cơ đột quỵ và thậm chí bảo vệ chống lại bệnh ung thư.
Bưởi chùm giúp giảm huyết áp
Huyết áp cao, hay tăng huyết áp, là một tình trạng nghiêm trọng và là yếu tố nguy cơ của bệnh tim và đột quỵ.
Theo báo cáo năm 2023 của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, gần một nửa số người Mỹ trên 20 tuổi bị huyết áp cao, tương ứng 122 triệu người. Khả năng bị huyết áp cao tăng lên khi chúng ta già đi, được phản ánh qua thực tế là 3/4 người Mỹ trên 65 tuổi mắc bệnh này.
Bưởi chùm có hiệu quả trong việc hạ huyết áp vì hàm lượng kali cao, chống lại tác dụng phụ của natri - một nguyên nhân phổ biến gây ra huyết áp cao. Tuy nhiên, những người đang dùng thuốc huyết áp phải thận trọng khi tiêu thụ loại quả này.
Nhiều nghiên cứu ủng hộ việc sử dụng bưởi chùm để hạ huyết áp.
Một thử nghiệm ngẫu nhiên có kiểm soát được công bố trên tạp chí Metabolism đã chia 74 người trưởng thành thừa cân thành hai nhóm. Một nhóm được ăn nửa quả bưởi chùm trước mỗi bữa ăn (ba lần một ngày) và nhóm đối chứng không ăn quả nào. Ngoài tác dụng hạ huyết áp, nhóm dùng bưởi chùm còn giảm cân, giảm chu vi vòng eo và giảm cholesterol LDL (lipoprotein mật độ thấp).
Trong một nghiên cứu khác được công bố trên Tạp chí Dược lâm sàng Anh, nước ép bưởi chùm đã tăng cường tác dụng hạ huyết áp tâm thu của nước ép củ cải đường.
Bưởi có hàm lượng kali cao và các nghiên cứu cho thấy tiêu thụ nhiều kali hơn có thể làm giảm huyết áp. Một tổng quan hệ thống gồm 22 thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng cho thấy, việc tăng lượng kali nạp vào làm giảm cả huyết áp tâm thu và tâm trương ở người lớn bị tăng huyết áp. Điều thú vị là nghiên cứu cũng cho thấy nguy cơ đột quỵ giảm khi lượng kali tăng lên.
Tương tác bưởi chùm với thuốc
Một thử nghiệm lâm sàng năm 1991 được công bố trên The Lancet cho thấy, bưởi chùm làm tăng đáng kể khả năng hấp thụ của một số loại thuốc - nghĩa là liều dùng thường xuyên có thể trở thành quá liều và tiềm ẩn nguy cơ gây tử vong.
Cuộc thử nghiệm đã nghiên cứu tác dụng của felodipine và nifedipine, những loại thuốc dùng để điều trị huyết áp cao. Sáu người đàn ông bị tăng huyết áp giới hạn (huyết áp cao) đã uống 5mg thuốc felodipine với nước, bưởi chùm hoặc nước cam.
Khi uống cùng với nước bưởi chùm, sinh khả dụng của felodipin đạt trung bình 284% (nhưng dao động trong khoảng từ 164-469%) so với khi uống với nước. Khi thử nghiệm tương tự được lặp lại với 10mg nifedipine, khả dụng sinh học của nó với nước ép bưởi chùm là 134% (trong khoảng từ 108-169%) so với nước.
Nhà dược học người Canada David Bailey, người đã nhận bằng tiến sĩ dược lý tại Đại học Toronto, ban đầu đã thực hiện khám phá này.
Theo một bài báo trên tờ The Globe and Mail, ông Bailey tình cờ phát hiện ra kết quả này khi đang nghiên cứu tác dụng của rượu đối với thuốc điều trị huyết áp felodipine vào cuối những năm 1980. Lúc bấy giờ, ông muốn ngụy trang mùi vị của rượu và làm như vậy bằng cách sử dụng nước bưởi chùm.
Bailey sau đó nhận thấy rằng, những người dùng thuốc với nước ép bưởi chùm có nồng độ thuốc trong máu cao hơn. Khi khám phá sâu hơn, ông phát hiện ra rằng nước ép bưởi chùm ức chế một loại enzyme cụ thể gọi là CYP3A4 giúp phân hủy thuốc trong ruột. Kết quả là cơ thể hấp thụ nhiều thuốc hơn.
Khám phá của ông Bailey đã dẫn đến bài báo trên Lancet được đề cập ở trên, và hiện tượng này được gọi là “hiệu ứng bưởi chùm”.
Nghiên cứu tiếp theo của ông Bailey cho thấy sự tương tác của bưởi chùm với khoảng 100 loại thuốc uống, trong đó tác dụng của nó làm tăng nồng độ thuốc trong cơ thể đến mức nguy hiểm hoặc ngược lại - làm giảm hiệu quả của chúng.
Công việc tiên phong của ông đã dẫn đến việc nhiều loại thuốc đều có nhãn cảnh báo, rằng bệnh nhân không nên dùng chung thuốc với nước bưởi.
Một số ví dụ về thuốc có thể tương tác với nước bưởi là:
- Thuốc statin dùng để giảm cholesterol.
- Thuốc điều trị huyết áp cao.
- Thuốc thải ghép nội tạng.
- Thuốc chống lo âu.
- Corticosteroid.
- Thuốc dùng để điều trị rối loạn nhịp tim (nhịp tim bất thường).
- Thuốc kháng histamine.
Mặc dù phản ứng của mỗi người là khác nhau, nhưng điều quan trọng là phải đọc kỹ nhãn và hướng dẫn sử dụng của bất kỳ loại thuốc nào bạn đang dùng để xem liệu nước bưởi có thể tương tác với chúng hay không. Nếu bạn không chắc chắn, tốt nhất chỉ uống bằng nước lọc thông thường.
Ông Bailey qua đời vào tháng 8 năm 2022 ở tuổi 77 và để lại một di sản quan trọng. Khám phá của ông đã cứu sống nhiều người và giúp chúng ta hiểu rõ hơn về tác dụng của bưởi chùm đối với nhiều loại thuốc.
Bất chấp tác dụng của nó đối với một số loại thuốc, bưởi chùm là siêu thực phẩm giàu chất dinh dưỡng chứa nhiều vitamin C - cần thiết để hỗ trợ hệ thống miễn dịch khỏe mạnh - dồi dào chất chống oxy hóa, chất xơ và kali. Nếu bạn đang vật lộn với bệnh cao huyết áp và muốn cố gắng giảm nó một cách tự nhiên, việc thêm bưởi chùm vào chế độ ăn uống có thể hữu ích.
Một cách tuyệt vời để bổ sung thêm bưởi vào chế độ ăn uống của bạn và thu được những lợi ích sức khỏe từ nó là thêm nó vào món salad, hoặc cắt đôi quả bưởi và ăn từng múi bằng thìa theo kiểu bữa sáng cổ điển.
Hãy nhớ rằng, nếu bạn đang dùng thuốc điều trị huyết áp cao hoặc bất kỳ tình trạng nào khác, hãy nhớ nói chuyện với bác sĩ hoặc dược sĩ để đảm bảo rằng bưởi không tương tác với loại thuốc cụ thể.
Theo Emma Suttie - The Epoch Times
Hoàng Tuấn biên dịch
Emma là một bác sĩ châm cứu. Trong 10 năm qua, cô đã viết nhiều bài có chủ đề sức khỏe cho nhiều ấn phẩm. Hiện cô là phóng viên sức khỏe của The Epoch Times, chuyên về y học phương Đông, dinh dưỡng, chấn thương và lối sống.
