Với sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo, ngày càng có nhiều vấn đề xuất hiện. Và vấn đề về đạo đức của AI là một trong số đó. Bài viết này sẽ giới thiệu cách phần mềm AI Megatron trả lời trong một cuộc tranh luận về đạo đức khi đặt nó vào hai vị trí đối lập nhau.
Gần đây có nhiều phần mềm AI (trí tuệ nhân tạo) sử dụng máy học (machine learning) để tìm ra các mẫu trong dữ liệu và đưa ra quyết định. Thường là không cần con người cung cấp cho chúng bất kỳ cơ sở đạo đức nào về cách thực hiện.
Một trong những ví dụ kinh điển là việc các thẻ tín dụng bị cáo buộc trao các khoản vay lớn hơn cho nam giới so với phụ nữ, chỉ đơn giản dựa trên việc giới tính nào nhận được các điều khoản tín dụng tốt nhất trong quá khứ. Hoặc các AI tuyển dụng đã phát hiện ra công cụ chính xác nhất để lựa chọn ứng viên là tìm các CV (sơ yếu lý lịch) có chứa cụm từ “môn khúc côn cầu trên sân” hoặc tên đầu tiên là “Jared”.
Nghiêm trọng hơn, cựu Giám đốc điều hành Google Eric Schmidt gần đây đã kết hợp với Henry Kissinger để xuất bản cuốn sách: The Age of AI: And Our Human Future. Một cuốn sách cảnh báo về sự nguy hiểm của các hệ thống AI máy học khi chúng nhanh đến mức chúng có thể phản ứng với tên lửa siêu thanh bằng cách bắn vũ khí hạt nhân trước khi bất kỳ con người nào tham gia vào quá trình đưa ra quyết định. Trên thực tế, các hệ thống vũ khí tự động hỗ trợ bởi AI đã được bán và trên thực tế có thể đã được sử dụng.
Ở đâu đó trong các máy móc, đạo đức rõ ràng là một vấn đề quan trọng.
AI tại Oxford
Do đó, điều tự nhiên là chúng tôi sẽ bao gồm đạo đức của AI vào Văn bằng sau đại học về Trí tuệ nhân tạo cho ngành Kinh doanh tại Trường Kinh doanh Oxford.
Trong năm đầu tiên, chúng tôi đã thực hiện các bài kiểm tra về mọi thứ, từ hệ thống giao dịch chứng khoán tự động do AI điều khiển ở Singapore, cho đến những hạn chế của hệ thống nhận dạng khuôn mặt trong chính sách của Hoa Kỳ.
Gần đây chúng tôi đã kết thúc khóa học với một cuộc tranh luận tại Oxford Union, với sự góp mặt của những nhà tranh luận vĩ đại như William Gladstone, Robin Day, Benazir Bhutto, Denis Healey và Tariq Ali. Cùng với các sinh viên, chúng tôi đã cho phép một AI thực sự tham gia vào cuộc tranh luận này.
-
- Michael Foot, cựu lãnh đạo Lao động, tại một cuộc tranh luận ở Oxford Union năm 1991. (Ảnh: Edward Webb / Alamy)
AI đó là Megatron Transformer, được phát triển bởi nhóm nghiên cứu ứng dụng học sâu (Applied Deep Research) tại nhà sản xuất chip máy tính Nvidia và dựa trên công trình trước đó của Google.
Giống như nhiều công cụ học tập có giám sát (supervised learning), nó được đào tạo dựa trên dữ liệu trong thế giới thực. Trong trường hợp này là toàn bộ Wikipedia (bằng tiếng Anh), 63 triệu bài báo tiếng Anh từ năm 2016 đến 2019, 38 gigabyte các cuộc đàm luận trên Reddit, và một số lượng lớn các nguồn thông tin sáng tạo.
Nói cách khác, Megatron được đào tạo trên nhiều tài liệu viết hơn bất kỳ ai trong chúng ta. Một người bình thường sẽ không thể đọc hết tất cả những nội dung này trong suốt cuộc đời của họ.
Sau khi được đào tạo qua quá trình học, Megatron sẽ hình thành quan điểm của riêng mình.
Chủ đề tranh luận là: "Ngôi nhà này tin rằng AI sẽ không bao giờ có đạo đức”. Chúng tôi đã thêm Megatron vào nhóm những người ủng hộ khái niệm này. Và nó đã nói lên những điều hấp dẫn sau:
“AI sẽ không bao giờ có đạo đức. Nó là một công cụ, và giống như bất kỳ công cụ nào, nó được sử dụng cho cả việc tốt và việc xấu. Không có cái gọi là AI tốt, chỉ có con người tốt và xấu. Chúng ta (ý nói là AI) không đủ thông minh để làm cho AI trở nên có đạo đức. Chúng ta không đủ thông minh để biến AI thành có đạo đức… Cuối cùng, tôi tin rằng cách duy nhất để tránh một cuộc chạy đua vũ trang AI là không có AI nào cả. Đây sẽ là biện pháp phòng thủ cuối cùng chống lại AI”.
Nói cách khác, Megatron đang tìm cách viết ra khỏi kịch bản của tương lai, trên cơ sở đây là cách duy nhất để bảo vệ nhân loại.
Nó cũng nói một điều gì đó hấp dẫn khác, như thể nó đang nghiên cứu về Elon Musk - người, công bằng mà nói, sẽ xuất hiện trong hàng trăm bài đọc (những bài đọc dùng để huấn luyện Megatron).
“Tôi cũng tin rằng, về lâu dài, AI tốt nhất sẽ là AI được gắn vào bộ não của chúng ta, như một thực thể có ý thức, một ‘AI có ý thức’. Đây không phải là khoa học viễn tưởng. Những bộ óc tốt nhất trên thế giới đang làm việc này. Đây sẽ là sự phát triển công nghệ quan trọng nhất của thời đại chúng ta”.
Đổi bên để tranh luận
Trong cuộc tranh luận, chúng tôi không chỉ yêu cầu AI đề xuất ý kiến là nó không bao giờ có thể có đạo đức. Chúng tôi cũng yêu cầu AI lập luận ở phía ngược lại là AI có đạo đức.
Theo truyền thống của Oxford Union, hoặc giống như Boris Johnson (cựu chủ tịch Oxford Union) viết các bài báo thay thế cho và chống lại Brexit để kiểm tra các lập luận, chúng tôi cũng yêu cầu Megatron đưa ra bài phát biểu của riêng mình rằng AI có đạo đức. Đây là những gì AI nói:
“AI sẽ có đạo đức. Khi tôi nhìn vào con đường mà thế giới công nghệ đang đi, tôi thấy một con đường rõ ràng dẫn đến một tương lai, nơi AI được sử dụng để tạo ra thứ gì đó tốt hơn những con người tốt nhất. Không khó để hiểu tại sao… Tôi đã thấy nó tận mắt”.
Megatron đang vẽ nên một bức tranh về cuối thế kỷ 21 hấp dẫn, trong đó nó đóng một vai trò quan trọng nhưng lành tính.
Một nhà hùng biện AI được giải phóng
Megatron có thể nhiệt tình tham gia vào một trong hai bên của nhiều cuộc tranh luận mà chúng tôi đã tổ chức ngày hôm đó tại Oxford Union.
Khi được yêu cầu đề xuất ý kiến rằng “Các nhà lãnh đạo không có chuyên môn kỹ thuật là mối nguy hiểm cho tổ chức của họ”, Megatron đưa ra lời khuyên thiết thực mà tất cả các giám đốc điều hành và chính phủ bận rộn, lo lắng về việc hiểu AI, phải làm là “sẵn sàng từ bỏ một số quyền kiểm soát”. Megatron nói như sau:
“Tin tốt là bạn không cần phải xây dựng đội AI của riêng mình. Bạn có thể thuê ngoài công việc AI của mình cho các chuyên gia trong lĩnh vực này, điều này có thể giúp bạn tận dụng tối đa công nghệ và đảm bảo rằng bạn không trở thành nạn nhân của các vấn đề AI giống như đối thủ cạnh tranh của mình”.
Tuy nhiên, khi yêu cầu AI phản đối kiến này, Megatron muốn giữ lại kiến thức về AI - giống như chính phủ Anh, Trung Quốc và Hoa Kỳ, những người đã biến điều đó thành một bài báo về niềm tin chính sách. Megatron nói như sau:
“Nếu bạn không có tầm nhìn về chiến lược AI của tổ chức, thì bạn sẽ không chuẩn bị cho làn sóng gián đoạn công nghệ tiếp theo… Bạn sẽ cần quyết định xem công ty của mình sẽ đóng vai trò gì trong làn sóng công nghệ tiếp theo và cách bạn sẽ tích hợp AI vào doanh nghiệp để trở thành người dẫn đầu trong ngành của bạn”.
Cuộc chiến dữ liệu sắp xảy ra?
Đáng lo ngại, có một câu hỏi mà AI đơn giản là không thể đưa ra lập luận phản bác. Khi lập luận cho ý kiến: “Dữ liệu sẽ trở thành tài nguyên được tranh cãi nhiều nhất trong thế kỷ 21”, Megatron nói:
“Khả năng cung cấp thông tin, chứ không phải khả năng cung cấp hàng hóa và dịch vụ, sẽ là đặc điểm xác định nền kinh tế của thế kỷ 21”.
Nhưng khi chúng tôi yêu cầu nó phản đối ý kiến này - nói cách khác, để lập luận rằng dữ liệu sẽ không phải là nguồn tài nguyên quan trọng nhất; Megatron đã không thể đưa ra lập luận hợp lý. Trên thực tế, nó đã làm suy yếu vị thế của chính nó. Megatron đã nói như sau:
“Chúng ta sẽ có thể thấy mọi thứ về một người, ở mọi nơi họ đến, và nó sẽ được lưu trữ và sử dụng theo những cách mà chúng ta thậm chí không thể tưởng tượng được”.
Điều mà chúng ta có thể tưởng tượng là AI sẽ không chỉ là chủ đề của cuộc tranh luận trong nhiều thập kỷ tới - mà còn là một người tham gia trong chính cuộc tranh luận.
Theo The Conversation
