JN.1, biến thể COVID-19 mới nhất, đã lan truyền nhanh chóng trên khắp Hoa Kỳ, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) ước tính biến thể này hiện chiếm hơn 60% tổng số ca bệnh.
Trước đó, chưa có bất kỳ biến thể nào vượt qua mốc 50% tổng số ca nhiễm COVID kể từ khi XBB.1.5 (biến thể phụ Omicron, Kraken) lưu hành.
Tỷ lệ nhập viện cũng tăng trong những tuần qua. Các nhà nghiên cứu vẫn đang suy đoán liệu biến thể JN.1 có phải là nguyên nhân gây ra sự gia tăng này hay không.
Tiến sĩ Stanley Perlman, giáo sư vi trùng học và miễn dịch học tại Đại học Iowa, nói với The Epoch Times: "Liệu [sự gia tăng đồng thời của hai yếu tố nhập viện và số ca lây nhiễm JN.1] có liên quan với nhau không, hay là do đám đông tham gia các lễ hội lớn trong Lễ Tạ ơn cũng như Giáng sinh và họ không có đủ sự chú ý? Nói chung, điều này hơi phức tạp".
Thời tiết cũng có thể ảnh hưởng đến sự lan rộng của COVID-19 và các bệnh nhiễm trùng do virus đường hô hấp khác, các trường hợp thường đạt đỉnh trong những tháng mùa đông.
CDC cho biết các triệu chứng COVID kéo dài, tỷ lệ nhập viện tăng khoảng 20%, trong khi số ca tử vong tăng khoảng 12% trong những tuần gần đây.
Bác sĩ Keith Berkowitz, một bác sĩ nội trú ở New York, cho biết các trường hợp nhiễm COVID tăng vọt tại phòng khám của ông kể từ khi tuần Giáng sinh kết thúc. Mặc dù không thể xác minh được liệu bệnh nhân của ông có nhiễm biến thể JN.1 hay không, nhưng họ cần điều trị tích cực hơn.
Làn sóng mới này dường như cũng gây ra nhiều triệu chứng dai dẳng hơn, bệnh nhân than phiền về ho và đau đầu trong một tuần hoặc lâu hơn. Trước đây, hầu hết các trường hợp nhiễm COVID sẽ khỏi vào thời điểm đó, bệnh nhân sẵn sàng trở lại bình thường trong vài ngày.
Bác sĩ Berkowitz nói rằng tình trạng “viêm mũi rất phổ biến", đồng thời cho biết ông cũng thấy nhiều người gặp vấn đề về tiêu hóa, vốn không quá phổ biến trước đây. Trong một vài trường hợp hiếm hoi, ông phải kê đơn cho bệnh nhân dùng steroid đường uống để giảm viêm, vốn là việc mà ông đã không làm trong một thời gian rất dài.
Tuy nhiên, bác sĩ Berkowitz nói rằng các triệu chứng không quá khác so với một cơn cảm cúm nặng.
Bác sĩ William Schaffner, giáo sư y học dự phòng tại Đại học Vanderbilt, cho biết đợt bùng phát mới này dường như gây ra bệnh phổ quát tương đối nhẹ.
“Mức độ nhẹ ở đây là không cần phải nhập viện, mặc dù một số người đã bị nhiễm và cảm thấy mệt mỏi trong ba hoặc bốn ngày, đối với họ, nó không được gọi là nhẹ”, bác sĩ Schaffner nói.
Ông cho biết, do khả năng lây truyền nhanh chóng, bệnh có thể lây lan đến người già, những người mắc các bệnh mãn tính, người suy giảm miễn dịch, và chính những nhóm này đang thúc đẩy sự gia tăng số ca nhập viện.
Ít bệnh nhân đề cập đến triệu chứng mất hoặc thay đổi mùi vị và khứu giác, bác sĩ Joseph Varon - chuyên khoa chăm sóc hô hấp quan trọng ở Texas, nói với The Epoch Times.
“Mối lo ngại chính của họ là bị đau đầu khủng khiếp và cảm giác như bị ai đó đánh… nghe như triệu chứng cảm cúm nặng”, bác sĩ Varon, người cũng là giáo sư y khoa tại Đại học Houston, nói.
Ông nói rằng hầu hết bệnh nhân của ông, bất kể họ có mắc COVID, cúm hay virus hợp bào hô hấp (RSV), thường hồi phục trong vòng ba đến bốn ngày sau khi được điều trị bằng vitamin C và D, kẽm, melatonin - và nếu có thể, bao gồm cả ivermectin.
Các triệu chứng dường như cũng không khác nhau nhiều giữa các loại virus hô hấp khác nhau và các biến thể của chúng.
Một biến thể lạ thường
Trong một bài báo trên Forbes, nhà khoa học William Haseltine đã gọi JN.1 là biến thể “lạ thường”. Tất cả các biến thể đáng chú ý hiện tại đều bắt nguồn từ biến thể XBB, trong khi JN.1 lại bắt nguồn từ BA.2.86, trước đó được gọi là biến thể Pirola. Một số người cũng gọi JN.1 là Pirola vì chúng rất giống nhau. Điều đó có nghĩa là hầu hết các biến thể đang lưu hành hiện nay có tính giống nhau về mặt di truyền hơn so với JN.1.
Ông Haseltine đã so sánh JN.1 với XBB.1.5 và HV.1, những biến thể đáng chú ý hiện tại. Trong khi HV.1 khác khoảng 12% so với XBB.1.5, thì JN.1 khác khoảng 40%.
XBB.1.5 là biến thể mà loại vaccine tăng cường mới nhất dựa vào để bào chế.
So với XBB.1.5, JN.1 chứa thêm 41 đột biến độc đáo, trong đó, phần lớn các thay đổi xảy ra ở protein gai.
Khả năng trốn tránh hệ miễn dịch
Những đột biến khác nhau của JN.1 so với XBB.1.5 khiến một số nhà theo dõi biến thể lo ngại về khả năng trốn tránh hệ miễn dịch.
Tuy nhiên, bác sĩ Perlman cho biết rất khó để giải thích ý nghĩa của những đột biến này trên lâm sàng.
Ông nói: “Chúng tôi biết rất nhiều về cấu trúc gen của những virus này, nhưng chúng tôi có ít thông tin về ý nghĩa thực sự của chúng. Chúng tôi không có lời giải thích cụ thể cho một số dữ liệu. Chúng tôi không biết tại sao những thay đổi ở virus này có thể khiến chúng dễ lây truyền hơn hoặc có thể là nguy hiểm hơn một chút, nếu có”.
Một số ít nghiên cứu về biến thể JN.1 mới xuất hiện, nhưng các nghiên cứu về Pirola, tiền thân của nó, có thể được sử dụng làm điểm chuẩn vì chỉ có một đột biến giữa hai biến thể này.
Khi BA.2.86 lưu hành vào tháng 8 năm 2023, một số người lo ngại rằng nó sẽ “trốn thoát” khỏi hệ miễn dịch tế bào T - vốn là những tế bào miễn dịch chính.
Các nhà nghiên cứu về miễn dịch học người Ý tại Đại học California-San Diego đã phát hiện ra rằng, trong phản ứng miễn dịch với biến thể Pirola, hai loại tế bào T trung tâm (CD4 và CD8) bị ảnh hưởng khoảng 11-28%. Đối với protein gai, có tới một nửa bị ảnh hưởng.
Một nghiên cứu của Đức công bố vào ngày 8 tháng 1 cho thấy rằng, Pirola có thể trốn tránh các kháng thể trung hòa ở những người được tiêm chủng có hoặc không bị nhiễm trùng đột phát. Tuy nhiên, các tác giả nói thêm rằng các kháng thể được tạo ra bởi vaccine mRNA thích ứng XBB.1.5 có thể ức chế nó.
Tuy nhiên, một nghiên cứu khác của Nam Phi được công bố hai ngày sau đó cho thấy rằng các tế bào T miễn dịch, không sản xuất kháng thể, có thể tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh mẽ chống lại Pirola, ngay cả khi chúng chưa tiếp xúc với các biến thể Omicron khác.
Các nhà theo dõi biến thể trên mạng xã hội lo ngại rằng, giống như Pirola, JN.1 có thể trốn tránh hiệu quả hệ miễn dịch của cơ thể.
Bác sĩ Perlman cho biết: “Chúng ta vẫn có thể sở hữu khả năng miễn dịch ở các phần khác của hệ miễn dịch, chẳng hạn như tế bào T và kháng thể, hoặc kháng thể chặn”.
Bác sĩ Berkowitz khuyến nghị súc nước muối và rửa mũi để bảo vệ bản thân khỏi nhiễm bệnh. Ngoài việc giảm tải lượng virus, rửa mũi còn giúp thông xoang và làm giảm thời gian hồi phục sau khi nhiễm bệnh. Giữ cơ thể đủ nước trong khi điều trị nhiễm trùng cũng rất quan trọng.
“Tôi không muốn bệnh nhân của tôi hoảng sợ, nhưng bạn cũng không nên lơ là và ngừng làm những việc chủ động và phòng ngừa”.
Bác sĩ Varon khuyến nghị bổ sung vitamin C và D. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người có mức vitamin D thấp dễ mắc COVID-19 và bị bệnh nặng hơn, hơn nữa, vitamin C cũng là một chất dinh dưỡng dễ bị cạn kiệt trong quá trình nhiễm bệnh.
Theo Marina Zhang - The Epoch Times
Hoàng Tuấn biên dịch
Marina Zhang là cây viết về sức khỏe của The Epoch Times, có trụ sở tại New York. Cô ấy chủ yếu đưa tin về các câu chuyện về COVID-19 và hệ thống chăm sóc sức khỏe, đồng thời có bằng cử nhân y sinh học tại Đại học Melbourne.
