Các nhà khoa học từng tranh luận lâu dài, liệu các loài động vật có vú và khủng long có tồn tại cùng thời gian trên Trái đất hay không. Một nghiên cứu mới tuyên bố rằng có rất nhiều bằng chứng cho thấy chúng cùng tồn tại trong một thời gian ngắn với nhau.
Hàng ngàn năm gần đây, động vật có vú đã thống trị Trái đất. Nhưng không chỉ như vậy vào thời đại ngày nay. Theo một bài báo mới, các loài động vật có vú đã rất phong phú trước khi một tiểu hành tinh khổng lồ đâm vào Trái đất của chúng ta 66 triệu năm trước, gây nên sự tuyệt chủng của nhiều loài động vật, bao gồm cả khủng long.
Những động vật có vú này bao gồm những họ hàng của con người, chó, thỏ, mèo và bất kỳ động vật có vú nào sinh con bằng nhau thai. Chúng tồn tại cùng với khủng long, cho đến khi một tiểu hành tinh đánh dấu sự kết thúc của Kỷ Phấn trắng. Sau đó, những động vật có vú đầu tiên lại xuất hiện bùng nổ về mức độ đa dạng, dẫn đến thế giới mà chúng ta thấy ngày nay.
Kết luận mới từ hóa thạch cũ
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Current Biology đã đưa ra những kết luận này thông qua phân tích thống kê về hồ sơ hóa thạch hiện có, xuất phát từ những tảng đá cách đây hơn 66 triệu năm trước.
Emily Carlisle, một nhà nghiên cứu tại Đại học Bristol, cho biết: “Chúng tôi đã tập hợp hàng nghìn hóa thạch của các loài động vật có vú có nhau thai và có thể nhìn thấy mô hình hình thành và tuyệt chủng của các nhóm khác nhau. Dựa trên điều này, chúng tôi có thể ước tính thời điểm động vật có vú có nhau thai tiến hóa”, theo EurekAlert.
Carlisle – cùng với các nhà cổ sinh vật học khác từ Đại học Bristol và Đại học Fribourg – đã xác định được bảy họ động vật có vú có hóa thạch từ 66 triệu năm trước, nghĩa là chúng phải từng tồn tại trên Trái đất trước vụ va chạm tiểu hành tinh.
Động vật có vú đã xuất hiện cách đây bao lâu?
Bài báo đi sâu vào một cuộc tranh luận đang diễn ra về thời điểm các động vật có vú có nhau thai thực sự xuất hiện lần đầu tiên và liệu chúng có chia sẻ không gian với khủng long hay không. Có rất nhiều các giả thuyết đã được đưa ra. Có nhóm các chuyên gia đã đề xuất một mô hình “bùng nổ”, theo đó các loài động vật có vú kiên nhẫn chờ đợi khủng long rời khỏi sân khấu rồi mới bùng nổ, đồng thời xuất hiện.
Mô hình “ngòi nổ ngắn” giả định rằng quá trình bùng nổ bắt đầu trong kỷ Phấn trắng, trong khi các giả thuyết khác là “ngòi nổ dài” và “bùng nổ mềm” kết luận rằng nó bắt đầu muộn hơn trong thời kỳ đó.
Bài báo cho biết những phát hiện của họ ủng hộ hai lý thuyết sau, họ cho rằng có sự trùng lặp trong một thời gian ngắn giữa khủng long và động vật có vú.
Cuộc tranh luận về chuột chù cổ đại
-
- Mô tả một loài động vật có vú kỷ Phấn trắng có thể giống chuột chù ngày nay. (Ảnh: Commons Wikimedia)
Bài báo bác bỏ một mẫu hóa thạch giống chuột chù, Brasilodon quadrangularis, mà các nhà nghiên cứu khác tuyên bố là bằng chứng về sự sống của động vật có vú có nhau thai từ 225 triệu năm trước, vào Kỷ Trias. Con vật giống chuột chù có khả năng đã đào hang trong lòng đất, có thể né tránh khủng long theo đúng nghĩa đen.
Bài báo về B. quadrangularis đã thu hút khá nhiều nhà phê bình cho rằng loài vật này là họ hàng đầu tiên của động vật có vú nhưng bản thân nó không phải là động vật có vú. Các hóa thạch được phân tích bao gồm ba xương hàm, một con non và hai con trưởng thành, tất cả đều thuộc về một loài động vật dài khoảng 20cm từng sống ở Brazil. Khi các nhà nghiên cứu mổ cắt lớp phần hàm, họ đã tìm thấy bằng chứng về một bộ răng thứ hai đang phát triển, hay một quá trình gọi là răng đôi.
Động vật có vú có đặc điểm này, trong khi các loài khác, chẳng hạn như thằn lằn, có nhiều răng hoặc khả năng thay răng liên tục. Con người mất toàn bộ chiếc răng đầu tiên (“răng sữa”) trong độ tuổi từ 6 đến 12 trước khi nhận những chiếc răng sừng thay thế.
Bài báo mới cũng đề cập đến một loài động vật có vú giống chuột chù khác, chi Morganucodon, sống cách đây 205 triệu năm. Những kẻ ăn côn trùng mũi dài thường được phân loại là động vật có vú, hoặc tổ tiên của động vật có vú ngày nay.
Theo Discover Magazine
