Các nhà khảo cổ học của Đại học Diliman - Philippines đã bất ngờ phát hiện thấy dấu vết về sản phẩm của công nghệ đan giỏ tre của người tiền sử, vượt xa thời gian hàng chục ngàn năm như chúng ta vốn biết.
Cùng với các công cụ bằng đá được tìm thấy ở Philippines, các nhà khoa học cũng đã phát hiện ra bằng chứng về công nghệ dệt (đan), tạo ra các sản phẩm từ thực vật như tre hoặc cọ của người xưa. Khám phá khoa học thú vị này được thực hiện tại Đại học Diliman của Philippines.
Nghiên cứu này do Hermine Xhauflair dẫn đầu cùng với nhóm chuyên gia của cô, và được xuất bản trên tạp chí PLOS ONE.
Hãy nghĩ về tấm vải chúng ta mặc, sợi dây thừng chúng ta sử dụng hoặc những chiếc giỏ chúng ta mang theo. Tất cả những thứ này đều có thể được làm từ thực vật.
Ngay cả trước thời đại của chúng ta, các cộng đồng người tiền sử đã nhận ra tính hữu ích của sợi thực vật. Cũng giống như chúng ta, họ đã sử dụng sự dẻo dai và linh hoạt của thực vật để làm hàng dệt và dây thừng.
Vật liệu thực vật phân hủy nhanh chóng
Nhưng có một vấn đề với các sản phẩm làm từ thực vật. Bằng chứng về sự sáng tạo làm bằng thực vật của người tiền sử như dây thừng và giỏ, thường không tồn tại lâu. Điều này đặc biệt đúng ở vùng khí hậu nhiệt đới. Vì vậy, công nghệ thực vật của người xưa thường trở nên “vô hình” đối với các phương pháp khoa học hiện đại của chúng ta.
Cổ vật lâu đời nhất được biết đến làm từ sợi thực vật ở Đông Nam Á là khoảng 8.000 năm tuổi. Nhưng Xhauflair và nhóm của cô đã tìm thấy bằng chứng về công nghệ thực vật lâu đời hơn rất nhiều.
-
- Hermine Xhauflair của Đại học Diliman, Philippin. Ảnh: ĐH Diliman của Philippines
Manh mối của họ đến từ một nơi không ngờ tới: công cụ bằng đá. Những công cụ này được tìm thấy ở hang Tabon, Palawan, Philippines. Chúng có niên đại 39.000 năm tuổi, và thật đáng kinh ngạc, các nhà khoa học đã phát hiện thấy dấu vết của những sản phẩm bằng tre đan cùng với các công cụ bằng đá này.
Thực vật vẫn được sử dụng cho cùng một mục đích trong khu vực này
Ở cùng khu vực này ngày nay, các cộng đồng bản địa vẫn đang sử dụng các sản phẩm được chế tác từ thực vật như tre và cọ. Họ sử dụng những thân cây cứng và chế tác thành những sợi dẻo. Những sợi này có thể được sử dụng để buộc mọi thứ lại với nhau hoặc để dệt.
Để hiểu các dấu vết trên các công cụ bằng đá, các nhà nghiên cứu đã tự thử nghiệm các phương pháp phân huỷ thực vật theo thời gian để so sánh với các dấu vết còn lại trên các công cụ bằng đá đã tìm thấy. Họ phát hiện ra rằng các dấu vết tìm thấy chính là các sản phẩm tre đan của thời đại 40.000 năm trước.
Phát hiện này là bằng chứng lâu đời nhất về công nghệ đan tre ở Đông Nam Á. Nó cho chúng ta thấy những kỹ năng công nghệ đáng kinh ngạc của các cộng đồng người tiền sử sống ở đó 39.000 năm trước.
Vì vậy, lần tới khi bạn sử dụng dây thừng hoặc mặc quần áo, hãy nhớ rằng con người đã sử dụng sợi thực vật trong một thời gian rất dài trước đây.
Tìm hiểu thêm về công nghệ sử dụng thực vật
Công nghệ sợi thực vật là một khía cạnh cơ bản của lịch sử nhân loại, kéo dài hàng ngàn năm và nhiều nền văn hóa. Nó liên quan đến việc sử dụng các sợi thực vật, để tạo ra các sản phẩm khác nhau.
Chiết xuất sợi thực vật
Bước đầu tiên trong công nghệ sợi thực vật là chiết xuất sợi từ nguồn thực vật. Các loại thực vật khác nhau tạo ra các loại sợi khác nhau.
Ví dụ, cây lanh sinh ra vải lanh, cây bông sinh ra sợi bông, cây đay sinh ra sợi đay, và cây gai dầu sinh ra sợi gai dầu. Quá trình chiết xuất thường liên quan đến quá trình ngâm, đó là quá trình ngâm thân cây trong nước hoặc hoá chất để tách các sợi.
Sản xuất dệt may
Sau khi thu được xơ, chúng có thể được xử lý và kéo thành sợi, sau đó được sử dụng để tạo ra hàng dệt may. Những loại vải này có thể được sử dụng để làm quần áo, khăn trải giường, khăn tắm, v.v. Quá trình kéo sợi liên quan đến một công cụ tương tự như trục xoay, có thể vận hành bằng tay hoặc bằng máy.
Dây thừng và bện dây thừng
Sợi thực vật cũng đã được sử dụng rộng rãi để làm dây chão và dây thừng. Công nghệ này rất cần thiết cho các xã hội loài người với nhiều mục đích khác nhau, như xây dựng, săn bắn và đánh cá. Ví dụ, dây thừng có thể được sử dụng để liên kết các cấu trúc, tạo bẫy hoặc buộc các bè hoặc phương tiện thủy khác lại với nhau.
Đan rổ rá
Một cách sử dụng phổ biến khác cho sợi thực vật là trong việc đan rổ rá. Bằng cách đan hoặc dệt các sợi khác nhau lại với nhau, con người có thể tạo ra những chiếc giỏ để đựng hàng hóa, đựng thức ăn.
Sản xuất giấy
Sợi thực vật cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc phát minh ra giấy. Loại giấy sớm nhất được biết đến, có niên đại hơn 2000 năm tại Trung Quốc, được làm từ sợi thực vật. Quá trình này bao gồm ngâm các sợi trong nước, sau đó giã hoặc nghiền chúng thành bột giấy. Bột giấy sau đó được ép và sấy khô để tạo thành một tờ giấy.
Trong các ngành công nghiệp khác
Nhiều ngành công nghiệp hiện đại, chẳng hạn như thời trang, nội thất gia đình và thậm chí cả ngành công nghiệp ô tô, đang quay trở lại sử dụng sợi thực vật như một giải pháp thay thế bền vững.
Tuy nhiên, vì sợi thực vật bị phân hủy theo thời gian nên chúng thường không được bảo quản tốt trong hồ sơ khảo cổ học. Do đó, bằng chứng gián tiếp, chẳng hạn như dấu vết trên các công cụ cổ xưa được sử dụng để xử lý sợi, có thể rất quan trọng trong việc hiểu khía cạnh này của quá khứ con người chúng ta.
Theo Earth/ĐH Diliman
