Dù nằm dưới lòng đất 3.000 năm, nhưng chiếc quần này vẫn còn khá nguyên vẹn khiến các nhà khoa học phải kinh ngạc.
Tarim là một vùng đất hoang vắng và cằn cỗi, nằm ở phía Tây của Trung Quốc nhưng vẫn còn rất nhiều di vật từ xa xưa.
Thời tiết ở đây khắc nghiệt tới mức chỉ cần có hạt mưa nhỏ rơi, nó cũng có thể bốc hơi ngay khi vừa chạm đất.
Theo đó, những người chăn gia súc và kỵ mã đã chôn cất người chết tại nghĩa trang Yanghai ở lưu vực Tarim. Đồng thời, họ cũng là những người đi đầu trong việc chế tạo ra quần tây cách đây khoảng 3.000 - 3.200 năm.
-
- Turpan có khí hậu sa mạc lục địa. (Ảnh: Wikipedia)
Sự kết hợp khéo léo giữa kỹ thuật dệt và các họa tiết trang trí chịu ảnh hưởng của các xã hội Âu-Á, đã giúp họ tạo ra một chiếc quần tây vừa thời trang vừa bền. Đây cũng là chiếc quần lâu đời nhất từng được phát hiện trên thế giới.
Gần đây, một nhóm các nhà khảo cổ học, nhà thiết kế thời trang, nhà khoa học địa chất, nhà hóa học và nhà bảo tồn đã bắt đầu tìm hiểu phương pháp để tạo ra được một trong những chiếc quần lâu đời nhất này.
Trong một báo cáo trên tạp chí Nghiên cứu Khảo cổ học ở Châu Á số tháng 3, nhà khảo cổ học Mayke Wagner tại Viện Khảo cổ học Đức ở Berlin, cho biết chiếc quần cổ không chỉ tiết lộ sự sáng tạo trong chất liệu mà còn thể hiện cách thức thực hành văn hóa lan rộng khắp Châu Á.
Chiếc quần cổ này được tìm thấy trong xác ướp tự nhiên của một người đàn ông. Các nhà nghiên cứu gọi xác ướp này là người Turfan vì địa điểm Yanghai nằm cách thành phố Turfan khoảng 43 km về phía đông nam. Xác ướp này cùng với hơn 500 bộ hài cốt khác được phát hiện trong cuộc khai quật do các nhà khảo cổ Trung Quốc tiến hành vào đầu những năm 1970 tại nghĩa trang Dương Hải.
Xác ướp đàn ông này mặc trang phục gồm quần dài, áo choàng có thắt lưng và hai vòng dây bện để buộc ống quần dưới đầu gối. Ngoài ra, các chuyên gia còn phát hiện ra 2 vòng dây khác dùng để xỏ vào những đôi bốt da mềm, một chiếc băng đô len với 4 miếng đồng và 2 vỏ sò trên đó.
Việc phát hiện ra rìu chiến và dây cương bằng da trong một ngôi mộ cổ chứng tỏ xác ướp là một chiến binh cưỡi ngựa.
-
- Chiếc quần Turfan được tạo ra bằng cách kết hợp 3 kỹ thuật dệt. (Ảnh minh họa: Pixabay)
Chiếc quần đặc biệt sở hữu kỹ thuật dệt bậc thầy
Theo các nhà nghiên cứu, quần tây của người Turfan thực sự đặc biệt. Nó không chỉ có niên đại lớn hơn các món đồ khác ít nhất vài thế kỷ mà còn có vẻ ngoài hiện đại và tinh tế.
Chiếc quần cổ này có hai ống chân được may cao dần, nối với đũng quần giúp người mặc vận động chân thoải mái hơn. Ngoài ra, ống quần được may bằng vải dệt kết hợp với đũng quần được thiết kế rộng rãi giúp người mặc giảm ma sát khi cưỡi ngựa trong suốt quãng đường dài.
Mặc dù rất thời trang nhưng các nhà nghiên cứu vẫn băn khoăn không biết chiếc quần của các chiến binh Yanghai được tạo ra như thế nào. Vì không có vết cắt trên vải nên nhóm nghiên cứu nghi ngờ rằng chiếc quần được dệt để vừa vặn với người mặc.
Sau khi tiến hành kiểm tra kỹ lưỡng, kết quả cho thấy chiếc quần Turfan được tạo ra bằng cách kết hợp 3 kỹ thuật dệt. Chính sự tái tạo được thực hiện bởi một chuyên gia dệt len thô, tương tự như những gì được sử dụng bởi những người thợ dệt ở Yanghai cổ đại đã xác nhận điều này.
Theo các chuyên gia, hầu hết những chiếc quần cổ này đều sử dụng kiểu dệt đan chéo. Đây là một sự đổi mới quan trọng trong lịch sử ngành dệt may. Cụ thể, kiểu dệt đan chéo đã thay đổi đặc tính của len dệt, từ cứng sang co giãn, từ đó cho phép người mặc thoải mái vận động với những chiếc quần bó sát.
Các hoa văn nhiều đường chéo, song song được tạo ra bằng cách sử dụng các cuộn sợi đặt trên khung dệt.
Karina Gromer, nhà khảo cổ học dệt may tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Vienna, cho biết cô đã nhận ra loại vải đan chéo trên quần Turfan khi kiểm tra mẫu vật khoảng 5 năm trước.
Những người ở châu Âu và Trung Á có thể đã độc lập phát minh ra kiểu dệt đan chéo này. Tuy nhiên, ở Yanghai, những người thợ dệt kết hợp dệt sợi chéo với các kỹ thuật và thiết kế sáng tạo khác để tạo ra những chiếc quần cưỡi ngựa chất lượng cao.
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng phần đầu gối của chiếc quần đã sử dụng phương pháp dệt thảm để tạo ra một loại vải dày hơn, và điều này có tác dụng bảo vệ khớp tốt hơn. Kỹ thuật dệt thứ ba mà những cư dân cổ đại này sử dụng là ở đầu ống quần để giúp tạo ra một vòng eo dày.
Bên cạnh đó những chiếc quần này được làm từ một phương pháp quấn khác thường. Cụ thể, hai sợi ngang được xoắn xung quanh nhau bằng tay và luồn qua các sợi dọc, từ đó tạo ra kiểu đầu gối giống như chữ T. Áp dụng phương pháp tương tự cũng giúp tạo ra hoa văn, đường ziczac ở cổ chân và bắp chân của quần.
Có thể thấy, chiếc quần này thể hiện kỹ thuật dệt đi trước thời đại của những người thợ thủ công thời bấy giờ.
Ngọc Mai
