Thiếu máu là tình trạng thiếu hụt các tế bào hồng cầu khỏe mạnh, dẫn đến không cung cấp đủ oxy cho các cơ quan trong cơ thể. Điều này thường biểu hiện bằng các triệu chứng như cảm thấy lạnh, khó thở và cảm thấy mệt mỏi hoặc yếu ớt.
Tại Hoa Kỳ, thiếu máu là tình trạng phổ biến nhất liên quan đến máu, ảnh hưởng đến gần 6% dân số. Một số nhóm nhất định, chẳng hạn như phụ nữ, trẻ nhỏ và những người mắc bệnh mãn tính, có xu hướng dễ bị thiếu máu hơn.
Y học cổ truyền Trung Quốc cho rằng sức khỏe kém do thiếu máu có thể liên quan đến hiện tượng mà các bác sĩ gọi là “máu bẩn”. Vì vậy, điều trị thiếu máu cần phải tập trung vào dưỡng huyết, thông huyết ứ.
Nhưng bổ sung máu như thế nào để giúp cơ thể thu được đầy đủ chất dinh dưỡng? Đành rằng có nhiều vấn đề cần phải làm rõ, nhưng nó nên bắt đầu từ chế độ ăn uống.
Trước khi điều trị bệnh thiếu máu, chúng ta phải xác định nguyên nhân cơ bản của nó. Tuy nhiên, ngay cả trước đó, chúng ta phải hiểu máu được tạo ra từ đâu.
Y học cổ truyền: Máu được tạo ra trong ruột
Y học phương Tây hiện đại tin rằng, các tế bào hồng cầu (RBC) và nhiều loại tế bào bạch cầu (WBC) trong máu có nguồn gốc từ tủy xương. Hơn nữa, tiểu cầu cũng được hình thành trong tủy do sự vỡ ra của megakaryocytes.
Tuy nhiên, Lingshu (Spiritual Pivot): Chương “Xác định Khí” trong cuốn “Hoàng Đế Nội Kinh” viết: “Lá lách, dạ dày, gan và túi mật nhận chất dinh dưỡng từ thức ăn và chuyển hóa chúng thành chất màu đỏ, gọi là máu”.
Các bác sĩ y học cổ truyền tin rằng trung tâm tạo máu của con người nằm trong ruột chứ không phải tủy xương như y học phương Tây gợi ý. Thông thường, sự phân phối máu khắp cơ thể sẽ như sau:
- Hệ thống tiêu hóa: 20-25%
- Thận: 20%
- Não: 15%
- Cơ bắp: 15-20%
- Da: 4-5%
- Xương: 3-5%
Những tỷ lệ này cho thấy rằng hệ thống tiêu hóa chứa hầu hết lượng máu của chúng ta. Vì vậy, để tìm hiểu nguyên nhân gây thiếu máu, tốt nhất trước tiên bạn nên khám đường ruột.
Lý thuyết tạo máu từ đường ruột
Sau nhiều năm thử nghiệm, nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng, Tiến sĩ Keiichi Morishita, một bác sĩ nổi tiếng người Nhật Bản, đã phát hiện ra rằng ruột là nguồn tạo máu của con người.
Lý thuyết tạo máu trong ruột của Morishita cho rằng thức ăn đầu tiên được phân hủy bởi nhiều loại enzyme khác nhau thành các phân tử nhỏ hơn và biến thành nhũ trấp, một khối bán lỏng của thức ăn được tiêu hóa một phần. Nhu động ruột sau đó đẩy nhũ trấp xuống ruột non. Dưỡng trấp không nhân này được bao quanh bởi nhiều tế bào biểu mô nhung mao trong ruột non, nơi nó được tiêu hóa và phân hủy hoàn toàn. Trấp được tiêu hóa hoàn toàn sẽ trở thành một phần tế bào chất của tế bào biểu mô nhung mao và tế bào biểu mô nhung mao mới.
Khi số lượng tế bào biểu mô nhung mao được nhũ trấp không nhân biến đổi tăng lên, các tế bào cũ sẽ dần dần bị đẩy xuống đáy. Quá trình này gây ra sự thay đổi về chất, biến các tế bào biểu mô nhung mao thành nguyên bào hồng cầu. Nguyên bào hồng cầu là những tế bào tương đối lớn dẫn đến sự hình thành các tế bào hồng cầu (RBCs) trong tế bào chất.
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Cell Stem Cell vào năm 2019 đã chỉ ra rằng, ruột người chứa các tế bào gốc tạo máu và các tế bào tiền thân khác nhau.
Các nhà nghiên cứu phát hiện rằng trong quá trình cấy ghép ruột, các tế bào máu của người hiến lưu thông trong máu của người nhận.
Hơn nữa, các tế bào máu từ ruột được dùng để cấy ghép luôn xuất hiện với số lượng lớn. Điều này cho thấy nó có thể chứa mô tạo máu, vốn có khả năng tự sản xuất tế bào máu.
Các nhà nghiên cứu đã theo dõi 21 bệnh nhân ghép ruột trong hơn 5 năm và phát hiện ra rằng, ruột được hiến tặng có thể tạo ra các tế bào gốc và tế bào gốc máu. Trên cơ thể của người hiến tặng, những tế bào này được tìm thấy trong trạng thái dính vào niêm mạc ruột.
Y học cổ truyền: Chăm sóc cơ thể tốt để tạo ra máu chất lượng
Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy chìa khóa của sức khỏe nằm ở trạng thái của các tế bào và máu trong cơ thể. Mấu chốt của việc máu có “sạch” hay không, nằm ở sức khỏe của đường ruột.
Tiêu thụ quá nhiều thịt có thể ảnh hưởng đến quá trình bài tiết phân, tạo ra độc tố trong ruột và làm cho máu có tính axit hơn. Khi máu di chuyển, những chất độc trong đường ruột này sẽ lưu thông khắp cơ thể, khiến toàn bộ cơ thể có tính axit. Độ axit tăng cao có thể gây viêm cấp tính và mãn tính. Nhiều bệnh dị ứng và các bệnh cấp tính và mãn tính có liên quan đến điều này.
Từ góc độ y học tự nhiên, bệnh ung thư chủ yếu là do biến chứng bắt đầu từ rối loạn chức năng đường ruột và ảnh hưởng đến chất lượng máu.
Điều trị các tình trạng như thiếu máu đòi hỏi một cách tiếp cận nhiều mặt. Quản lý cảm xúc, lối sống và lựa chọn chế độ ăn uống hợp lý là điều cốt yếu để kích hoạt quá trình trao đổi chất của cơ thể.
Có nền tảng thói quen tốt sẽ nuôi dưỡng khí huyết hiệu quả. Cơ thể có khả năng tự chữa lành khi nó được trao quyền để loại bỏ độc tố thành công.
Chọn chế độ ăn uống cân bằng gồm rau, trái cây và thịt
“Chương Suwen: Phương pháp tích trữ khí” trong “Hoàng đế nội kinh” nói: “Ngũ cốc là chìa khóa cho dinh dưỡng cơ bản, ngũ quả là hỗ trợ, ngũ vật (thịt động vật) cung cấp năng lượng và ngũ rau là những thứ bổ sung khác. Kết hợp tất cả những thứ này lại với nhau là rất quan trọng để nuôi dưỡng hoàn toàn tinh chất và khí (năng lượng sống)”.
Một chế độ ăn uống cân bằng là điều cần thiết để chăm sóc tốt cho cơ thể và nuôi dưỡng khí của bạn. Trong số danh sách này, ngũ cốc đề cập đến tất cả các loại ngũ cốc và cây họ đậu, bao gồm gạo japonica, đậu nhỏ, lúa mì, đậu nành và kê vàng. Chúng là những thực phẩm chủ lực trong chế độ ăn uống của con người. Các loại thực phẩm khác đảm nhận vai trò hỗ trợ nhiều hơn.
Ví dụ, ngũ quả có thể bổ sung dưỡng chất, các loại thịt có thể bồi bổ tinh huyết, rau củ có thể bổ khí cho tạng phủ. Do đó, bạn nên ưu tiên ăn ngũ cốc nguyên hạt và các loại ngũ cốc chưa tinh chế khác cũng như rau, trái cây, thịt và hải sản tươi theo mùa để đạt được sự cân bằng dinh dưỡng. Về số lượng, bạn nên ăn cho đến khi no 70-80% nhằm duy trì mức độ đói nhẹ.
Ăn uống chánh niệm và tránh ăn quá nhiều
Ăn quá nhiều có thể gây khó tiêu, làm tổn thương dạ dày và ruột, cơ thể hoạt động quá sức và tiêu hao năng lượng dư thừa. Cơ thể không thể hấp thụ chất dinh dưỡng bất cứ khi nào chức năng đường tiêu hóa gặp nguy hiểm, vì vậy ăn quá nhiều không phải là một ý kiến hay.
Ngoài ra, hãy luôn ăn trong chánh niệm và không xao nhãng. Tránh nói chuyện, đọc sách, nhìn điện thoại, xem TV... trong khi ăn và nhai kỹ thức ăn để nước bọt và thức ăn trộn đều trước khi nuốt.
Nhai kỹ là tốt cho sức khỏe của bạn
Nhai kỹ thức ăn nghe có vẻ đơn giản, nhưng nó rất quan trọng để duy trì sức khỏe. Trong quá khứ, duy trì chất lỏng cơ thể là điều quan trọng nhất được ủng hộ trong các học thuyết sức khỏe của Đạo giáo. Các đạo sĩ tin rằng việc làm đầy miệng với nước bọt và súc trước khi nuốt sẽ mang lại những lợi ích tốt nhất cho sức khỏe.
Tiến sĩ Hiromi Shintani, một bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa nổi tiếng của Nhật Bản, tin rằng ăn nhiều thức ăn có chứa enzym sống, sau đó nhai kỹ và chỉ ăn cho đến khi no 80%, đều là những thực hành tốt cho sức khỏe.
Chỉ 30% thức ăn không được nhai kỹ được cơ thể hấp thụ. Khả năng hấp thụ kém cùng với chứng khó tiêu do ăn quá nhiều sẽ khiến đường ruột lên men bất thường, sinh ra các loại độc tố. Để giải độc, cơ thể phải tiêu thụ nhiều enzym hơn. Nhai kỹ thức ăn sẽ làm tăng tiết nước bọt và cần ít enzym tiêu hóa hơn. Điều này có nghĩa là sẽ có nhiều enzyme hơn để giải độc và sửa chữa cơ thể, cung cấp năng lượng và duy trì cân bằng nội môi. Nhờ đó, khả năng phục hồi và khả năng miễn dịch được cải thiện, đồng thời tuổi thọ cũng được tăng lên.
Theo Tiến Sĩ Wu Kuo-Pin từ The Epoch Times
Nhật Duy biên dịch
